Η ΜΥΘΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ
Γέννησις του Θεού Ερμού. 
Ο θεός Ερμής είναι υιός του Διός και της Μαίας, μιας εκ των επτά Πλειάδων, κόρης του Άτλαντα και της Πληιόνης και εγεννήθη εις άντρον του όρους Κυλλήνη (το σημερινό Ζήρεια) δια τούτο και Κυλλήνιος ελέγετο. Ο Ερμής εγεννήθει την τετάρτην ημέραν του μηνός, και δια τούτο η τετάρτη ημέρα εθεωρήθη ιερά. Ο Ησίοδος αναφέρει την γέννηση του Ερμού ως ακολούθως: «Εις τον Δία η Μαία, θυγάτηρ του Άτλαντος, εγέννησε τον ένδοξον Ερμή, αγγελιαφόρον των θεών, εις το ιερό ανεβαίνοντας κρεβάτι». Επίσης ο Όμηρος δια την Μαία αναφέρει ότι η «σεμνή νύμφη ήτις είχεν ωραίας πλεξίδας, απέφευγε το πλήθος των μακάρων Θεών και κατοικούσε εις σκοτεινόν άνδρον. Εκεί ενώθηκε μαζί της ο υιός του Κρόνου μια βαθεία νύκτα όπου η λευκόλενη Ήρα ήτο βυθισμένη εις ύπνον και δεν το αντελήφθησαν ούτε οι αθάνατοι θεοί ούτε οι θνητοί». Τέλος η παράδοσις αναφέρει ότι εντός του σπηλαίου εις το οποίον ανετρέφετο υπήρχεν νέκταρ και αμβροσία δια των οποίων η μήτηρ του τον ανέθρεψεν
Τριταίος Ερμής. Ο Θεός Ερμής αναφέρεται ότι από την γέννηση του εθεωρείτο ως Τριταίος, αιτιολογούμενο ως γεννηθείς μετά τον Άρην και τον Απόλλωνα μη υπολογιζομένου του Ηφαίστου.
Ερμαφρόδιτος Επίσης ο Θεός Ερμής θεωρείται ως πατήρ τέκνου το οποίο απέκτησεν μετά της θεάς Αφροδίτης τον Ερμαφρόδιτον όστις είχεν γεννητικά όργανα αμφοτέρων των φύλων.
Δικαιοδοσίαι και δράσις του Θεού Ερμού. Ο Θεός Ερμής εμφανίζεται εις την ελληνικήν παράδοσιν ως κατορθώσας να συμβιβάση πολλαπλούς ρόλους εκτεινόμενους εις άπαντα τα επίπεδα των Θεών και των ανθρώπων τους οποίους χειρίζεται επιτυχώς ένεκα της ευστροφίας του και της δυνάμεως του λόγου τους οποίους διαθέτει. Ο Ερμής αναφέρεται:
Ως έχων τάσιν προς κλοπήν. Τούτο αιτιολογείται διότι ο Ζευς συνεμίγη μετά της μητρός του Μαίας υποκλέψας την Ήραν δια τούτο ο Ερμής είχεν κλήσιν προς την κλοπήν. Μετά μεγάλης δε επιτηδειότητος πραγματοποιούσε την συνήθεια του αυτή, από την βρεφική του ηλικία. Ούτω αναφέρεται ότι βρέφος ον, έκλεψε από τον Ποσειδώνα την τρίαινα, από τον Άρη το ξίφος, από τον Ήφαιστο την πυράγρα, από τον Δία το σκήπτρο, από την Αφροδίτη την πολυκέντητη ζώνη της, από τον Απόλλωνα τας αγελάδας του Αδμήτου και από την μητέρα του Μαία και τας αδελφάς της, όταν ελούζοντο, τα ενδύματα των. Η παράδοσις αναφέρει ότι όταν ο Θεός Απόλλων ανεκάλυψεν την κλοπήν του ποιμνίου το οποίον εφύλαττε και παρέπεμψε τον Ερμή εις τον Δίαν δια να δικασθή. Εκεί ο Ερμής μετά εξαιρετικής ευφράδειας διασκέδασεν τας κατηγορίας και ο Ζευς τον απήλλαξεν της τιμωρίας.
Ως ο εφευρέτης χρησίμων πραγμάτων Ο Ερμής θεωρείται ως εφευρέτης χρησίμων πραγμάτων δια τους ανθρώπους, όπως π.χ. α) κατασκεύασε από κέλυφος χελώνης επτάχορδον λύραν συμφώνως προς τον αριθμό των επτά πλανήτων και την ωνόμασε χέλυν, την οποίαν κατόπιν εδώρισεν εις τον Απόλλωνα και εκείνος ακολούθως εις τον Ορφέα, ο οποίος την μετέτρεψεν εις εννεάχορδη, συμφώνως προς τον αριθμό των εννέα Μουσών, β) εις τον Ερμήν αποδίδεται και η επινόησις της σύριγγος, την οποίαν έδωσε επίσης στον Απόλλωνα και έλαβε ως αντάλλαγμα την εκ χρυσού ράβδον εκ της οποίας ωνομάσθη Χρυσόρραπις και γ) θεωρείται ως ο εφευρέτης της ενοργάνου μουσικής, των γραμμάτων, της γεωμετρίας, της παλαίστρας και άλλων πολλών χαρισμάτων του ανθρωπίνου πνεύματος και δ) θεωρείται ως ο πρώτος διδάξας τας ασκήσεις της παλαίστρας αι οποίαι περιλαμβάνουν πάλη, πυγμαχία, άλμα κλπ.
Ως ψυχοπομπός και το Κηρύκειον του Ερμού. 
Ο Ερμής θεωρείται ως οδηγών τας ψυχάς των ανθρώπων εις το υποχθόνιο βασίλειο του Άδου δια τούτο και ως χθόνιος θεός εθεωρείτο. Ούτω το έργο της μεταφοράς των ψυχών πέραν της Στυγός δεν ανήκει εις τον Χάροντα αλλά εις τον Ερμήν. Το Κηρύκειον είναι ράβδος εκ χρυσού επί της οποίας περιελίσσονται δυο όφεις και τα σώματά των ενούνται εις δυο σημεία ενώ αι κεφαλαί τους ευρίσκονται εις το άνω μέρος εν επαφή. Επίσης εις το άνω μέρος φέρει πτερά. Η ράβδος αύτη θεωρείται ως σύμβολον ειρήνης και ταυτοχρόνως έχει μαγικήν δύναμιν αποκοιμίζων αλλά και εγείρων τους θνητούς.
Ως Θεός του εμπορείου και των συναλλαγών Ο Ερμής εθεωρείτο ως ο εφευρέτης των μέτρων, των σταθμών, των ζυγών ως και παντός αφορώντος εις το εμπορείον και των συναλλαγών. Τα εκ των εμπορικών συναλλαγών κέρδη εθεωρούνται ως τα δώρα του κερδώου Θεού Ερμού ο οποίος παρίσταται κρατών βαλάντιον ανά χείρας.
Ως Διαγγελέας των Θεών. Ο Ερμής ωρίσθη υπό του πατρός του Διός ως διαγγελέας του και ως μεταφέρων τας βουλάς του.
Η επτάχορδη λύρα Ο Ερμής κατασκευάζει, εκ κελύφους χελώνης επτάχορδη λύρα, κατά τον αριθμόν των επτά πλανητών, την οποίαν ακολούθως δωρίζει εις τον Απόλλωνα και ο οποίος εν συνεχεία την δωρίζει εις τον μυσταγωγό Ορφέα. Εις το σημείον αυτό διευκρινίζεται ότι αι επτά χορδαί της λύρας την οποίαν κατασκεύασεν ο Ερμής συμβολίζουν τας αρμονικάς επιδράσεις των επτά πλανητών εις την ενσαρκουμένην ψυχήν κατά την στιγμήν της εισόδου της εις το έμβρυον. Οι επιδράσεις αύται αφορούν εις περαιτέρω πορείαν του ενσαρκωμένου ανθρώπου κατ’ αυτήν την ενσάρκωσιν. Πέραν αυτής αι επτά χορδαί συμβολίζουν και τας αρμονικάς αστρολογικαί επιδράσεις εις τον Συνδετικόν Λόγον της ψυχής των ώστε να προετοιμασθεί δια την μετατροπήν του εις πνευματικόν οργανισμόν. Η παράδοσις από τον Ερμή ενός μουσικού οργάνου, της επτάχορδης λύρας, εις τον θεόν Απόλλωνα συμβολίζει της έννοιας της ΑΡΜΟΝΙΑΣ την οποίαν μεταδίδει εις τον θεόν του πνευματικού Φωτός Απόλλωνα και ο οποίος κατόπιν την μεταδίδει εις τον θείον μυσταγωγόν Ορφέα ίνα και ούτος ακολούθως την μεταδώσει εις τους ανθρώπους. Ο Ορφεύς μετατρέπει την επτάχωρδην λύρα εις εννεάχορδην κατά τον αριθμό των εννέα Μουσών, θυγατέρων της Μνημοσύνης και συνοδών του Απόλλωνος, φορέως του πνευματικού φωτός. Ο Ορφεύς, όπως και κάθε μυσταγωγός, είναι αυτός ο οποίος επηρεάζει τας ψυχάς των μυστών ώστε να εκδηλώσουν εντός των τους εννέα νόμους του πρώτου αναμορφωτικού κύκλου, διαδικασίαν απαραίτητον ώστε να οδεύσουν εις θειοτέρους κόσμους. Η μετατροπή από τον Ορφέα της επτάχορδης λύρας εις εννεάχορδη εις την μυσταγωγικήν φιλοσοφίαν συμβολίζει την αναγκαία βοήθεια του κάθε μυσταγωγού προς τους μύστας δια την μεταμόρφωση του συνδετικού λόγου εις πνευματικόν οργανισμόν δια της εκδηλώσεως των εννέα νόμων του πρώτου αναμορφωτικού κύκλου. Ας τιμήσουμε και δοξάσουμε την θείαν του παντός αρμονίαν.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΑ ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ
Ο Ερμής είναι ο αγγελιοφόρος των θεών στην ελληνική μυθολογία. Ακόμη λειτουργεί ως ψυχοπομπός, οδηγεί δηλαδή τις ψυχές των νεκρών στον Άδη (όπως μαθαίνουμε στην Οδύσσεια), αλλά είναι και προστάτης των κλεφτών, των τυχερών παιχνιδιών και του εμπορίου. Σύμφωνα με τον επικρατέστερο μύθο, πατέρας του Ερμή ήταν ο Δίας και μητέρα του η Μαία, μία από τις Πλειάδες, τις θυγατέρες του Άτλαντα, του γίγαντα που κρατούσε στις πλάτες του τον ουρανό. Πρόκειται για τις Πλειάδες κόρες που αργότερα ο Δίας τις μετέτρεψε σε αστερισμό, μαζί με τον κυνηγό Ωρίωνα, καθώς ο τελευταίος τις καταδίωκε. Πρόκειται ίσως για την πιο συμπαθητική θεότητα του ελληνικού δωδεκάθεου, καθώς συνδυάζει αρχικά πολύ έντονα τα ανθρώπινα με τα θεϊκά στοιχεία, αλλά και γιατί θεωρείται ουσιαστικά ο πρώτος δάσκαλος του ανθρώπινου γένους, Εκείνος είναι που εισήγαγε τα γράμματα και τις επιστήμες στην ανθρωπότητα, δίδαξε τη χρήση της διάνοιας και μάλιστα υπάρχουν μύθοι πoυ αποδίδουν σε αυτόν τη μετάδοση της γνώσης της φωτιάς στους ανθρώπους. Ταυτόχρονα είναι προστάτης του εμπορίου, των θυσιαστικών τελετών και της μαγείας. Εκφράζει με ένα αρχετυπικό σχεδόν τρόπο την ταχύτητα, την ευλυγισία, τη μεταβλητότητα, μα και τους απατηλούς δρόμους που κάποιες φορές ακολουθεί ο νους, καθώς εύκολα απατάται και κάνει λάθη. Διαθέτει, επιπλέον, μια σκιώδη και περισσότερο ανθρώπινη όψη, καθώς είναι πρώτος στην απατεωνιά, το ψέμα και την κλεψιά. Ο βρετανός ακαδημαϊκός Ρ. Φ. Γουΐλετς γράφει τα εξής: «…ο Ερμής είναι ο πλέον συμπαθής, ο πλέον ασταθής, ο πλέον συγκεχυμένος, ο πιο πολυσύνθετος και επομένως ο πιο Έλληνας από όλους τους ολύμπιους θεούς».
Τα βασικότερα γνωρίσματά του, ωστόσο, είναι ότι λειτουργεί ως αγγελιαφόρος των θεών, δηλαδή ως μεσάζοντας μεταξύ αυτών και των ανθρώπων, ενώ επιτελεί και το λειτούργημα του ψυχοπομπού, οδηγώντας τις ψυχές των νεκρών στον Άδη, Επίσης, είναι από τις θεότητες που για τις δραστηριότητες τους χρησιμοποιουν τη σκοτεινή Νύχτα και γιά αυτό θεωρείται πως έχει πολύ καλή σχέση με τη Σελήνη. Μάλιστα αναφέρεται ότι το βράδυ που έκλεψε τα ιερά βόδια του Απόλλωνα, μόλις την τέταρτη μέρα από τη γέννησή του, η Σελήνη βγήκε δυο φορές, για να τον διευκολύνει στη μετακίνησή του από την Πιερία μέχρι τα όρη της Κυλλήνης. Σύμβολά του είναι το κηρύκειο, έμβλημα των γοργόφτερων αγγελιαφόρων, και τα φτερωτά σανδάλια. Στην Εσωτερική Παράδοση ο Ερμής συμβολίζει το ΛΟΓΟ, δηλαδή το σύνολο όλων των διανοιών στο Σύμπαν ή σε κάποιο από τα υποσυστήματα του.
Η καταγωγή του Ερμή είναι πολύ μακρινή και συνδέεται με την προϊστορική Ελλάδα, καθώς υπάρχουν στοιχεία που υποδεικνύουν ότι οι Ερμές, ή Ερμεία, (οι ορθωμένοι λίθοι που χρησιμοποιούνταν για την οριοθέτηση περιοχών και ως οδοδείκτες για τους ταξιδιώτες) ήταν διαδεδομένες στην προϊστορική Κρήτη και σε άλλες περιοχές της αρχαίας Ελλάδας, και θεωρείται πως έχουν στενή σχέση με τα Καβείρια μυστήρια, τα πιο αρχέγονα μυστήρια της ελληνικής επικράτειας στην αρχαιότητα. Όπως είναι γνωστό, από την πτολεμαϊκή περίοδο η πόλη της Αλεξανδρείας στην Αίγυπτο καθίσταται ένα από τα πιο ξακουστά πνευματικα κεντρα της εποχής, στην οποια συναντώνται και αναμιγνύονται όλα τα φιλοσοφικά ρεύματα. Από παλαιότερα, όμως, από τότε που οι Έλληνες ήρθαν σ’ επαφή με τον αιγυπτιακό πολιτισμό και τη θρησκεία του, επήλθε μια ταύτιση τού ελληνικού Ερμή και του αιγυπτιακού Θωθ, καθώς διαπίστωσαν ότι υπήρχαν κοινά χαρακτηριστικά ανάμεσα στις δυο θεότητες. Ωστόσο, κατά την πτολεμαϊκή και τη ρωμαϊκή περίοδο και τους πρώτους μεταχριστιανικούς αιώνες διαμορφώθηκε μια νέα αρχετυπική μορφή, η οποία δεν ήταν ακριβώς ούτε ο Ερμής ούτε ο Θωθ, αλλά ένας συνδυασμός των χαρακτηριστικών και των δύο, διανθισμένων πιθανώς και με επιδράσεις από την ιουδαϊκή παράδοση. Το 2ο αιώνα π.Χ. ο ιουδαίος μυθιστοριογράφος Αρτάπανος έγραψε μια αφήγηση της ζωής του Μωϋσή, στην οποία ταύτιζε τον ήρωά του με τον Ερμή, δηλαδή τον Θωθ, θεωρώντας πως εισήγαγε στους Αιγύπτιους τα πλοία, τις μηχανές, τα όπλα, τη Φιλοσοφία κ.λπ.. Τον θεωρεί, επίσης, επινοητή των ιερογλυφικών. Γενικότερα, πάντως, θεωρείται ότι ο Ερμής της ελληνιστικής περιόδου ήταν μια προσεκτικά κατασκευασμένη κοσμοπολίτικη θεότητα, η οποία κάλλιστα μπορούσε να ταυτιστεί με θνητά πρόσωπα. Για παράδειγμα, οι Λυκάονες δεν είχαν καμιά δυσκολία να αναγνωρίσουν στο πρόσωπο του Απόστολου Παύλου τον ενσαρκωμένο Ερμή, γιατί ήταν ο πιο ικανός ομιλητής. Και τούτο γιατί εξαιτίας της ιδιότητας των Ερμή-Θωθ ως αγγελιαφόρων των θεών, καθιερώθηκε ο ελληνιστικός Ερμής ως «Λόγος», με την έννοια εκεινου που ερμηνευει στους ανθρώπους τη θεϊκή θέληση.
Οι Στωικοί φιλόσοφοι απέδωσαν στον Ερμή έναν ακόμα κεντρικότερο ρόλο στη θεολογία τους, θεωρώντας τον ως Λόγο-Δημιουργό, επηρεασμένοι προφανώς από την αιγυπτιακή αποδοχή του Θωθ ως δημιουργού. Εκείνο, όμως, που γίνεται εμφανές, είναι ότι η ανάμιξη της αιγυπτιακής με την ελληνική θεολογία σε συνδυασμό με την ελληνιστική φιλοσοφία παρήγαγε ένα σύνολο μεγαλύτερο από τα μέρη του, μια θεότητα που πήρε τη θέση της ανάμεσα στους θεούς του ρωμαϊκού πάνθεου. Παρ’ όλο που στην αρχή οι Ρωμαίοι, σαφώς επηρεασμένοι από το αρχαιοελληνικό πάνθεο, εκρωμάισαν τις ελληνικές θεότητες, στη συνέχεια, η αιγυπτιακή επίδραση είχε ως πρώτο αποτέλεσμα να ταυτίσουν τον Ερμή (Λατ. Mercurius) με τον Θωθ, αλλά δε στάθηκαν εκεί. Μπήκαν στον πειρασμό να δώσουν μια μυθολογική ερμηνεία της παρουσίας του Ερμή στην Aίγυπτο. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ο Κικέρων απαρίθμησε τουλάχιστον πέντε πρόσωπα που διεκδικούσαν το όνομα Ερμής. Από αυτά το τρίτο ήταν ο γνωστός Ερμής, καρπός της ένωσης του Δία με τη Μαία, ενώ το πέμπτο, που λατρεύτηκε από το λαό του Φενεού, λέγεται ότι σκότωσε το φύλακα των κοπαδιών του Απόλλωνα, τον Άργο, και για να αποφύγει τις συνέπειες κατέφυγε στην Aίγυπτο. Αυτός, σύμφωνα με τον Κικέρωνα, είναι που δίδαξε στους Aιγύπτιους τους νόμους τους και το αλφάβητό τους, «είναι εκείνος που οι Αιγύπτιοι αποκαλούν Θωθ».
ΛΥΚΟΜΙΔΗΣ 