ΣΥΜΒΟΛΑ ΤΩΝ ΘΕΩΝ κλπ

Ζευς
Σύμβολα: Κεραυνός, Αιγίδα, Κότινος
Ζώα: Αετός, Ταύρος, Κόκορας
Δέντρα & Φυτά: Βελανιδιά, Φασκόμηλο. Δευτερεύοντα: Ελιά, Μαργαρίτα, Αμάραντο, Ματζουράνα, Καρυδιά, Φλόμος, Βερβένα, Αμυγδαλιά, Βιολέτα, Κασσιά, Γαρύφαλλο, Σχοίνος.
Ποσειδώνας
Σύμβολα: Τρίαινα
Ζώα: ʼλογο, Δελφίνι, Ταύρος
Λίθοι: Βήρυλλος, Ακουαμαρίνης, Μαργαριτάρι
Δέντρα & Φυτά: Πεύκο, Θαλάσσια Ανεμώνη, Φύκια. Δευτερεύοντα: Φλαμουριά, Ουτρικουλαρία.
Aδης
Δέντρα & Φυτά: Κυπαρίσσι, Ροδιά. Δευτερεύοντα: Μέντα, Νάρκισσος, Καλαμπόκι.
Ήρα
Σύμβολα: Διάδημα, Σκήπτρο
Ζώα: Παγώνι, Αγελάδα
Δέντρα & Φυτά: Κρίνος, Πορτοκαλιά. Δευτερεύοντα: Μηλιά, Ιτιά, Συκιά, Σμύρνα.
Αθηνά
Σύμβολα: Αιγίδα
Ζώα: Κουκουβάγια, Φίδι
Δέντρα & Φυτά: Ελιά. Δευτερεύοντα: Βελανιδιά, Σημύδα, Σταυράγκαθο, Μουριά.
Απόλλωνας
Σύμβολα: Λύρα, Τόξο & Βέλος
Ζώα: Κουρούνα, Λύκος
Λίθοι: Ζαφείρι
Δέντρα & Φυτά: Δάφνη. Δευτερεύοντα: Ηλιοτρόπιο, Ηλίανθος, Ιξός (Γκυ), Υάκινθος, Πορτοκαλιά, ʼνηθος, Τριγωνέλλα, Φοίνικας, Κρίνος, Πράσο.
Aρτεμις
Σύμβολα: Τόξο & Βέλος, Ημισέληνος
Ζώα: Ελάφι, Γεράκι
Λίθοι: Αμέθυστος, Σεληνόλιθος, Μαργαριτάρι
Δέντρα & Φυτά: Ιτιά, Γιασεμί, Οξυά, Μυρτιά. Δευτερεύοντα: Αμάραντος, Μαργαρίτα, Φουντουκιά, Αγριαψιθιά, Βάλσαμο, Ακακία, Μανδραγόρας, Απήγανος.
Αφροδίτη
Σύμβολα: Καθρέφτης
Ζώα: Περιστέρι, Κύκνος
Λίθοι: Σμαράγδι, Λαζούρι, Μαργαριτάρι
Δέντρα & Φυτά: Τριαντάφυλλο, Κρίνος, Ανεμώνη, Μηλιά, Μυρτιά. Δευτερεύοντα: Αλόη, Φτέρη, Ερείκη, Βενζόη, Σμύρνα, Κυδώνι, Σανταλόξυλο, Αγγελική, Αχλαδιά, Αστήρ, Αφροξυλιά (Σαμπούκος), Βιολέτα.
Aρης
Σύμβολα: Δόρυ & Σπαθί
Ζώα: Σκύλος, Όρνεο
Λίθοι: Όνυχας, Σαρδόνυξ
Δέντρα & Φυτά: Δυόσμος, Απήγανος, Φλαμουριά, Βερβένα, Αδελόχορτο.
Δήμητρα
Σύμβολα: Δρεπάνι, Δαυλός
Ζώα: Φίδι
Λίθοι: Σμαράγδι
Δέντρα & Φυτά: Στάχυ, Κριθάρι. Δευτερεύοντα: Ιτιά, Καλαμπόκι, Ροδιά, Φασολιά, Βληχούνι, Παπαρούνα.
Ερμής
Σύμβολα: Κηρυκείων, Φτερωτά Σανδάλια
Ζώα: Τράγος
Μέταλλα: Υδράργυρος
Δέντρα & Φυτά: Αμυγδαλιά, Έλατο. Δευτερεύοντα: ʼνηθος, Φοίνικας, Φουντουκιά, Γαρύφαλλο, Κανέλλα, Μουριά.
Ήφαιστος
Σύμβολα: Σφυρί & Αμόνι, Πέλεκυς, Φωτιά
Δέντρα & Φυτά: Μαργαρίτα.
Πάνας
Σύμβολα: Αυλός, Φαλλός
Ζώα: Τράγος, Κριάρι, αρσενικό Ελάφι, Ταύρος
Δέντρα & Φυτά: Πεύκο, Έλατο, ʼμπελος. Δευτερεύοντα: Βανίλια, Καλάμι, Ασφόδελος, Ορχιδέα, Πηγουνιά, Σιληνή, Θρούμπι, Φτέρη, Αγριολούλουδα.
Διόνυσος
Σύμβολα: Θύρσος, Φαλλός
Ζώα: Φίδι
Λίθοι: Αμέθυστος
Δέντρα & Φυτά: Κισσός, ʼμπελος. Δευτερεύοντα: Ασκληπιάς, Συκιά, Ίσκα, Μάραθο, Ταμάριξ, Μανιτάρι.
Εκάτη
Σύμβολα: Εγχειρίδιο
Ζώα: Φίδι, Σκύλος (μαύρος συνήθως)
Λίθοι: Αμέθυστος, Σεληνόλιθος, Μαργαριτάρι
Δέντρα & Φυτά: Λεβάντα, Σμύρνα, Ιτιά. Δευτερεύοντα: Ακόνιτο, Κυκλάμινο, Σκόρδο, Μέντα, Μανδραγόρας, Μπελαντόνα.
Έρως
Λίθοι: Οπάλιο
Δέντρα & Φυτά: Τριαντάφυλλο κόκκινο, Βιολέτα λευκή, Ζαχαροκάλαμο.
Προμηθέας
Δέντρα & Φυτά: Φτέρη
Ουρανός
Δέντρα & Φυτά: Φλαμουριά
Γαία
Λίθοι: Κεχριμπάρι (Ήλεκτρο), Κοράλλι
Δέντρα & Φυτά: Πορτοκαλιά, Μηλιά
Κρόνος
Δέντρα & Φυτά: Κριθάρι, Ορχιδέα. Δευτερεύοντα: Καλαμπόκι, Λεβάντα, Ροδιά, Βατόμουρο.
Ρέα
Δέντρα & Φυτά: Σμύρνα
Περσεφόνη
Δέντρα & Φυτά: Ροδιά, Παπαρούνα.
Αδωνίς
Δέντρα & Φυτά: Σμύρνα, Τριαντάφυλλο, Μαρούλι, Μάραθο, Ερείκη
Ασκληπιός
Ζώα: Φίδι
Δέντρα & Φυτά: Δάφνη, Μουστάρδα.
Ίρις
Δέντρα & Φυτά: Κρίνος
Ήλιος
Δέντρα & Φυτά: Ηλιοτρόπιο.
Έα
Δέντρα & Φυτά: Κέδρο
Ώρος
Δέντρα & Φυτά: Λωτός, Σκουλόχορτο
Ύπνος
Δέντρα & Φυτά: Παπαρούνα

Ο ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΘΕΟΙ

Η λέξη θεός ετυμολογείται (κατά το λεξικό του Α. Γαζή, εκδοθέντος υπό του Κων. Καρπολά του Ολύμπιου, το έτος 1839) εκ του ρήματος θέω το οποίο σημαίνει τρέχω δηλαδή η θεότητα νοείται κινούμενη αενάως (χωρίς διακοπή) προς την πρόοδο και ανέλιξη. Εξ αυτού συνάγεται ότι Θεός είναι μια ατομικότητα η οποία έχει ως σταθερό προσανατολισμό την χωρίς διακοπή πρόοδο και ανέλιξη. Επομένως η λέξη Θεός δεν δύναται να αποδοθεί ως ονομασία του Δημιουργού ή, πολύ περισσότερο, να ταυτιστεί με τον Δημιουργό. Έτσι η λέξη θεός, παρερμηνεύθηκε από τους σκοταδιστές των πρώτων μ.α.χ.χ. αιώνων με αποτέλεσμα να υπάρχει επί του θέματος αυτού τεράστια σύγχυση ακόμα και σήμερα. Δεν γνωρίζουμε αν η σύγχυση αυτή δημιουργήθηκε σκόπιμα ή από άγνοια. Πιστεύω ότι δημιουργήθηκε σκόπιμα από τους σκοταδιστές για να δημιουργήσουν σύγχυση και να παραπλανηθούν οι Έλληνες ώστε αυτή η παρερμηνεία να τους οδηγήσει στην αποδοχή της νέας, για την εποχή εκείνη, θρησκείας, τον χριστιανισμό. Η αρχή γι’ αυτήν την παρερμηνεία έγινε από τον «απόστολο» Παύλο ή Σαύλο ο οποίος όταν ήλθε στην Αθήνα προσπάθησε να πείσει τους Αθηναίους ότι ο άγνωστος θεός, στον οποίο είχαν αφιερώσει βωμό, είναι ο Γιαχβέ ή ο Χριστός. Κάποιοι ελάχιστοι Αθηναίοι τον πίστεψαν. Οι υπόλοιποι του γύρισαν την πλάτη, κι αυτό ήταν το τεράστιο σφάλμα τους! Γιατί αν, αντί να αδιαφορήσουν, τον έριχναν μέσα σε ένα πηγάδι (όπως είχαν πράξει παλαιότερα με τους πρέσβεις του Δαρείου) θα είχε γλιτώσει η  μεν ανθρωπότητα από τον σκοταδισμό που επακολούθησε, ο δε ελληνισμός από την καταστροφή που έκαναν συστηματικά επί 1000 χρόνια οι εβραιοχριστιανοί. Στην σημερινή, πάντως, εποχή, για μας τους Έλληνες, η λέξη Θεός έχει δύο σημασίες. Σημαίνει α) τον Δημιουργό ή την Δημιουργό Αρχή ή το Δημιουργό Αίτιο του Σύμπαντος και β) τον Θεό Πνεύμα ή Θεό (π.χ. ο Θεός Άρης). Μεταξύ των δύο αυτών εννοιών υπάρχει τεραστία διαφορά διότι ο Δημιουργός είναι το αίτιο της δημιουργίας ενώ ο Θεός Πνεύμα είναι το αποτέλεσμα της δημιουργίας, ο Δημιουργός είναι το όλο ενώ ο Θεός (πνεύμα) είναι η ατομικότητα. Η ατομικότητα (ο Θεός πνεύμα) είναι ένα μέρος του όλου και όχι το όλο (το Δημιουργό Αίτιο). Η ατομικότητα φέρει σπέρμα του όλου αλλά δεν είναι το όλο, ακολουθεί την πορεία του όλου και διέπεται από τους Νόμους του όλου.

Το Δημιουργό Αίτιο του Σύμπαντος

Το Δημιουργό Αίτιο δεν είναι ούτε ατομική ούτε νοητική και συνειδητή ύπαρξη γιατί σε μια τέτοια περίπτωση θα παρέμενε ως ατομική και τα παράγωγά της θα ήταν μόνο ενέργειες και όχι ατομικότητες. Το Δημιουργό Αίτιο (ο Δημιουργός) έχει χωριστές Ιδιότητες δια των οποίων γνωρίζεται και αυτές οι ιδιότητες είναι οι Νόμοι Του, τους οποίους ονομάζουμε Νόμους της Φύσεως. Οι Νόμοι αυτοί ενεργούν και εμφανίζουν τις διάφορες καταστάσεις των μορφών του Σύμπαντος και αδιάκοπα εξελίσσουν και μεταμορφώνουν το ουσιαστικό Είναι([1]) των κόσμων. Οι ιδιότητες αυτές του Δημιουργού Αιτίου έχουν καθολική έννοια, ισχύουν σ’ όλους τους κόσμους αλλά στις ενέργειές τους διαφέρουν μόνον από δυναμική άποψη στα διάφορα επίπεδα των κόσμων. Το Δημιουργό Αίτιο είναι το ουσιαστικό Είναι των κόσμων οι δε Ιδιότητές Του, οι Νόμοι του, εμφανίζουν τις αρμονίες των κόσμων. Οι Ιδιότητές Του πολλαπλασιάζονται στον άπειρο χρόνο επεκτεινόμενες απείρως. Ο Χρόνος, ως παράγωγο των ιδιοτήτων του Δημιουργού Αιτίου, είναι μέτρο της εντάσεώς τους. Οι ιδιότητες του Δημιουργού Αιτίου δεν καθίστανται ποτέ πεπερασμένες ενώ καθιστούν πεπερασμένα τα μορφικά τους συγκροτήματα δια των οποίων (ιδιοτήτων) αυξάνει η δυναμικότητα των μορφικών συγκροτημάτων. Το Δημιουργό Αίτιο δεν απουσιάζει από τα δημιουργήματά του, είναι πανταχού παρών, και αυτό πρέπει να λατρεύει ο άνθρωπος. Το Δημιουργό Αίτιο είναι το μείζον, από αυτό γίνονται τα πάντα και οι άνθρωποι και οι Θεοί (Πνεύματα). Χαρακτηριστικό του Δημιουργού είναι το Φως, οι δε Θεοί (πνεύματα), ως δημιουργήματα του Δημιουργού, είναι υιοί του Φωτός. Το Φως είναι η ζωηρότερη εκδήλωση του Δημιουργού Αιτίου στο Σύμπαν.

Επί του θέματος της δημιουργίας του Σύμπαντος υπάρχει και η άποψη ότι το Σύμπαν (ή μέγα Παν) δεν δημιουργήθηκε από κανέναν Δημιουργό([2]), αλλά υπήρχε από μόνο του (δηλαδή είναι αυθύπαρκτο) και εξελίσσεται από μόνο του. Για να γίνει κατανοητό αυτό, ας παρακολουθήσουμε τον εξής συλλογισμό, ο οποίος προκύπτει από την ελληνική παράδοση: Οι ουσίες οι οποίες συνιστούν την Φύση αρχικά ήταν σε «εν δυνάμει» (ανεκδήλωτη) κατάσταση. Οι σε ανεκδήλωτη κατάσταση ουσίες της Φύσεως συνιστούν το Χάος. Χάος δεν σημαίνει ανυπαρξία αλλά την κατάσταση των ουσιών της Φύσεως σε «εν δυνάμει» (ανεκδήλωτη) κατάσταση. Έτσι οι ουσίες του Παντός σε ανεκδήλωτη κατάσταση συνιστούν το Χάος και σε εκδηλωμένη κατάσταση την Φύση δηλαδή η Φύση αναφύεται από το Χάος. Αυτό σημαίνει ότι η Φύση δεν δημιουργήθηκε εκ του μηδενός αλλά ανεφύη εκ του Χάους και αυτό προκύπτει και από την ετοιμολογία της λέξεως Φύση. Φύση σημαίνει «αυτή που φύτρωσε» και όπως είναι γνωστό τίποτε δεν φυτρώνει εκ του μηδενός αλλά από κάποιο σπόρο και ο σπόρος στην προκειμένη περίπτωση είναι το Χάος. Με αυτή την εικόνα (σπόρος – φυτό) γίνεται περισσότερο κατανοητή η έννοια της «εν δυνάμει» (ανεκδήλωτης) καταστάσεως, γιατί ο σπόρος περιέχει μέσα του ολόκληρο το φυτό σε «εν δυνάμει» κατάσταση. Η μετάβαση των ουσιών από την ανεκδήλωτη κατάσταση στην εκδηλωμένη κατάσταση οφείλεται στην δράση μίας αυθύπαρκτης ωστικής δυνάμεως η οποία χαρακτηρίζεται Έρως. Συνεπώς ο Έρως είναι αυτός που έφερε τις ουσίες του αυθύπαρκτου Παντός από την ανεκδήλωτη κατάσταση που χαρακτηρίζεται ΧΑΟΣ στην εκδηλωμένη κατάσταση που χαρακτηρίζεται ΦΥΣΗ. Η έννοια της ανεκδήλωτης κατάστασης των ουσιών του Παντός στο Χάος δεν είναι εύκολα νοητή στον άνθρωπο, ο οποίος μόνον τα απτά πράγματα αντιλαμβάνεται με αποτέλεσμα να πιστεύει ότι οι ουσίες που συνιστούν την Φύση δημιουργήθηκαν εκ του μηδενός από κάποιον Δημιουργό στον οποίο δίνει την έννοια της ατομικής ύπαρξης. Έτσι η έννοια του Δημιουργού αντικαθίσταται με την έννοια των Νόμων των ουσιών της Φύσεως οι οποίοι έφεραν (αλλά και εξακολουθούν να φέρουν στο Είναι τις ουσίες του Χάους το οποίο εμπεριέχει την ουσία του παντός και από την έννοια της αυθύπαρκτης ωστικής δυνάμεως η οποία συντελεί στην εκδήλωση των ουσιών αυτών ώστε να αποτελέσουν ουσίες της Φύσεως.

Οι Θεοί

Οι Έλληνες([3]) με την λέξη Θεός εννοούν αποκλειστικάτονΘεό Πνεύμα, τον οποίο θεωρούν ως ατομική, νοητική και συνειδητή ύπαρξη η οποία έχει εξελιχθεί πέραν του ανθρωπίνου επιπέδου και όχι το Δημιουργό Αίτιο ή την Υπέρτατη Δημιουργό Αρχή.

Οι Θεοί (Πνεύματα) είναι ατομικές νοητικές και συνειδητές υπάρξεις, διήλθαν εκ των μορφών των κόσμων και από εκεί εξελίχθηκαν δηλαδή είναι αποτέλεσμα εξελίξεως. Οι νόμοι του Δημιουργού με την δράση τους δια των συνεχών μεταμορφώσεων έφεραν τις οντότητες αυτές αρχικά στην κατάσταση των συνειδητών και νοητικών όντων και από εκεί στην κατάσταση των Θεών (Πνευμάτων), όπως κυβερνούν τα κατόπιν αυτών ερχόμενα νοητικά όντα. Η σχέση του Θεού Πνεύματος προς τα κατόπιν αυτού ερχόμενα νοητικά όντα διέπεται υπό ενός αρμονικού νόμου, του Νόμου της Αγάπης. Συνεπώς ο άνθρωπος οφείλει προς τους Θεούς Πνεύματα μόνον αγάπη([4]) και, επειδή διέπεται από τον αυτόν αρμονικό νόμο με τους άλλους ανθρώπους, οφείλει την αυτή αγάπη να εκδηλώνει και προς τους συνανθρώπους του. Οι ιδιότητες του Θεού (πνεύματος) δεν είναι οι αυτές με τις ιδιότητες του Δημιουργού Αιτίου, γιατί ο Θεός (πνεύμα) είναι προσωπική ατομικότητα και ως προσωπική έχει ενεργούσα διάνοια, της οποίας τα όρια είναι περιορισμένα. Οσονδήποτε και αν φανταστείτε εξελιγμένη την νοητική προσωπικότητα (ακόμα και αν έχει διανόηση πολύ υπέρτερη της ανθρώπινης) οι ακτίνες ενέργειας της διανοήσεώς της δεν είναι δυνατόν να διέρχονται το άπειρον και να εκτείνονται εις αυτό άνευ ορίου. Οι ακτίνες της διανοήσεως των Θεών (που είναι νοητικές προσωπικότητες), ενεργούν επί ορισμένου κόσμου και έχουν σχέσεις μόνον προς αυτόν. Εάν Θεός (πνεύμα) ήταν ο Δημιουργός των κόσμων τα παράγωγα αυτού νοητικά όντα δεν θα είχαν περιορισμένη νόηση, η οποία δεν θα ήταν σχετική προς τα όργανά της. Ο περιορισμός της νοήσεως των νοητικών όντων ο οποίος καθορίζεται από τα όργανα της νοήσεως, είναι απόδειξη ότι αυτά είναι δημιουργήματα. Η νόηση των όντων, αλλά και κάθε νόηση, δεν είναι δημιουργικό αίτιο αλλά αποτέλεσμα. Η νόηση γίνεται το δημιουργικό αίτιο άλλης υπέρτερης νόησης και αυτό αποτελεί τον πολλαπλασιασμό της ενεργητικότητάς της. Η νοητική ενέργεια του Θεού πνεύματος αφορά την εξερεύνηση των αιτίων της δημιουργίας. Εκ της γνώσεως των αιτίων της δημιουργίας ο Θεός (πνεύμα) καθορίζει τις σχέσεις του προς τις νοητικές ενέργειες των άλλων όντων γιατί εκ των σχέσεων αυτών εξαρτάται η πρόοδός του.

Μονοθεϊσμός ή πολυθεϊσμός;

Όπως είναι φανερό, μετά τα προαναφερθέντα, η έκφραση μονοθεϊστική θρησκεία ή μονοθεϊσμός στερείται νοήματος γιατί η έννοια της λέξεως θεός, όπως νοείται στην ελληνική γλώσσα (ιδέ υποσημείωση 2), δεν δύναται να αποδοθεί στο Δημιουργικό Αίτιο του Σύμπαντος. Επίσης η άρνηση της ύπαρξης πνευματικών ιεραρχιών, μέλη των οποίων, κατά τους Έλληνες, είναι οι Θεοί (πνεύματα) οδηγεί στην άρνηση της ύπαρξης και λειτουργίας του παγκοσμίου Νόμου της Εξελίξεως, η ύπαρξη και λειτουργία του οποίου είναι προφανής στον σύγχρονο πνευματικό άνθρωπο που έχει ξεφύγει από τον μεσαιωνικό σκοταδισμό. Η προσπάθεια ορισμένων μονοθεϊστικών θρησκειών να υποκαταστήσουν τις πνευματικές ιεραρχίες με τους «αγγέλους» (εβραϊκή παράδοση) ή με τους «αγίους»([5]) (χριστιανική παράδοση) είναι ατελής γιατί εξ ορισμού είναι στατική κατάσταση και αφήνει πολλά ερωτηματικά π.χ. θα αναφέρω ένα εξ αυτών: Πως μπορεί να αναβαθμιστεί σε επίπεδο πέραν του ανθρώπινου ένας κοινός εγκληματίας και αγιοποιηθεί! όπως π.χ. ο «μέγας και άγιος και ισαπόστολος» αυτοκράτορας Κωνσταντίνος ο οποίος αγιοποιήθηκε γιατί προσέφερε πολιτική κάλυψη στον χριστιανισμό παρά το εγκληματικό παρελθόν. Συνεπώς η άποψη που διατυπώνεται από ορισμένους συγγραφείς ή συντάκτες άρθρων ότι οι αρχαίοι μας πρόγονοι ήταν μονοθεϊστές είναι τουλάχιστον αφελής. Διατυπώνεται από αυτούς οι οποίοι είτε προσπαθούν να αποδείξουν ότι τα πάντα προέρχονται από τους Έλληνες (ακόμα και ο μονοθεϊσμός των βιβλικών θρησκειών) και ηθελημένα διαστρεβλώνουν τις απόψεις των αρχαίων μας προγόνων είτε έχουν παρερμηνεύσει τα κείμενα των αρχαίων μας προγόνων (όσα περισώθηκαν από την καταστροφική μανία των χριστιανών) από αδυναμία τους να διεισδύσουν στις λεπτές έννοιες των φιλοσόφων. Οι Έλληνες, λοιπόν, ήταν και είναι πολυθεϊστές και πιστεύουν στην ύπαρξη πνευματικών ιεραρχιών, μέλη των οποίων είναι οι Θεοί των διαφόρων επιπέδων. Η άποψη που διατύπωσε νεοπυθαγόρειος φιλόσοφος ότι «και οι Θεοί περί Θεών ομιλούν» δηλαδή ότι όπως εμείς έχουμε τους θεούς του γήινου περιβάλλοντος έτσι και οι θεοί του γήινου περιβάλλοντος έχουν και αυτοί τους θεούς τους κ.ο.κ. διευκρινίζει σαφέστατα την σημασία της ύπαρξης αυτών των ιεραρχιών. Βεβαίως, μετά τα ανωτέρω, παραμένει ανοικτό το θέμα σχετικά με την πίστη των Ελλήνων για τον Δημιουργό. Τους Έλληνες δεν τους απασχολούσε, ούτε τους απασχολεί ιδιαίτερα, το θέμα του Δημιουργού Αιτίου, γιατί το Δημιουργό Αίτιο δεν είναι ατομική νοητική ύπαρξη ώστε να απευθύνονται σ’ αυτό για βοήθεια, ούτε είναι λογικά νοητό το Δημιουργό Αίτιο να προστρέξει σε μία ατομικότητα για να την συνδράμει. Οι Έλληνες την λατρεία τους προς το Δημιουργό Αίτιο την εκδηλώνουν με την λατρεία που αποδίδουν προς την Θεία Φύση η οποία είναι η έκδηλη έκφραση του Δημιουργού Αιτίου, δηλαδή ήταν και είναι Φυσιολάτρες. Γι΄ αυτό είχαν καθιερώσει γιορτές κατά τις ισημερίες και τις τροπές του Ηλίου (τις Φυσικές Γιορτές), π.χ. τα Ανθεστήρια την εαρινή ισημερία κλπ. Παράλληλα οι μύστες στα μυστήρια «κεκλεισμένων των θυρών» τελούν ειδικές τελετές κατά τις ισημερίες και τις τροπές του Ηλίου, αποδίδοντες έτσι την λατρεία τους προς την Θεία Φύση.

Η Ελληνική Θρησκεία

Η ελληνική Θρησκεία είναι το κορύφωμα της ανθρώπινης διανοήσεως γιατί μέσα στις αλληγορικές της εικόνες οι σοφοί άνθρωποι μπορούν να βρίσκουν ολόκληρη την ιστορία των κόσμων και ολόκληρη την σειρά των ιστορικών γεγονότων της ανθρώπινης ψυχής από της εμφανίσεώς της στην Φύση ως διακεκριμένης συνειδητής ατομικότητας. Οι συνθέτες αυτής της θρησκείας δημιούργησαν προς αποκάλυψη των βαθύτερων εννοιών της δυο όργανα. Τα όργανα αυτά ήσαν α) τα Μυστήρια, τα οποία ως αντικείμενο είχαν την βαθμιαία αποκάλυψη στους μυούμενους των αληθειών της Ελληνικής Θρησκείας που είναι η οδός προς την αποθέωση του ανθρώπου και β) τα Χρηστήρια (Μαντεία) δια των οποίων τηρούσαν άμεση επαφή οι μυημένοι προς τους Θεούς.

Τα Μυστήρια παρασκεύαζαν την εξάγνιση της ανθρώπινης διανοίας, την απελευθέρωσή της από τα πάθη και την ανύψωση του ηθικού των μυστών σε βαθμό ώστε η ψυχή τους να έρχεται σε επαφή με τον κόσμο των Θεών και να καθοδηγείται από εκεί στην εύρεση των μέσων της μεταμορφώσεώς της.  Τα Χρηστήρια (ή Μαντεία), το δεύτερο αυτό όργανο, είχε εσωτερική και εξωτερική λειτουργία. Η εσωτερική τους λειτουργία είχε βαθύτατο προορισμό γιατί τηρούσαν άμεση επαφή και σχέση προς τους συνθέτες των εικόνων της ελληνικής Θρησκείας και προς τους Θεούς ώστε αφενός να μη γίνεται παρερμηνεία των εννοιών των εικόνων της ελληνικής θρησκείας και αφετέρου να καθοδηγούνται από το πνεύμα των Θεών σε έργα ανυψωτικά του ανθρώπινου κόσμου. Η εξωτερική τους λειτουργία απευθυνόταν προς την μεγάλη ανθρώπινη μάζα η οποία δεν είχε γευθεί τα μυστικά της Φύσεως για να προκαλούν την προσοχή της, ώστε και αυτή, με αυτόν τον τρόπο να κρατείται σε ανελικτική τροχιά και μη εκτρέπεται σε πράξεις που καταδικάζουν την πρόοδό της.

Τα όργανα αυτής της θρησκείας για την λειτουργία τους είχαν ανάγκη ανθρώπων που θα είχαν πλήρη συνείδηση των έργων τους, γιατί καμιά οργάνωση δεν μπορεί να κρατηθεί στο ύψος της χωρίς αυτού του είδους λειτουργών, κανένα έργο δεν φθάνει στην εκπλήρωση του σκοπού του, καμιά ιδεολογική αρχή, εξεργαζόμενη την πρόοδο της ανθρωπότητας, δεν μπορεί να επιτύχει αυτό το έργο και τίποτα το αρμονικό δεν μπορεί να λειτουργήσει αν όλων αυτών δεν ηγούνται και δεν τα διευθετούν ανθρώπινες διάνοιες εμπνεόμενες και με ανεπτυγμένες συνειδήσεις. Η συνείδηση του ανθρώπου, ο γνωστικός αυτός ρυθμιστής των πράξεών του, είναι ο οδηγός προς πλήρωση του σκοπού του, του σκοπού αυτού ο οποίος έχετε άμεση σχέση προς τον καθόλου σκοπό της Θείας Φύσεως. Όταν λειτουργούσαν τα Ελληνικά μυστήρια, οι Ιερείς τους, εκείνοι που ήσαν εντεταλμένοι να αποκαλύψουν βαθμιαία τις αλήθειες των αλληγορικών εικόνων της Ελληνικής Θρησκείας στους μυούμενους, είχαν πλήρη συνείδηση του έργου αυτού. Οι συνθέτες της Ελληνικής θρησκείας για το μεγαλούργημά τους αυτό εκτιμώνται και από τους Θεούς. Οι Δώδεκα[6] Θεοί της Ελληνικής Θρησκείας αποτελούν την υπέρτατη ιεραρχία των Θεών του Ηλιακού μας συστήματος. Έκαστος εξ αυτών έχει επιφορτιστεί με την χρήση ορισμένων δυνάμεων και έχει ως σκοπό να βοηθήσει τις οντότητες του γήινου περιβάλλοντος να απαλλαγούν από τα πάθη, να εξαγνισθούν ώστε να τους επιτραπεί να οδεύσουν στους χώρους του ανέσπερου φωτός. Μια προσέγγιση των ιδιοτήτων και των δυνάμεως των οποίων είναι φορείς οι 12 Θεοί της Ελληνικής θρησκείας βρίσκει κανείς στο βιβλίο της Διδώς Καλλέργη με τίτλο «Οι Δώδεκα Θεοί του Ολύμπου», έκδοση του Ιδεοθεάτρου. Οι τελετές της Ελληνικής θρησκείας αφορούν φυσικά γεγονότα με επικλήσεις στους αντίστοιχους Θεούς – φορείς των φυσικών δυνάμεων να τους συνδράμουν και ουδέποτε επιζητούν το κακό συνανθρώπων μας, ενώ αντίθετα στη Ορθοδοξία υπάρχουν τελετές που επιδιώκουν το κακό συνανθρώπων μας, όπως π.χ. οι αναθεματισμοί και οι αφορισμοί, με τους οποίους εύχονται το κακό σε συνανθρώπους μας τόσο εν ζωή όσο και μετά θάνατος ακόμα. Αυτές οι τελετές της Ορθοδοξίας έχουν όλα τα χαρακτηριστικά τελετών μαύρης μαγείας[7] και επί του θέματος αυτού ερωτώ: μήπως η ορθοδοξία είναι διαβολική θρησκεία;;;

Η λατρεία

Τα αγάλματα των Θεών πνευμάτων είναι απεικονίσεις των ιδιοτήτων και δυνάμεων του κάθε Θεού ώστε, η ενα­τένιση των αγαλμάτων, νοερά να μας παραπέμπουν στις ιδιότητές του και γι’ αυτό το κάθε άγαλμα έχει ιδιαίτερα σύμβολα και δεν έχουν προορι­σμό την λατρεία. Σαν παράδειγμα αναφέρω: α) τα αγάλματα του Διός έχουν ως ιδιαί­τερα σύμβολα τον κεραυνό και τον αετό, β) τα αγάλματα της παλλάδος Αθηνάς έχουν ως ιδιαίτερα σύμβολα τη αιγίδα, τη νίκη, κλπ, γ) τα αγάλματα του Ερμού έχουν ως ιδιαίτερα σύμβολα το Κηρύκιο και τα φτερά στα πόδια κλπ. Οι Έλληνες δεν λατρεύουν τα αγάλματα των Θεών (πνευμάτων) και ο χαρακτηρισμός μας ως ειδωλολατρών είναι καθαρά συκοφαντικός, που αποδόθηκε από τους Ορθοδόξους Χριστιανούς.

Επίλογος

Η ιδέα της λατρείας της Φύσεως ως και η ιδέα του εκ της Φύσεως προκύψαντος πνεύματος με Θεία πανοπλία νοήσεως στον συμβολισμό της Θεάς Αθηνάς οφείλεται στον  πολιτισμό των αρχαίων μας προγόνων και αυτό πρέπει να μας κάνει να επιδεικνυόμαστε ιστορικώς. Ο πολιτισμός που δίδαξαν οι Θείοι ιεροφάντες των Ελληνικών μυστηρίων, έδωσαν στην ανθρωπότητα στηρίγματα για να βαδίσει την οδό της προόδου. Τα γράμματα, οι επιστήμες και οι τέχνες υπήρξαν αποτέλεσμα του πολιτισμού των αρχαίων ηρώων μας και γι’ αυτούς επίσης πρέπει να επιδεικνυόμαστε ιστορικώς. Έλληνες, προσεγγίσατε τη Φύση, συνδεθείτε με τις δυνάμεις της και τους Κυρίους των δυνάμεών της, διότι αυτοί είναι οι αληθείς Θεοί. Όποιος δεν είναι βασιλεύς φυσικής δυνάμεως είναι ψευδής θεός, είναι θεός του ερέβους και ενεργεί μόνον στο έρεβος.

Στέλιος Τάκας, πτυχιούχος Φυσικής και Νομικής σχολής παν/μίου Αθηνών με μεταπτυχιακό στα ηλεκτρονικά

---

[1] Το «Είναι» (με το πρώτο γράμμα κεφαλαίο) είναι ουσιαστικό με την έννοια «ύπαρξη» και αυτό προς διαφοροποίησή του από το ρήμα είναι.

[2] Αυτό ισχύει αν ερμηνεύσουν την λέξη Δημιουργός ως αυτός που εμφανίζει κάτι εκ του μηδενός (εκ της ανυπαρξίας).

[3] εννοώ όχι μόνον του αρχαίους Έλληνες αλλά τους σύγχρονους οι οποίοι είναι εναρμονισμένοι και εμποτισμένοι από τις δοξασίες  και το πνεύμα των αρχαίων προγόνων μας.

[4] Οι Έλληνες δεν αποδίδουν στους Θεούς τους λατρεία αλλά αγάπη. Λατρεία αποδίδουν μόνον προς το μέγα Παν (Σύμπαν), προς την Θεία Φύση, για τον λόγο αυτόν είναι φυσιολάτρες.

[5]  Δεν προβλέπεται ούτε η περαιτέρω εξέλιξή τους αλλά ούτε η αποθέωση του ανθρώπου και η ατέρμων εξέλιξή του μέσα στις πνευματικές ιεραρχίες. Τον άνθρωπο τον θεωρούν βαρυνόμενο με το λεγόμενο «προπατορικό αμάρτημα» και το μόνο ευνοϊκό γι’ αυτόν είναι η είσοδός του στον «παράδεισο» όπου θα μείνει σε μία κατάσταση αιώνιας στασιμότητας ……

[6] Οι Έλληνες πιστεύουν στην ύπαρξη, πέραν των 12 ολυμπίων Θεών, σε πληθώρα άλλων Θεών (π.χ. Διόνυσος) οι οποίοι δεν αποτελούν μέλη του συμβουλίου των Θεών του Ηλιακού μας συστήματος.

[7] Σχετικά σας παραπέμπω στο λήμμα «μαύρη μαγεία» σε όλα τα λεξικά.

Η ΘΕΑ ΕΣΤΙΑ

1. μυθολογική αναφορά

Κατά την παράδοσιν αι Εστίαι ήσαν δύο. Η πρώτη, η αρχαιοτέρα, είναι η μήτηρ του Κρόνου και της Ρέας, η δε νεωτέρα, είναι η πρωτότοκος κόρη του Κρόνου και της Ρέας και αδελφή του Διός την οποίαν η αρχαία παράδοσις την παρουσίαζε τόσον ως πυργοφόρο όσον και ως τυμπανοφόρον.

Η λατρεία της Θεάς Εστίας.

Οι Έλληνες από αρχαιοτάτων χρόνων εθεώρουν την Εστίαν ως την προστάτιδα του οίκου των και κατ’ επέκτασιν της πόλεώς των και δεν υπήρχαν αγάλματα της θεάς Εστίας αλλά εις μετέπειτα χρόνους αναφέρεται ένα εις το Πρυτανείο ως επίσης κάποια Ρωμαϊκά διότι αρκούσε δι’ αυτούς ο Βωμός του Ιερού και Ασβέστου Πυρός ο οποίος υπήρχε εις κάθε οικίαν. Επίσης κατά τους αρχαιότερους χρόνους, εστία όλης της πόλεως ήταν το Πρυτανείο, ως κοινή Εστία των πολιτών της, εις του οποίου τον δημόσιο βωμό εκαίετο άσβεστο το πυρ και την φυλαξιν και διατήρησιν αυτού την είχον αναθέσει εις τας Εστιάδας.

Αυτό το πυρ το διατηρούσαν εις τους βωμούς της Θεάς ιέρειαι αυτής, αι Εστιάδαι, εντεταλμέναι ίνα διατηρούν αυτό άσβεστο, διότι πίστευαν επίσης ότι δια της μεσολαβήσεως ιερειών Εστιάδων, το ζωντανό και ενσώματο πυρ μετεβάλλετο εις πνευματικόν και ότι μετά αυτήν την μεταβολήν εξέφευγε πλέον εκ της δικαιοδοσίας της θεάς Εστίας και ανελάμβανε πλέον την μετέπειτα δράσιν αυτού ο θεός Ήφαιστος, το πρωτότοκον τέκνο του Θεού Διός και της Θεάς Ήρα.

Εστιάδαι

Ως Εστιάδας οι Έλληνες, δεν είχαν παρθένας φύλακας του πυρός, όπως συνήθιζαν οι Ρωμαίοι, αλλά γυναίκας αγνάς εις την ψυχήν αι οποίαι ήταν υποχρεωμέναι κατά την θη­τεία των ως ιέρειες της Εστίας να παραμένουν καθαραί διότι όπως αι παρθέναι ούτω και αυταί «εφανέρω­νον το άκαρπον επειδή εθεώρουν και το πυρ ως αεικίνητο και ότι η αεικινησία είναι άκαρπη και τίποτα δεν γεννά». Σχετικώς προς την αναφερθείσαν ψυχικήν αγνότητα, απαραίτητον ίνα γεννηθή η μυστηριακή Εστία, το επιμαρτυρούσε και η προ του Ασκληπιείου της Επιδαύρου Επιγραφή ήτις ανέφερεν: «αγνεία δ’ εστί φρονείν όσια».

Κατά την περίοδον της παρα­κμής της αρχαίας θρησκείας και δη κατά τους χρόνους της Ρωμαϊ­κής κατοχής κατά τους οποίους οι βαθύτεροι συμβολισμοί απώλεσαν την εσωτερικήν αυτών συμβολικήν σημασίαν και, ως ήτο επόμενον, ο θεσμός των Εστιάδων είχε παρεμηνευθή, όπως υπήρξε παρερμηνεία και άλλων θεσμών και τελετουργιών και εις περίοδον προ της Ρωμαϊ­κής κατοχής. Ούτω, δια τας Εστιάδας, οι Ρωμαίοι επίστευαν ότι όφειλαν να παραμένουν δια βίου παρθέναι και αν μια εξ αυτών έχανε την παρθενία της η ποινή της, ήταν να ταφή ζωντανή εις την Γην. Επίσης κατά την περίοδον αυτήν αι θυσίαι εις τους βωμούς των θεών ήταν αιματηραί ([1]).

Πρυτανείον

To Πρυτανείον ήτο δημόσιον κτίριον ιερόν εις το οποίον αι Ελληνικαί πόλεις ετίμων την θεάν Εστίαν και εξένιζον εις αυτό και τους ξένους πρέσβεις. Εις μεταγενεστέρους χρόνους το Πρυτανείον πέραν του θρησκευτικού χαρακτήρος του, ως χώρος λατρείας της Εστίας, προσετέθη και ο πολιτικός και αργότερα έγινε και δικαστήριο. Ετιμάτο εις άπαντας τους ναούς των άλλων Θεών και εις απάσας τας οικίας εις τας εστίας των ως οικιακή Θεά και προστάτιδα του οίκου.

Συμμετοχή της Εστίας εις την Τιτανομαχίαν.

Η παράδοσις αναφέρει ότι η Εστία μετείχε εις την τιτανομαχίαν και ειδικότερα εις την φθοράν των Τιτάνων και ότι εξήτησεν από τον Δια να ικανοποιήση δυο επιθυμίας της α) την αιώνιαν παρθενίαν και β) όπως όταν θυσιάζουν οι άνθρωποι, πρώτον εις αυτήν να προσφέρουν και επίσης να προσφέρουν εις αυτήν τας απαρχάς των καρπών. Ο Ζευς επεκύρωσεν αμφότερα τα αιτήματα της Εστίας και ούτω εις πάσαν θυσίαν οι άνθρωποι, πρώτον εθυσίαζον εις αυτήν και έπειτα εις τους άλλους θεούς, εξ ου προέκυψεν η παροιμία «αφ Εστίας άρχεσθαι» όπερ σημαίνει άρχεσθαι εκ των σημαντικοτέρων πραγμάτων.

Το «αφ’ Εστίας άρχεσθαι» ήτο τοσούτον καθιερω­μένον εις την αρχαίαν λατρείαν ώστε δεν υπήρχε ανάγκη ξεχωριστού ναού της θεάς. Επίσης τοιαύτην σημασίαν έδιδαν εις την θεάν Εστίαν οι Έλληνες ώστε, όταν έκαναν σπονδάς, την πρώτη και την τελευταία τις προσέφεραν εις την θεάν Εστίαν.

2. Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια.

Στην ελληνική μυθολογία, η Εστία είναι η θεά της εστίας, της οικιακής ζωής και της οικογένειας, η οποία λάμβανε την πρώτη προσφορά σε κάθε θυσία στο σπιτικό, αλλά δεν είχε δημόσια λατρεία. Στην Ρωμαϊκή μυθολογία η σχεδόν αντίστοιχή της ήταν η Βέστα, που προσωποποιούσε τη δημόσια εστία, και της οποίας η λατρεία έδενε τους Ρωμαίους με μια μορφή εκτεταμένης οικογένειας.

Το όνομά της σημαίνει “σπίτι και εστία”: το σπιτικό και τους κατοίκους του. Η Εστία συμβολίζει την συμμαχία μεταξύ των αποικιών και των μητέρων-πόλεών τους και είναι η μεγαλύτερη κόρη της Ρέας και του Κρόνου, αδερφή των Δία, της Ήρας, του Άδη του Ποσειδώνα και της Δήμητρας. Αρχικά εντασσόταν στους Δώδεκα Ολύμπιους, αλλά αργότερα αντικαταστάθηκε από τον Διόνυσο. Έπειτα, φρόντιζε την ιερή φωτιά στον Όλυμπο. Οι βωμοί της περιελάμβαναν κάθε οικογενειακή εστία.

Αμέσως μετά την γέννησή τους, ο Κρόνος κατάπιε την Εστία και τα αδέρφια της εκτός από τον Δία, ο οποίος αργότερα τους διέσωσε και τους οδήγησε σε πόλεμο εναντίον του Κρόνου και των άλλων Τιτάνων. Η Εστία ορκίστηκε να παραμείνει για πάντα παρθένα και αρνήθηκε στα καλέσματα του Ποσειδώνα και του Απόλλωνα. Μια φορά κινδύνευσε να βιαστεί από τον Πρίαπο, έναν ελάσσονα θεό της γονιμότητας, αλλά σώθηκε από το ογκάνισμα ενός όνου.

---

[1] Σχετικά ο Πορφύριος εις το «ΠΕΡΙ ΑΠΟΧΗΣ ΕΜΨΥΧΩΝ» έργο του αναφέρει τα εξής: «… εις αρχαιοτέρας περιόδους αι θυσίαι εγίνοντο από καρπούς και μάλιστα κατ αρχάς προσφερόταν χλόη». Σχετικά προς τας σπονδάς αναφέρει τα εξής: «…Τα μεν αρχαιότερα από τα ιερά ήσαν νηφάλια, νηφάλια δε είναι τα υδρόσπονδα, τα μελίσπονδα, διότι  αυτόν τον υγρό καρπό τον επήραμε έτοιμο από μέλισσες, έπειτα ήσαν τα έλαιοσπονδα κατόπι δε έγιναν τα οινόσπονδα. Μαρτυρίες δι αυτά, προέρχονται από τους πίνακας των νόμων, οι οποίοι ήσαν αντίγραφα από τα Κρητικά Κορυβαντικά ιερά».

Επίσης και ο Εμπεδοκλής αναφέρει ότι «με αστόχα­στους φόνους ταύρων δεν εβρέχετο ο βωμός διότι, ως γνωρίζω, όλους κατείχε η αγάπη και η αίσθησις της συγγενείας και δι’ αυτό ουδείς ουδέν εφόνευσεν». Σχετικά προς τας σπονδάς αναφέρει τα εξής: «…και σμύρνα καθαρή στις θυσίες και λιβάνι αρωματικό και στο έδαφος έρριπταν σπονδαί από τα ξανθά μέλια συνήθειας αι οποίαι εις μερικούς ακόμα σώζονται ωσάν αναμφισβήτητα ίχνη της αληθείας»

Ο ΘΕΟΣ ΠΟΣΕΙΔΩΝ

1. Μυθολογική αναφορά

Γέννησις και παιδικά χρόνια του Ποσειδώνος.

Η Μυθολογία αναφέρει ότι όταν ο Κρόνος ανέλαβε την κυριαρχίαν εκ του πατρός του Ουρανού, έλαβε την προφητείαν ότι ένα εκ των τέκνων του θα τον εξεθρόνιζε. Κατόπιν αυτού ο Κρόνος κατάπινε τα τέκνα του μεταξύ των οποίων ήτο και ο Ποσειδών και ο μόνος εκ των τέκνων της Ρέας ο οποίος απέφυγε την κατάποσιν ήταν ο Ζευς. Κατ’ άλλους όταν η Ρέα εγέννησε τον Ποσειδώνα είπε εις τον Κρόνον ότι εγέννησε ίππον και του έδωσε έναν πώλον ίππου να καταπιή και τον Ποσειδώνα τον έδωσε εις τινας ποιμένας να τον αναθρέψουν όπου ανέλαβε την ανατροφή του η Άρνη ή Αρνώ. Όταν ο Κρόνος εννόησε την εξαπάτησιν προσεπάθησε να τον ανεύρη αλλά η Αρνώ[1] αρνήθηκε να του αποκαλύψη ότι αυτή είχε αναλάβει την ανατροφή του και του είπε ότι αγνοεί την γέννησιν του Ποσειδώνος. Τέλος κατ’ άλλους η Ρέα απέκρυψε τον Ποσειδώνα εις την θάλασσαν.

Τιτανομαχία.

Όπως ανεφέρθη εις το τυπικόν της Θεάς Ήρας, όταν ανδρώθηκε ο Ζευς, επακολούθησεν κραταιός αγών μεταξύ Διός και Κρόνου κατά τον οποίον επεκράτησεν ο Ζευς ενώ ο Κρόνος εξέμεσε τα τέκνα του δια ειδικού υγρού το οποίον του έδωσε η Μήτις. Άπαντα τα αδέλφια του Διός, μετά την απελευθέρωσίν τους πήραν το μέρος του εις την τιτανομαχίαν η οποία επηκολούθησεν και κατά την οποίαν οι Ολύμπιοι Θεοί κατενίκησαν τους Τιτάνας, τους οποίους περιόρισαν εις τα Τάρταρα. Δεν αναφέρωμεν λεπτομερείας της τιτανομαχίας διότι, εν προκειμένω, δεν έχουν ιδιαιτέραν σημασίαν. Ο Ποσειδών έλαβε κι αυτός μέρος εις την Τιτανομαχία και ακολούθως εις την Γιγαντομαχία μετά των άλλων αδελφών του και κατόπιν αυτού ανήλθαν εις τον Όλυμπο.

Ποσειδών και Ζευς

Μετά την Τιτανομαχία και την επικράτησιν των Θεών απέναντι των Τιτάνων ο Ζευς, κύριος πλέον του Ολύμπου, διένειμε εις τους θεούς τιμάς κι επιστασίας κατά την αξία εκάστου. Ιδιαιτέρως δε εις τους δύο αδελφούς Ποσειδώνα και Πλούτωνα, τους όρισε συμμέτοχους της κυριαρχίας του και εις μεν τον Ποσειδώνα έδωσεν την θάλασσαν και πάντα τα ύδατα, εις δε τον Πλούτωνα τα κάτω από την Γην και τον Άδη ενώ δια τον εαυτό του εκράτησε τον υπόλοιπο κόσμο και τον Ουρανό.

Η ένωσις του Ποσειδώνος μετά της Αμφιτρίτης.

Γυναίκα του Ποσειδώνος είναι μια θαλάσσια θεότης η Αμφιτρίτη θυγάτηρ της Δωρίδος και του Νηρέως πρωτότοκου υιού του Ποντου και της Γαίας. Κατά την παράδοσιν ο Νηρεύς απέκτησεν από την Δωρίδα πεντήκοντα θυγατέρας, τας νύμφας Νηρηίδας. Η γνωριμία του Ποσειδώνος μετά της Αμφιτρίτης έγινε εις την Νάξο ένθα η Αμφιτρίτη εχόρευε ομού μετ’ άλλων Νηρηίδων. Η Αμφιτρίτη εν αρχή μεν δεν ηθέλησε αυτήν την ένωσιν και εκρύβη εις τα βάθη του Ωκεανού, αλλά ο Δελφίν, ιερός ιχθύς και ακόλουθος του Ποσειδώνος την ανακάλυψε και την έπεισε να έλθη εις τον Ποσειδώνα όστις την ενυμφέφθει. Από την ένωσιν αυτήν εγεννήθη ο Τρίτων και δύο θυγατέραι, η Ρόδος και Βενθεσικύμη και κατά τινας εγεννήθησαν οι κύκλωπες Βρόντης, Στερόπης και Πυράκμων. Ο Θεός Ποσειδών είχεν αμετρήτους ερωτικάς περιπετείες μετά νυμφών εκ των οποίων απέκτησεν πολύ μεγάλο πλήθος τέκνων των οποίων η αναφορά δεν παρουσιάζει ιδιαίτερον ενδιαφέρον. Ό Τρίτων, ο μόνος υιός του Ποσειδώνος εκ της Αμφιτρίτης,  παριστάνετο από την μέση και άνω ήτο ανθρωπόμορφος ενώ από την μέση και κάτω ως έχων κορμόν όμοιον προς τα κήτη και η ουρά του ήτο όμοια με του δελφινιού. Τέλος εις την μέσην  του σώματος του υπήρ­χαν δυο εμπρόσθια πόδια αλόγου όπως των Κενταύρων ενώ εις το χέρι κρατούσε σάλπιγγα από όστρακο κογχύλης. Η λατρεία της Αμφιτρίτης συνδέεται μετά της λατρείας του Ποσειδώνος εις κοινόν ναόν.

Ποσειδών και Αθηνά

Κατά την εποχή κατά την οποία εις την Αττική εβασίλευε ο Κέκροψ, ο πρώτος βασιλεύς της Αττικής, οι Θεοί απεφάσισαν να διεκδικήσουν ορισμένας πόλεις τας οποίας θα είχον υπό την προστασίαν των. Ο Θεός Ποσειδών ήλθε πρώτος εις την Αττικήν εκτύπησεν εις τον ιερόν βράχον και έκανε να αναβλύσει μια πηγή ήτις ονομάσθη Ερεχθηίς. Κατόπιν κατέφθασε η Θεά Αθηνά η οποία παρουσία του Κέκροπος εφύτεψε μιαν ελαία εις το Πανδρόσειο. Μεταξύ του Θεού Ποσειδώνος και της Θεάς Αθηνάς εκδηλώθηκε φιλονικία σχετικώς με την προστασία της Αττικής, ο Ζευς καθόρισεν δικαστάς όλους τους θεούς του Ολύμπου οι οποίοι επεδίκασαν την Αττική εις την Θεάν Αθηνά. Ούτω η πόλις του Κέκροπος από Ποσειδωνία μετωνομάσθη Αθήναι. Κατ’ ανάλογο τρόπο ο Ποσειδών αναγκάστηκε να παραχωρήση την Αίγινα εις τον Δια, τους Δελφούς εις τον Απόλλωνα και την Νήσο Νάξο εις τον Διόνυσο. Σχετικός προς τους Δελφούς είναι και ο μύθος του Αρίωνος τον οποίον εγέννησε η Δήμητρα εκ του Ποσειδώνος.

Ποσειδών και Δήμητρα.

Μετά την απαγωγή της Περσεφόνης η μητέρα της Δήμητρα την αναζητούσε. Κατά την διάρκεια αυτής της αναζητήσεως ο Ποσειδών προσεπάθησε να μιχθεί μετ’ αυτής αλλά η Δήμητρα τον απέκρουσε και διά να τον αποφύγη μεταμορφώθηκε εις φοράδα και ανεμίχθη εις το κοπάδι των ίππων του Ογκίου. Ο Ποσειδών όμως μεταμορφώθηκε αυτός εις ίππον και ηνώθει μετ’ αυτής. Εκ της ενώσεως αυτής εγεννήθη μία κόρη της οποίας το όνομα δεν επιτρέπετο να προφερθή και ένας ίππος όστις ονομάσθη Αρίων και ήτο πεπροικισμένος με ανθρώπινη φωνή και εδώθη εις τον Άδραστον, ενός εκ των επτά οι οποίοι εξεστράτευσαν κατά των Θηβών.

2. Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια.

Στην Ελληνική μυθολογία ο Ποσειδώνας είναι ο θεός της θάλασσας (και για αυτό ονομάζονταν και Πελαγαίος), των ποταμών, των πηγών και των πόσιμων νερών. Γιος του Κρόνου και της Ρέας και αδελφός του Δία κατοικούσε πότε στον Όλυμπο και πότε στο παλάτι του στα βάθη της θάλασσας, όπου ζούσε και η γυναίκα του, η Νηρηίδα Αμφιτρίτη. Κατά μια εκδοχή μεγάλωσε στη Ρόδο όπου, μετά την ένωσή τους με την Αλία, αδελφή των Τελχινών, γεννήθηκαν έξι γιοι και μια κόρη, η Ρόδη, που έδωσε το όνομά της στο νησί. Ήταν πατέρας ακόμα του Θησέα, αλλά και του Προκρούστη και του Σκίρωνα και γιγάντων: των δίδυμων Ώτου και Εφιάλτη (από την ένωσή του με την Ιφιμέδεια, κόρη του βασιλιά της Θεσσαλίας), του Τιτυού (από την Ελαρά, κόρη του Ορχομενού και του Ωρίωνα (από την Ευρυάλη, κόρη του Μίνωα. Θεωρούνταν ακόμα εξημερωτής του πρώτου αλόγου αλλά και γεννήτορας του μυθικού αλόγου Πήγασου.

Το όνομα του θεού Nethuns είναι ετρουσκικό και υιοθετήθηκε στα λατινικά για τον Ποσειδώνα στη ρωμαϊκή μυθολογία (Νεπτούνους). Και οι δύο ήταν θεοί της θάλασσας ανάλογοι με τον Ποσειδώνα. Σύμφωνα με σωζόμενες επιγραφές, ο Ποσειδών λατρευόταν στην Πύλο και στη Θήβα και ενσωματώθηκε στους θεούς του Ολύμπου ως αδελφός του Δία και του Άδη. Ο Ποσειδών απέκτησε πολλά παιδιά. Υπάρχει ένας ομηρικός ύμνος στον Ποσειδώνα, ο οποίος ήταν ο προστάτης πολλών ελληνικών πόλεων, αν και έχασε το διαγωνισμό για την Αθήνα από την Αθηνά.

Σαν θεός της θάλασσας, ο Ποσειδώνας ταξίδευε με το χρυσό άρμα του πάνω στα κύματα, που άνοιγαν χαρούμενα στο πέρασμά του, ενώ γύρω του έπαιζαν δελφίνια. Με την τρίαινά του μπορούσε τόσο να δημιουργεί τρικυμίες όσο και να ηρεμεί τα νερά. Θεωρούνταν προστάτης των ναυτικών και των ψαράδων κι ακόμα, σαν υπεύθυνο για γεωλογικά φαινόμενα όπως τους σεισμούς, του προσφέρονταν θυσίες και επικλήσεις για τη σταθερότητα του εδάφους και την ασφάλεια των κτιρίων, ενώ τιμούνταν και με ιπποδρομίες. Σύμβολά του ήταν η τρίαινα, το ψάρι (συνήθως τόννος ή δελφίνι) και σπανιότερα το άλογο ή ο ταύρος.

Λατρεία

Ο Ποσειδών ήταν σημαντικός θεός διάφορων πόλεων: στην Αθήνα, ήταν δεύτερος μόνο μετά την Αθηνά σε σημασία, ενώ στην Κόρινθο και σε πολλές πόλεις της Μεγάλης Ελλάδας ήταν ο προϊστάμενος θεός της πόλης. Στην καλοκάγαθη πτυχή του, ο Ποσειδών παρουσιαζόταν δημιουργώντας νέα νησιά και προσφέροντας ήρεμες θάλασσες. Όταν όμως οργιζόταν, χτυπούσε το έδαφος με την τρίαινά του και προκαλούσε χάος, σεισμούς, ναυάγια και πνιγμούς στη θάλασσα. Στην Οδύσσεια, η μνησικακία του Ποσειδώνα ενάντια στον Οδυσσέα απέτρεψε τον πολυμήχανο ήρωα από την άφιξή του στην πατρίδα του, την Ιθάκη. Οι ναυτικοί προσεύχονταν στον Ποσειδώνα για ένα ασφαλές ταξίδι, πνίγοντας μερικές φορές άλογα ως θυσία.

Σύμφωνα με τον Παυσανία^[1], ο Ποσειδών ήταν ένας από τους επιστάτες του χρησμού στους Δελφούς προτού να τους αναλάβει ο Ολύμπιος Απόλλωνας. Απόλλωνας και Ποσειδών λειτούργησαν στενά σε πολλά σημεία: στην αποίκιση, παραδείγματος χάριν. Ο Δελφικός Απόλλωνας παρείχε την έγκριση την εγκατάσταση ανθρώπων σε αποικίες, ενώ ο Ποσειδών πέρα από τους αποίκους βοήθησε δίνοντάς τους το εξαγνιστικό ύδωρ για τη θυσία που αφορούσε την ίδρυση της αποικίας. Η Ανάβασις του Ξενοφώντα περιγράφει μια ομάδα στρατιωτών στο 400-399 π.Χ. τραγουδώντας στον Ποσειδώνα έναν παιάνα, ένα είδος ύμνου που τραγουδιέται κανονικά για τον Απόλλωνα. Όπως ο Διόνυσος, ο οποίος επηρέαζε τις μαινάδες, και ο Ποσειδών προκάλεσε ορισμένες μορφές διανοητικής διαταραχής. Ένα ιπποκράτειο κείμενο του 400 π.Χ., στις ιερές Αρρώστιες λέει ότι κατηγορήθηκε για ορισμένους τύπους επιληψιών.

---

[1] Το όνομα Άρνη ετυμολογείται είτε εκ της αρνήσεως της τροφού του να αποκαλύψη ότι αυτή τον ανέτρεφε.

Η ΘΕΑ ΑΦΡΟΔΙΤΗ

1. μυθολογική αναφορά

Η Γέννηση της Αφροδίτης- Σάντρο Μποτιτσέλι

Γέννησις της Θεάς Αφροδίτης: Κατά την παράδοσιν η Αφροδίτη ήτο θυγάτηρ του Ουρανού και της Θαλάσσης. Κατά την εκδοχήν ταύτην εγεννήθη εκ του αφρού της θαλάσσης, όταν ερρίφθησαν εντός αυτής τα αποκοπέντα υπό της φοβεράς Άρπηος του Κρόνου μόρια της ανδρότητος του Ουρανού ως εξής: πέριξ αυτών ενεφανίσθη λευκός αφρός εντός του οποίου εκυοφορήθη η Αφροδίτη και ανεφάνη από τα κύματα. Κατ’ αυτήν την εκδοχήν ευθύς μετά την γέννησίν της πλέουσα επί των κυμάτων εντός οστράκου, έφθασε το πρώτον εις Κύθηρα και κατόπιν εις Κύπρον, όπου περιεποιούντο αυτήν ως τροφοί αι Ώραι. Σχετικός προς την εκδοχήν ταύτην είναι και ο προς την Αφροδίτην ύμνος των Ορφικών όστις την αποκαλεί «ποντογενή, γενέτειρα, και μητέρα της Ανάγκης, διότι εξ αυτής εκδηλώθηκαν όσα εν τω Ουρανώ είναι και εν τη πολυκάρπω Γην και εν τω βυθώ του πόντου». Η ποντογενής Αφροδίτη, εκ της οποίας τα πάντα προήλθον είναι η κοσμογονική Αφροδίτη και μητέρα της Ανάγκης, του Ορφικού ύμνου, φανερωθείσα εκ του πρεσβυτέρου Έρωτος. Κατά δευτέραν εκδοχήν η Θεά του Κάλλους, προήλθεν εξ ωού περιστεράς, πεσόντος εξ ουρανού εις την Γην. Κατ’ άλλην εκδοχήν η Θεά Αφροδίτη φέρεται γενηθείσα εκ του Διός και της νύμφης Διώνης, εκ του Ουρανού και της Ημέρας ως και εκ του Κρόνου και της Ευρυνόμης.

Ερμαφρόδιτος: Η Θεά Αφροδίτη φέρεται ότι απέκτησε τέκνον και μετά του Θεού του πνεύματος Ερμού, τον Ερμαφρόδιτον όστις θεωρείται φέρων γεννητικά όργανα αμφοτέρων των φύλων.

2. Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια.

Η γέννηση της Αφροδίτης: Σύμφωνα με τον ομηρικό μύθο γεννήθηκε στην Πέτρα του Ρωμιού, μια ακτή της Πάφου στην Κύπρο. Σπρωγμένη από το Ζέφυρο στη θάλασσα, η θεά καλλωπίστηκε από τις θεραπαινίδες της Ώρες και μεταφέρθηκε στον Όλυμπο, όπου παρουσιάστηκε στο Δία και τους υπόλοιπους θεούς. Σύμφωνα με την εκδοχή του Ησίοδου, η Αφροδίτη γεννήθηκε στα ανοιχτά των Κυθήρων από τον αφρό που δημιούργησαν τα γεννητικά όργανα του Ουρανού πέφτοντας στη θάλασσα μετά τον ακρωτηριασμό του από τον Κρόνο. Πάλι με τη βοήθεια του Ζέφυρου ταξίδεψε στον απέραντο Ωκεανό. Πέρασε από τα Κύθηρα και κατόπιν κατευθύνθηκε στην Κύπρο. Τα Κύθηρα θεωρούνται το νησί της Ουράνιας Αφροδίτης, όπου και υπήρχε το πρώτο ιερό της στον Ελλαδικό χώρο. Ο Όμηρος στην Ιλιάδα την αναφέρει ως «Κυθέρεια θεά του έρωτα τροφός»

Οι έρωτές της: Ήταν σύζυγος του Ηφαίστου, αλλά περιγράφεται ως ερωμένη του Άρη, με τον οποίο φέρεται ότι απέκτησε τον Έρωτα, τον Δείμο και τον Φόβο. Με τον Ποσειδώνα έφερε στη ζωή τον Έρυκα, που έδωσε το όνομά του στο ομώνυμο βουνό της Σικελίας και τη Ρόδο, ενώ με το Διόνυσο, χάρη στη μαγική μεσολάβηση της Ήρας, γέννησε τον Πρίαπο. Γιος της θεωρείται επίσης ο Ερμαφρόδιτος, τον οποίο έφερε στη ζωή η θεά μαζί με τον Ερμή.

Η Αφροδίτη της Μήλου

Συμβολισμός: Η Αφροδίτη είναι ένα θηλυκό μυθολογικό αρχέτυπο. Σε όλο τον αρχαίο κόσμο έρχεται κανείς αντιμέτωπος με το αρχέτυπο της μητέρας θεάς. Όντας συνδεδεμένη με μια φαινομενικά ατελείωτη σειρά φαινομένων -αγάπη, γέννηση, θάνατο, γονιμότητα, πόλεμο, ύφανση, μαγεία, συγγένεια, γάμο, παρθενία, πένθος κ.λπ.– στη θεά απευθυνόταν το μεγαλύτερο κομμάτι της τελετουργικής δράσης που χαρακτηρίζει ένα σημαντικό κομμάτι του ανθρώπινου πολιτισμού. Οι τίτλοι της, που αποδίδουν τους τομείς επιρροής της είναι αναρίθμητοι: Βασίλισσα του ουρανού, Πολεμίστρια, Κόρη, Πόρνη, Μητέρα-γη, Βασίλισσα του κάτω κόσμου, κ.λπ. Παρόλο που η λατρεία της δε διαπερνά τον κόσμο πλέον, όπως στα αρχαία χρόνια, είναι ακόμα πολύ ζωντανή, μετουσιωμένη βαθμιαία και αφομοιωμένη στα αρχέτυπα της σύγχρονης θρησκευτικής εμπειρίας. Είναι γνωστό, για παράδειγμα, ότι διάφορες πτυχές της λατρείας της θεάς-μητέρας απορροφήθηκαν από τη λατρεία της Παρθένου Μαρίας1. Ο Ρόμπερτ Γκρέιβς (Robert Graves) ήταν σίγουρα σωστός, όταν έγραφε για τη μητέρα θεά ότι είναι «βαθειά στερεωμένη στη φυλετική μνήμη των Ευρωπαίων και είναι αδύνατον να την εξορίσει κανείς2.

Ανάμεσα στους αρχαίους πολιτισμούς είναι οι Έλληνες εκείνοι που περισσότερο από τους άλλους λαούς διατήρησαν τα πολύμορφα χαρακτηριστικά της μητέρας-θεάς στη λατρεία τους. Μια απλή αναφορά των ονομάτων Αφροδίτη, Μήδεια, Σκύλλα, Εκάτη, Αριάδνη και Αθηνά είναι αρκετή για να διεγείρει σημαντικές αρχετυπικές εικόνες. Κάθε μία από αυτές τις μορφές αντιπροσωπεύει ένα πρόσωπο της μητέρας θεάς. Σε μια πρώτη ματιά πιθανώς οι διαφορετικές μορφές φαίνεται να έχουν λίγα κοινά. Πράγματι, είναι η εξαιρετική ποικιλομορφία στη λατρεία της θεάς μητέρας, γεγονός που αντιστρατεύεται την προοπτική να βρεθεί ένας κοινός παρονομαστής στις πολύμορφες εκδηλώσεις της θεάς. Με τέτοια ποικιλομορφία είναι φυσικό το γεγονός ότι έγιναν διάφορες προσπάθειες να εξηγηθεί η λατρεία της θεάς μέσω ενός κοινού παρονομαστή. Έγιναν διαφορετικές υποθέσεις για τη θεά ως προσωποποίηση της Σελήνης3 της Γης4, μιας προϊστορικής φυλής των Αμαζόνων5, του ασυνείδητου6 κ.λπ.. Όμως καμία από αυτές τις θεωρίες δεν κέρδισε τη γενική αποδοχή, κυρίως επειδή καμία δεν μπορεί να ερμηνεύσει παρά μόνον λιγοστές ιδιότητες της θεάς και πολύ λιγότερο τις αναρίθμητες λεπτομέρειες του μύθου και της λατρείας της. Κατά την άποψή μας, η ταύτιση της θεάς με τον πλανήτη Αφροδίτη -επιβεβαιωμένη στους πολυάριθμους πολιτισμούς της εγγύς ανατολής, και στους αβορίγινες του νέου κόσμου- είναι εκείνη που προσφέρει τον απαραίτητο κοινό παρονομαστή για την κατανόηση των μυθικών ιδιοτήτων της θεάς. Ας δούμε, λοιπόν, τις συμβολικές εικόνες και τα μυθολογικά θέματα που συνδέονται με τη μητέρα θεά -συμπεριλαμβανομένων των διάφορων μορφών της θεάς, έτσι όπως την προσωποποίησε η ελληνική σκέψη.

Ακόμα και σήμερα, το όνομα Αφροδίτη προκαλεί εικόνες δελεαστικής ομορφιάς, αισθησιασμού και πάθους. Η θεά είναι καλύτερα γνωστή, ίσως, ως θεία προξενήτρια ή ως παράγων διέγερσης της αισθησιακής επιθυμίας. Στην Ιλιάδα, για παράδειγμα, η ζώνη της Αφροδίτης παρουσιάζεται ως ικανή για να ξυπνήσει την άμεση επιθυμία στα μάτια του κατόχου της7. Όπως επισημαίνει ο Μπάρκερτ, τα ρήματα που διαμορφώνονται από το όνομα της θεάς δείχνουν την πράξη της αγάπης, μια τάση ήδη ορατή στον Όμηρο8. Η Αφροδίτη είναι διάσημη για τις σχέσεις της με τους διάφορους ήρωες και τους Θεούς. Η ερωτοτροπία της Αφροδίτης με τον Άρη ήταν πηγή διασκέδασης για τους θεούς του Ολύμπου και αποτέλεσε πιθανότατα αντικείμενο μιας αρχαίας λατρείας9. Η αγάπη της για τον Άδωνη τελείωσε τραγικά. Σύμφωνα με μια εκδοχή του μύθου, η θεά λέγεται ότι βούτηξε από τον βράχο της Λευκάδας, θλιμμένη για τον όμορφο νέο10. Το ειδύλλιό της με τον Αγχίση, τελικά, είναι μια από τις αρχαιότερες παραδόσεις που περιβάλλουν τη θεά11. Ο Gantz συνοψίζει το ρόλο της Αφροδίτης στο μύθο ως εξής: «Εκτός από Όμηρο και αυτές τις (σχετικά λίγες) ερωτικές συγκρούσεις, ο ρόλος της Αφροδίτης στο μύθο περιορίζεται στη βοήθεια των εραστών ή την τιμωρία εκείνων που απορρίπτουν την αγάπη»12. Αναμφίβολα είναι δύσκολο να διακρίνουμε τη δράση ενός πλανήτη πίσω από τέτοιες αφηγήσεις. Όπως υπέδειξε η Τζέιν Χάρισον, όμως, υπάρχει μια αξιοπρόσεκτη τάση στον ελληνικό μύθο να αναλύονται οι αρχικά πολύμορφες θεές σε εξειδικευμένες μορφές με το πέρασμα του χρόνου. Μια τέτοια εξειδίκευση στη λειτουργία εμφανίζεται και στην περίπτωση της Αφροδίτης: «Άλλο ένα σημείο που υποδεικνύει την ύστερη άφιξή της στην Ελλάδα είναι το γεγονός ότι στον Όμηρο εμφανίζεται ως εξειδικευμένη θεά, που σχετίζεται με ένα ανθρώπινο πάθος. Οι αρχαιότερες μορφές αυτών των θεοτήτων συνδύαζαν πολλές λειτουργίες. Όταν η μίξη των φυλών και η επιρροή της λογοτεχνίας συγκεντρώνει διάφορες τοπικές θεότητες, κατ’ ανάγκην, για να διατηρηθεί η συνοχή, πρέπει να μοιραστούν οι λειτουργίες και οι ιδιότητες»13.

Όσον αφορά στην αρχαιότητα της λατρείας της Αφροδίτης στην αρχαία Ελλάδα, υπάρχει ένα θέμα. Ενώ η θεά ήδη ασφαλώς επιβεβαιώνεται στην πρώιμη επική λογοτεχνία, το όνομά της είναι απόν από τη μυκηναϊκή θρησκεία, όπως τουλάχιστον μας γίνεται γνωστή από τις πινακίδες της Γραμμικής Β’. Πιθανότατα η λατρεία της θεάς ήρθε στην Ελλάδα στην περίοδο 1200 – 800 Π.Κ.Ε.14. Ο Μπάρκερτ θεωρεί πως η προέλευση της Αφροδίτης παραμένει σκοτεινή, όπως και το όνομά της»15. Από πού έφθασε όμως η Αφροδίτη στις ελληνικές ακτές; Για τον Όμηρο, τον Ησίοδο και άλλους πρώιμους συγγραφείς, η θεά συνδέθηκε στενά με την Κύπρο. Η Οδύσσεια αναφέρει την Πάφο ως πατρίδα της θεάς, ενώ η Ιλιάδα αναφέρει το Κύπρις ως το πιο κοινό επίθετό της16. Ό Ησίοδος την αναφέρει ως Κυπρογενή και Κυθηρεία. Η αναζήτησή μας για την προέλευση της Αφροδίτης δε σταματά στην Κύπρο, στο γνωστό σημείο σύντηξης των ασιατικών θρησκευτικών αντιλήψεων. Σχεδόν όλοι οι κορυφαίοι μελετητές συναινούν ότι η λατρεία της Αφροδίτης έφθασε αρχικά στην Ελλάδα από την Εγγύς Ανατολή: «Πίσω από τη μορφή της Αφροδίτης στέκει καθαρά η σημιτική θεά της αγάπης, η Ιστάρ-Αστάρτη, θεϊκή σύζυγος του βασιλιά, βασίλισσα του ουρανού και εταίρα ταυτόχρονα»17. Αυτή η άποψη υποστηρίζεται από τους ίδιους τους Έλληνες. Ο Παυσανίας, για παράδειγμα, είχε την ακόλουθη άποψη: «Οι Ασσύριοι ήταν οι πρώτοι από την ανθρώπινη φυλή που λάτρεψαν την ουράνια [Αφροδίτη Ουρανία], κατόπιν ο λαός της Πάφου στην Κύπρο και των Φοινίκων στην Παλαιστίνη και ο λαός των Κυθήρων, που έμαθε τη λατρεία της από τους Φοίνικες»18. Ο Μπάρκερτ υποδεικνύει ότι η Αφροδίτη έχει πολλά κοινά χαρακτηριστικά με την Ιστάρ. Και οι δύο απεικονίζονται ως θεές της αγάπης και συνδέονται με ιεροτελεστίες της πορνείας, για παράδειγμα19. Η Αφροδίτη, όπως και η Ιστάρ, απεικονιζόταν οπλισμένη και την επικαλούνταν ως εγγυήτρια της νίκης.

Αστέρι του θρήνου  Εάν η λατρεία της Αφροδίτης απεικονίζει τις αρχαίες συλλήψεις που συνδέονται με τον πλανήτη Αφροδίτη, πρέπει να αναμένεται ότι η γνώση της μυθολογίας του πλανήτη θα βοηθήσει στην ερμηνεία των συγκεκριμένων λεπτομερειών της λατρείας της θεάς. Σκεφθείτε, για παράδειγμα, το σημαντικό ρόλο της Αφροδίτης ως θεάς θρηνωδού, προφανέστερο στις παραδόσεις που περιβάλλουν τον Άδωνι, ένα θεό που οι τελετουργίες του σχετίζονταν με την τελετουργική θρηνωδία20. Όπως έχουμε δει, η Αφροδίτη λέγεται ότι πήδηξε από τους βράχους Λευκάδας από την αγωνία της για το θάνατο του Άδωνη. Ο Gregory Nagy, ένας από τους πρώτους μελετητές του ελληνικού μύθου, ερμηνεύει το άλμα της Αφροδίτης από την άποψη των στερεότυπων κινήσεων του πλανήτη στον ουρανό: «Βουτώντας από τον λευκό βράχο εκείνη [η Σαπφώ] κάνει ό,τι και η Αφροδίτη με τη μορφή του Εσπερινού άστρου, βουτώντας πίσω από τον βυθισμένο Ήλιο, για να τον συναντήσει το επόμενο πρωί με τη μορφή του Αυγερινού21. Το γεγονός ότι οι θρηνωδίες της Αφροδίτης σχετίζονται με τον πλανήτη επιβεβαιώνεται από τη βαβυλωνιακή παράδοση, στην οποία η Ιστάρ/Αφροδίτη ήταν γνωστή ως «αστέρι του θρήνου»22. Ίσως αυτό το επίθετο να προκαλεί σύγχυση βέβαια: Ποια πιθανή σχέση θα μπορούσε να υπάρχει μεταξύ ενός απόμακρου πλανήτη και των αρχαίων ιεροτελεστιών του πένθους;

Μια έρευνα για τις αρχαίες θεές-Αφροδίτες θα δείξει ότι οι περισσότερες απεικονίζονταν ως μεγάλες θρηνωδοί. Οι θρήνοι της Ινάνα για το θάνατο του Ντουμούζι λέγεται ότι τράνταξαν τα θεμέλια του ουρανού. Στην Καναανιτική παράδοση είναι παροιμιώδεις οι θρήνοι της Ανάτ για τον Βάαλ, ενώ στην αιγυπτιακή παράδοση η Ίσις περιπλανήθηκε σε όλο τον κόσμο απαρηγόρητη, ψάχνοντας τα υπολείμματα του Όσιρι: «Τον αναζητούσε ακούραστα, πλήρης θρήνων διέσχισε τη γη και δεν ξεκουράστηκε ώσπου να τον βρεί»23. Παρόμοιες παραδόσεις περιβάλλουν τη σκανδιναβική θεά Φρέγια, που ταυτίζεται συνήθως με την Αφροδίτη. Όπως αναγνώρισε ο Briffault πριν από πολλά χρόνια, Οι θρήνοι της Φρέγια συμμορφώνονται με ένα γενικό αρχέτυπο σύμφωνα με το οποίο «ήταν κυρίως περιπλανώμενη. Σαν την Ίσιδα στην αναζήτηση του Όσιρι, σαν την Ιώ και αναρίθμητες άλλες θεές, περιπλανιέται απαρηγόρητη σε αναζήτηση του Οντχρ ή Οντίν»24. Η ίδια ιδέα είναι προφανής στο Νέο Κόσμο, όπου η θεά Ιτζπαπαλότλ «περιπλανήθηκε θρηνώντας για την απώλεια του Ψαριού Βέλους»25. Η φρυγική Κυβέλη προσφέρει ένα κλασικό παράδειγμα της θεάς ως θρηνωδού. Σύμφωνα με τον Διόδωρο, η θεά περιπλανιόταν στον κόσμο με ατημέλητα μαλλιά, θρηνώντας για τον θάνατο του Άττη. Το σημαντικότερο, ωστόσο, είναι ότι εδώ η Κυβέλη ταυτίζεται ως θρηνωδός με την Αφροδίτη26. Επίσης, όπως το «αστέρι του θρήνου» θεωρήθηκε θηλυκής μορφής, διαπιστώνουμε ότι και οι ιεροτελεστίες του θρήνου ήταν χαρακτηριστικά η ειδική επικράτεια των θηλυκών μορφών: «Αυτές οι ιεροτελεστίες και «θρήνοι» τελούνται σε όλες τις πρωτόγονες κοινωνίες από τις γυναίκες». Είναι ενδιαφέρον σε αυτό το σημείο να σημειώσουμε ότι τα θρηνητικά τελετουργικά σε όλη την υδρόγειο υποδεικνύουν γυναίκες με μαλλιά μπλεγμένα και λυτά στον άνεμο.

Λιοντάρι του ουρανού  Στον ίδιο ύμνο στον οποίο περιγράφεται ως «αστέρι του θρήνου», η Ιστάρ συγκρίνεται με βρυχώμενο λιοντάρι: (…) Ιρνινίτουμ (επίθετο της Ιστάρ), βρυχώμενο λιοντάρι, ας ηρεμήσει η καρδιά σου(…)27. Το γεγονός ότι ο πλανήτης Αφροδίτη ήταν το αντικείμενο αυτής της εικονοπλασίας επιβεβαιώνεται από διάφορες μαρτυρίες. Η Ινάνα, επίσης, (ως Αφροδίτη) περιγράφεται ρητά ως λιοντάρι στον ουρανό. Έτσι, ένας ύμνος επικαλείται την Ινάνα ως «λιοντάρι που λάμπει στον ουρανό»28. Σε έναν άλλο πρώιμο ύμνο, Ινάνα και Εμπίχ, η θεά παρουσιάζεται σαν καταιγίδα, σαν φοβερό λιοντάρι που εξαφανίζει καθετί εχθρικό  Επανειλημμένα η θεά-πλανήτης στην Βαβυλωνιακή μυθολογία συγκρίνεται με βρυχώμενο λιοντάρι στον ουρανό και δίκαια μπορεί να αναρωτηθεί κανείς. Θα μπορούσε οποιοσδήποτε σήμερα βλέποντας τον πλανήτη Αφροδίτη να τον περιγράψει με τέτοιους όρους; Στην ιερή εικονογραφία της Ιστάρ τα λιοντάρια είναι ευδιάκριτα ούτως ή άλλως29 και συνδέονται πιθανώς με τα λυτά μαλλιά της θρηνωδίας. Ο συσχετισμός αυτός δεν είναι αυθαίρετος, καθώς επιβεβαιώνεται από τα επιγραφικά κείμενα στα οποία η λυτή κόμη παρομοιάζεται συχνά με τη χαίτη του λιονταριού. Ένα δημοφιλές μοτίβο περιγράφει άλλωστε τα λιοντάρια να φέρουν το σύμβολο του άστρου. Διάφοροι μελετητές υποστηρίζουν ότι το σύμβολο του άστρου στο σώμα του λιονταριού υποδεικνύει πως ανήκαν στην Ιστάρ30. Όμως η λέξη κόμη ακόμα και σήμερα χρησιμοποιείται για να περιγράψει έναν κομήτη. Δεν είμαστε σίγουροι αν οι αρχαίοι μας πρόγονοι απέδιδαν την εικονογραφία του κομήτη στην Αφροδίτη. Ωστόσο, παραμένει μια αλληλουχία που δείχνει τη σχέση της Ιστάρ-Αφροδίτης με τον ουρανό και εξηγεί εν μέρει την εμμονή στις ουράνιες ιδιότητες του βρυχώμενου λιονταριού στους ύμνους προς την Ιστάρ.

Στην αρχαία Ελλάδα, ειδικά στην Σπάρτη, η Αφροδίτη λατρευόταν ως πολεμίστρια, όπως βεβαιώνεται από το επίθετο Αρεία. Όπως επεσήμανε ο Graz, αυτή η λατρεία θεωρείτο παράξενη από τους ίδιους τους Έλληνες: «Η ένοπλη Αφροδίτη της Σπάρτης προκάλεσε τα πνεύματα όσων ασχολήθηκαν με τα επιγράμματα και τη ρητορική των κλασικών χρόνων»31 Όμως, η σπαρτιατική λατρεία βρίσκει ένα παράλληλο θέμα στο νησί των Κυθήρων, όπου η Αφροδίτη Ουρανία απεικονιζόταν οπλισμένη. Ας προσθέσουμε εδώ, ή μάλλον ας θυμίσουμε, ότι αυτή θεωρείτο η αρχαιότερη λατρεία μιας θεάς που ούτως ή άλλως παίρνει μέρος στον πόλεμο με τον ένα ή τον άλλο τρόπο στο ομηρικό έπος. Πώς, λοιπόν, πρέπει να κατανοήσουμε το ρόλο της θεάς Αφροδίτης ως πολεμίστριας; Η ελληνική μαρτυρία λίγο βοηθά στην προκειμένη περίπτωση. Οι θεοί της Ελλάδας, ακόμη και στο ηρωικό έπος είναι αρκετά εξευγενισμένοι. Ο καταλληλότερος οδηγός, λοιπόν, είναι η συγκριτική μυθολογία. Στον ασσυροβαβυλωνικό μύθο η θρηνωδός θεά είναι ταυτόχρονα και θεά πολεμίστρια. Αν στο ένα κείμενο η Ινάνα περιγράφεται ως λιοντάρι που ο βρυχηθμός του απειλεί να καταστρέψει τον ουρανό και τη γη, ένα άλλο κείμενο την περιγράφει ως θρηνωδό που η θρηνωδία της τραντάζει τα θεμέλια του κόσμου32. Ο ουράνιος πόλεμος της Ινάνα είναι στην πραγματικότητα η αναταραχή που προκύπτει από την ταραγμένη της καρδιά. Ό,τι βρυχάται στον ουρανό έχει την ποιότητα της βροντής και της αστραπής που τραντάζει τον κόσμο συθέμελα. Όπως και οι αντίστοιχες πρώιμες θεότητες του σκανδιναβικού πανθέου –σχεδόν όλων των πανθέων ουσιαστικά- έτσι και εδώ αυτή η πρώιμη θηλυκή θεότητα συνδέεται με τα στοιχεία της φύσης. Η κλαγγή των όπλων και ο αχός της μάχης είναι η πλησιέστερη ανθρώπινη δραστηριότητα στην θεϊκή επενέργεια. Είναι φυσικό λοιπόν, στη διαδικασία εξανθρωπισμού των θεών να αποδώσει εικονιστικά ο άνθρωπος τη φύση τους ντυμένη με την πολεμική εξάρτηση33.

Βιβλιογραφία

Briffault R., The Mothers (New York, 1963)

Brundage B., The Fifth Sun: Aztec Gods, Aztec World (Austin, 1983)

Buren E. van, «An Additional Note on the Hair-Whirl», στο JNES IX (1950)

Burkert W., Greek Religion (Cambridge, 1985)

Cohen M., Sumerian Hymnology (Cincinnati, 1981: 148

Cornelius I., «The Lion in the Art of the Ancient Near East: A Study of Selected Motifs», Journal of Northwest Semitic Languages XV (1989)

Erman A., A Handbook of Egyptian Religion (London, 1907)

Farnell L., The Cults of the Greek States, Vol. II (New Rochelle, 1977)

Foster B., Before the Muses: An Anthology of Akkadian Literature, Vol. 1 (Bethesda, 1993)

Gantz T., Early Greek Myth (Baltimore, 1993)

Graz F., «Women, War, and Warlike Divinities,» in W. Eck et al eds. Zeitschrift fur Papyrologie und Epigraphik 55, (1984)

Graves R., The White Goddess (New York, 1948)

Jacobsen T., The Treasures of Darkness (New Haven, 1976)

Harrison J., Προλεγόμενα στη μελέτη της ελληνικής θρησκείας, Ιάμβλιχος, (Αθήνα, 1995-97).

Helck W., Betrachtungen zur Grossen Göttin, (Munich, 1971)

Nagy G., «The White Rock of Leukas», Harvard Studies in Classical Philology 77 (1973)

Neumann E., The Great Mother (Princeton, 1974)

Penglase C., Greek Myths and Mesopotamia (London, 1994)

Stephens F., «Prayer of Lamentation to Ishtar», στο J. Pritchard ed., Ancient Near Eastern Texts (Princeton, 1969)

Πηγές

Ομήρου Ιλιάδα

Ομήρου Οδύσσεια

Ομηρικός Ύμνος εις Αφροδίτην, 53ff

Παυσανίου Αττικά, 14,7

Δικτυακοί τόποι  Αφροδίτη (μυθολογία) Αφροδίτη – Η θεά της ομορφιάς

The Cult of Aphrodite  Αθηνά και Αφροδίτη, η σοφία και το κάλλος (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)

Η ΘΕΑ ΑΘΗΝΑ

1. μυθολογική αναφορά

Γέννησις της Θεάς Αθηνάς. Ως αναφέρει η παράδοσις, όταν ο Ζευς έγινε κύριος της πατρικής αρχής, έλαβε πρώτην σύζυγον την Μήτιν, θυγατέρα του Ωκεανού και της Τηθύος. Η Μήτις συνέλαβε εξ αυτού και έμελλε να γέννηση την Αθηνά, αλλά ο Ζευς έλαβε εκ της Γαίας την μαντικήν ρήσιν ότι το συλληφθέν υπό της Μήτιος τέκνον ήτο θήλυ και ότι το επόμενον τέκνον θα ήτο άρρεν ειμαρμένον να βασιλεύση αντί του πατρός του. Κατόπιν αυτού ο Ζευς κατέπιε την Μήτιν έγγυον και κατά τον καιρόν του τοκετού, ό Ζευς εγέννησεν εκ της κεφαλής του την Αθηνάν με την βοήθεια του Ηφαίστου. Η Θεά Αθηνά, αναφέρει η παράδοσις, εγεννήθει πάνοπλος κραδαίνουσα απειλητικά το δόρυ της και ότι ολόκληρος ο Όλυμπος εδονήθει και όλα εις την Φύσιν ηρέμισαν όταν η Θεά κατέβασε το δόρυ της επί του εδάφους.

Τριτογένεια Αθηνά Ο Ησίοδος και ο Όμηρος αποκαλούν την Θεά Αθηνά ως τριτογένεια. Η παράδοσις αναφέρει ότι η Θεά φέρει αυτό το επίθετο διότι εγεννήθει πλησίον της πηγής Τριτωνίδος την οποίαν τοποθετούν εις διαφόρους περιοχάς π.χ. την Βοιωτία, την Κρήτη κλπ. Όπως προκύπτει από την ανωτέρω περιγραφήν η γέννησις της Αθηνάς έγινε πλησίων του υγρού στοιχείου.

Γλαυκόπις Αθηνά Δια το επίθετο της θεάς Αθηνάς Γλαυκώπις έχουν εκφρασθεί πολλαί απόψεις. Η συνηθεστέρα είναι αυτή η οποία θεωρεί την θεάν Αθηνά ως έχουσα κυανούς ή κυανοπράσινους οφθαλμούς.

Αθηνά και Ήφαιστος Ο Ήφαιστος αναφέρεται ότι προσεπάθησε να βιάση την θεάν Αθηνά αλλά απεκρούσθη υπ’ αυτής. Η προσπάθεια αυτή του Ηφαίστου ήτο ανεπιτυχής διότι ο  Ήφαιστος αλληγορεί το υλικόν πυρ δια του οποίου διεκοσμήθει ολόκληρος η Φύσις και δεν είναι δυνατόν να μιχθή μετά της νοητικής δυνάμεως του Διός-αιθέρος. Επίσης η παράδοσις αναφέρει ότι το σπέρμα αυτού ερίφθη επί της Γαίας, μητρός κάθε ζωής, όπερ είχεν ως αποτέλεσμα την υπό της Γαίας γέννησιν του Εριχθονίου. Τον Εριχθόνιο μετά την γέννησίν του τον ανέλαβε η θεά Αθηνά η οποία και τον ανέθρεψε διότι είχε την ανάγκης της νοητικής δυνάμεως.

Αθηνά και Ποσειδών Η Θεά Αθηνά και ο Θεός Ποσειδών διεκδίκησαν την κυριαρχίαν της Αττικής και ο μεν Ποσειδών όστις πρώτος κατέφθασεν δι’ ενός κτυπήματος της τρίαινάς του επί του ιερού βράχου της Ακροπόλεως επέτυχε να αναβλύση πηγή αλμυρού ύδατος το δώρον αυτού εις τους κατοίκους της Αττικής. Ακολούθως κατέφθασε η Αθηνά και εφύτευσεν ένα ελαιόδενδρο το οποίον ήτο το δώρον αυτής εις τους κατοίκους της Αττικής. Η διεκδίκησις της Αττικής από τους δύο Θεούς οδηγήθηκε εις το δικαστήριο των Θεών εις το οποίον μετείχον άπαντες οι Θεοί και το δικαστήριο επεδίκασεν την Αττικήν εις την Θεάν Αθηνάν διότι εκρίθει ότι το δώρο της Θεάς Αθηνάς ήτο χρησιμότερο. Η επιδίκασις εις την Θεάν Αθηνάν της πόλεως των Αθηνών είναι ίσως ένδειξις ότι η πόλις αύτη προορίζετο να πρωτοστατίση εις την καλλιέργειαν των γραμμάτων, των επιστημών αλλά και κάθε τέχνης.  Πέραν των ανωτέρω η αντιπαράθεσις αυτή του Θεού Ποσειδώνος μετά της Θεάς Αθηνάς δεικνύη ότι η εκδηλωθείσα νοητική δύναμις του Διός εις την αντιπαράθεσή της μετά γονιμοποιού δράσεως του Ποσειδώνος υπερισχύει αυτού.

Παλλάς Αθηνά  και Παλλάδιον Η παράδοσις αναφέρει πολλάς εκδοχάς δια την επωνυμίαν της Θεάς ως Παλλάδος. Η σημαντικότερη είναι η εκδοχή ήτις αναφέρει ότι η Θεά εγεννήθη πάλλουσα το δόρυ της και εξ αυτού του λόγου εχαρακτηρίσθει ως Παλλάς Αθήνα. Η λέξις παλλάς φαίνεται ταυτόσημος του πάλλαξ όπερ σημαίνει νεάνις ή νεανίας και συνεπώς υπονοεί, κατά άλλην ερμηνείαν, την νεάνιδα Θεά ήτις ξεπήδησεν εκ της κεφαλής του πατρός της Διός. Παλλάδιον ήτο άγαλμα της Θεάς Αθηνάς το οποίον θεωρείτο ότι κατεσκευάσθη υπ’  αυτής και ως εκ τούτου είχεν ιδιαίτερον προστατευτικό χαρακτήρα δια την πόλιν ήτις το κατείχε. Επίσης εκάλουν Παλλάδιον τας παλαιοτέρας απεικονίσεις της Θεάς τας παριστώσας αυτήν ορθίαν πάλλουσαν το δόρυ της και κρατούσα έμπροσθέν της την ασπίδα της, εις στάσιν πολεμικής θεότητος δια τούτο τα αγάλματα αυτά εθεωρούντο ότι παρέχουν ισχυράν προστασίαν της πόλεως υπό της Θεάς. Εις τας Αθήνας το πλέον τιμώμενον Παλλάδιον ήτο το εν τω Ερεχθείω ευρισκόμενον.

Αθηνά Εργάνη Η Θεά Αθηνά κατά την παράδοσιν ενέπνευσε εις τους ανθρώπους απάσας τας τέχνας και πάντα τα επαγγέλματα και τους εδίδαξε ότι η εργασία είναι η προϋπόθεσις της προόδου του ανθρωπίνου πολιτισμού και η υψίστη ειρηνική προσπάθεια του ανθρώπου δια τούτο και εχαρακτηρίσθη ως Αθηνά Εργάνη. Επίσης εις αυτήν απέδιδαν τας φυτείας και την καλλιέργειαν της ελαίας, δένδρου όπερ αποτελούσε τον κυριώτερον πλούτον της Αττικής και του οποίου οι κλάδοι κατέστησαν σύμβολον ειρήνης και γενικότερον σύμβολον του ειρηνικού χαρακτήρος της Θεάς Αθηνάς, ως εκ τούτου δια στεφάνων εκ κλάδων ελαίας εστέφοντο οι νικητές εις τους αθλητικούς αγώνας. Εις την Αθηνά απέδιδαν την ανακάλυψιν του αρότρου, κατ’ εξοχήν οργάνου δια την καλλιέργειαν της γης και εθεωρούν την Αθηνάν ως Θεάν και προστάτιδα της γεωργίας, δια τούτο είχον πλείστας όσας εορτάς προς την γεωργίαν, την σποράν και τον θερισμόν. Ούτω η Αθηνά κατέστη η προσωποποίησις της εφευρετικότητος του ανθρωπίνου πνεύματος εις τας ποικίλας εφαρμογάς της πολυμόρφου ελληνικής ευφυΐας.

Αθηνά Υγεία Η Θεά Αθηνά θεωρείτο και ως εμπνέουσα θεραπείας. Ούτω, κατά τον Πλούταρχον, ο αρχιτέκτων Μνησικλής, καταπεσών εξ ικριώματος ευρίσκετο εις απελπιστικήν κατάστασιν και οι ιατροί αδυνατούσαν να τον θεραπεύσουν.

Η Θεά όμως Αθηνά εμφανισθείσα κατ’ όναρ εις τον Περικλήν του υπέδειξε τρόπον θεραπείας όστις εφαρμοσθείς είχε επιτυχές αποτέλεσμα επί του ασθενούς. Εις ανάμνησιν της τοιαύτης ιάσεως ο Περικλής ήγειρεν εις την θεάν Υγείαν χαλκούν άγαλμα του οποίου σήμερον σώζεται μόνον η βάσις μετά της αφιερωματικής επιγραφής πλησίον των προπυλαίων.

Τα Παναθήναια Εις την Θεάν Αθηνά υπήρχαν αφιερωμένοι Ναοί εις απάσας σχεδόν τας Ελληνικάς πόλεις εκ των οποίων λαμπρότερος ήτο ο Παρθενών της Ακροπόλεως των Αθηνών. Επίσης, ετέλουν λαμπράς τελετάς, από τα όποια σπουδαιώτερα ήσαν τα ετήσια Μικρά Παναθήναια ως και τα ανά τετραετία Μεγάλα Παναθήναια. Το σημαντικότερο μέρος της τελετής των Μεγάλων Πα­ναθηναίων, ήτο η μεγαλοπρεπής πομπή προς τον ναό της Πολιάδος Αθηνάς. Η πορεία της πομπής πραγματοποιούσε σταθμούς εις τα ιερά των Θεών τα ευρισκόμενα εις τα ενδιάμεσα της διαδρομής.

2. Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Η Αθηνά, κατά την Ελληνική μυθολογία, ήταν η θεά της σοφίας, της στρατηγικής και του πολέμου. Παλαιότεροι τύποι του ονόματος της θεάς ήταν οι τύποι Ἀθάνα (δωρικός) και Ἀθήνη, το δε όνομα Ἀθηνᾶ, που τελικά επικράτησε, προέκυψε από το επίθετο Ἀθαναία, που συναιρέθηκε σε Ἀθηνάα > Ἀθηνᾶ. Στον πλατωνικό Κρατύλο το όνομα Αθηνά ετυμολογείται από το Α-θεο-νόα ή Η-θεο-νόα, δηλαδή η νόηση του Θεού (Κρατυλ. 407b), αλλά η εξήγηση αυτή είναι παρετυμολογική. Η επιστημονική βιβλιογραφία θεωρεί το θεωνύμιο προελληνικό και αγνώστου ετύμου. Συσχετίζεται από τους Ετρούσκους με τη θεά τους Μένρβα και αργότερα από τους Ρωμαίους ως Μινέρβα, συμβολίζεται από μια κουκουβάγια, έφερε μια ασπίδα από δέρμα κατσίκας, ονομαζόμενη Αιγίς που της είχε δοθεί από τον πατέρα της και συνοδεύεται από τη θεά Νίκη. Η Αθηνά συχνά βοήθησε ήρωες. Είναι οπλισμένη, ποτέ ως παιδί, πάντα παρθένος. Ο Παρθενώνας στην Αθήνα είναι ο πιο διάσημος ναός αφιερωμένος σ’ αυτήν. Ποτέ δεν είχε σύντροφο ή εραστή, αν και μια φορά ο Ήφαιστος προσπάθησε και απέτυχε. Ο Ηρόδοτος και ο Πλάτων λανθασμένα ταυτίζουν την Αθηνά με τη Λίβυα θεά Νέιθ.

Η γέννηση της Αθηνάς Η Αθηνά ήταν η αγαπημένη κόρη του Δία. Μητέρα της ήταν η Μήτις, πρώτη σύζυγος του Δία. Ο Δίας, φοβούμενος ότι η Μήτις θα γεννούσε ένα γιο ισχυρότερο από τον ίδιο, την κατάπιε. Αργότερα, ο Δίας άρχισε να υποφέρει από πονοκεφάλους και κάλεσε τον Ήφαιστο να τον βοηθήσει. Τότε ο Ήφαιστος με ένα μεγάλο σφυρί χτύπησε το κεφάλι του Δία και πετάχτηκε η Αθηνά πάνοπλη, φορώντας περικεφαλαία και κρατώντας μια ασπίδα. Βλέποντας τον Δία, τα πέταξε στα πόδια του, δείγμα αναγνώρισής του ως υπέρτατου θεού.

Η Αθηνά, ως θεά (και) του πολέμου, ήταν περιβεβλημένη με Αιγίδα, διαφορετική από αυτήν του Διός. Κατά μία εκδοχή, η Αθηνά κατασκεύασε την αιγίδα της από το δέρμα της Χίμαιρας ή, κατ’ άλλη εκδοχή, από το δέρμα του τέρατος Αιγίδος ή Αιγήεντος, το οποίο είχε εξολοθρεύσει τα πάντα στη Λιβύη, την Αίγυπτο, τη Φρυγία και τη Φοινίκη και το οποίο η Αθηνά εξολόθρευσε^[1].

Διαμάχη Αθηνάς και Ποσειδώνα Η Αθηνά και ο Ποσειδώνας διεκδικούσαν την ίδια πόλη. Ανέβηκαν λοιπόν στον βράχο της Ακρόπολης και ενώπιον των Αθηναίων αποφάσισαν ότι όποιος προσέφερε το ωραιότερο δώρο θα την αποκτούσε. Ο Ποσειδώνας χτύπησε σε μια πλευρά του λόφου με την τρίαινά του και αμέσως ανάβλυσε ένα πηγάδι. Ο λαός θαύμασε, αλλά το νερό ήταν αλμυρό σαν το νερό της θάλασσας, που κυρίευε ο Ποσειδώνας κι έτσι δεν ήταν πολύ χρήσιμο. Το δώρο της Αθηνάς ήταν ένα δέντρο ελιάς, κάτι που ήταν καλύτερο, μιας και παρείχε στην πόλη τροφή, λάδι και ξυλεία. Έτσι, κέρδισε τη μονομαχία η Αθηνά και ονόμασε την πόλη της Αθήνα.

Αθηνά και Εριχθόνιος Η Αθηνά δεν είχε κανέναν ερωτικό δεσμό και συμβόλιζε την αιώνια παρθενία. Μόνο μια φορά ο Ήφαιστος προσπάθησε να την προσεγγίσει και χώθηκε στην αγκαλιά της. Η θεά απέκρουσε το πάθος του, ο Ήφαιστος όμως πρόλαβε να αφήσει το σπέρμα του πάνω στον μηρό της. Η Αθηνά γεμάτη αηδία σκούπισε το πόδι της με ένα κομμάτι μαλλί και το πέταξε στη γη. Από το κομμάτι αυτό, και τη βοήθεια της Γαίας, γεννήθηκε ο Εριχθόνιος.

Αθηνά και Αράχνη Μια γυναίκα, που ονομαζόταν Αράχνη, καυχήθηκε κάποτε πως ήταν ανώτερη κι από την ίδια την Αθηνά, η οποία και την προκάλεσε σε μονομαχία. Η Αθηνά στο υφαντό της απεικόνιζε τη διαμάχη με τον Ποσειδώνα για την Αθήνα, ενώ η Αράχνη περιγελούσε τα ερωτικά κατορθώματα των θεών του Ολύμπου. Οργισμένη η Αθηνά έσκισε το υφαντό της Αράχνης, ενώ η ίδια μην αντέχοντας τη ντροπή, κρεμάστηκε. Η Αθηνά τη λυπήθηκε και χαλάρωσε τη θηλειά από τον λαιμό της, την τιμώρησε όμως και τη μεταμόρφωσε στο έντομο αράχνη.

Προσωνύμια της Αθηνάς

Παλλάς Ίσως το προσωνύμιο να προέρχεται από τον Γίγαντα Πάλλαντα, τον οποίο σκότωσε η Αθηνά στη Γιγαντομαχία. Κατά άλλη εκδοχή πήρε το προσωνύμιο αυτό, επειδή γεννήθηκε από το κεφάλι του Δία πάλλοντας το δόρυ της.

Γλαυκώπις Χρησιμοποιείται συχνά από τον Όμηρο. Έχει την έννοια γαλανομάτα (γλαυκός+ ωψ). Ενδιαφέρον είναι το ότι η κουκουβάγια (αρχ. γλαυξ), το ιερό πουλί της Αθηνάς, προέρχεται από την ίδια ρίζα, ίσως λόγω και των δικών της μεγάλων και λαμπερών ματιών.

Αρεία Το προσωνύμιο αυτό το απέκτησε η θεά Αθηνά κατά τη δίκη του Ορέστη στον Άρειο Πάγο για το φόνο της μητέρας του, Κλυταιμνήστρας.

Εργάνη Της αποδιδόταν το προσωνύμιο αυτό, καθώς ήταν προστάτιδα των τεχνιτών και της χειροτεχνίας.

Παρθένος Με το επίθετο αυτό λατρευόταν στον ναό του Παρθενώνα.

Πρόμαχος Με αυτή την προσωνυμία αποκαλούσαν την Αθηνά, όταν έμπαινε πάνοπλη στη μάχη.

Πολιάς Η προσωνυμία αυτή της αποδιδόταν ως προστάτις θεά της Αθήνας και της Ακρόπολης.

ΟΙ ΘΕΟΙ ΔΕΝ ΕΦΥΓΑΝ ΠΟΤΕ (Πλήρης Ταινία)

O ΠΡΟΜΗΘΕΥΣ (συμβολισμοί)

Ο ΠΡΟΜΗΘΕΥΣ ως o πρώτος επαναστάτης κατά της τυρανίας των Τιτάνων:

Ο Προμηθεύς πρώτος φθάσας εις την θείαν αντίληψιν, εξανέστη κατά των αυθαιρεσιών και των καταπιέσεων, υποδείξας άμα διά της μεταδόσεως του φωτός του, ότι το διαχωρίζεσθαι εις τάξεις την ανθρωπότητα αποτελεί την πρώτην ύβριν του ανθρώπου κατά της ιδίας μορφής του και την πρώτην αχαριστίαν προς την μητέρα του Φύσιν. Όμως εδεσμεύτει εις το ανθρώπινον επίπεδον και εχρειάσθει η παρέμβασις του ήρωος Ηρακλή προκειμένου να αποδευσμευτεί και επανέλθει εις τους χώρους των αθανάτων πνευμάτων.

Ο ΠΡΟΜΗΘΕΥΣ ως Μυσταγωγός:

Οι διδάξαντες τον τρόπον της ανελίξεως του ανθρώπου και της κατανοήσεως υπ’ αυτού των θείων αληθειών, οι οποίαι περιβάλουσι την μορφή του ως και των δικαιωμάτων, άτινα έχει επί της φύσεως είναι οι παραγαγόντες τα Μυστήρια Μυσταγωγοί και συμβολίσαντες την αλήθειαν και την διδασκαλίαν αυτής. Ούτοι είναι αι τέλειαι συνειδήσεις της Φύσεως αίτινες ενωτίσθησαν τας θείας αυτής λειτουργίας και αφωμοιώθησαν εις την μεγάλην αυτής δράσιν. Αι συνειδήσεις αύται είναι αι πηγαί πάσης γνώσεως. Αι τέλειαι αυταί συνειδήσεις κατιδούσαι τους τρόπους της ανελίξεως των δυνάμεων της Φύσεως και της ανθρωπίνης μορφής επί τη βάσει τούτων καθώρισαν σύστημα μυήσεως της ανθρωπίνης προσωπικότητος όπως διδαχθή δι’ αυτής περί της αξίας της ιδίας μορφής της. Μια από τας συνειδήσεις αυτάς υπήρξε και ο (τιτάνας) Προμηθεύς όστις υπήρξε μάλιστα ο πρώτος μεταδότης των μεγάλων αληθειών και ο πρώτος συνθέτης των ιερών συμβόλων των μυστηρίων. Αλλ’ αι θείαι αλήθειαι και αι μεγάλαι ιδέαι δεν ήτο δυνατόν να εισέλθωσιν εις τας μικράς των ανθρώπων διανοίας και διά τούτο τα Μυστήρια εχωρίσθησαν εις βαθμούς, όπως παρέξωσιν εις τον εν σκοτία άνθρωπον ολίγον κατ’ ολίγον φως και επαναστατήση κατά του ΙΔΙΟΥ του σκότους.

Ο ΠΡΟΜΗΘΕΥΣ ως ελεύθερο πνεύμα:

Προμηθεύς είναι το ελεύθερο πνεύμα το οποίον προκειμένου να βοηθήσει τον άνθρωπον όπως ενωτισθή τας θείας περί την Φύσεως αληθείας και γνωρίσει τον τρόπον οδεύσεών των εις θειοτέρους κόσμους εδέχθη να ενσαρκωθή εις το ανθρώπινον επίπεδον και να φέρει προς αυτούς το Φως. Όμως εδεσμεύθη εις το γήινο περιβάλλον και απαιτήθη η παρέμβασις ενός Ήρωος (εν προκειμένω του Ηρακλέους, υιού του Διός) ίνα ελευθερωθή εξ αυτού.

Ο ΠΡΟΜΗΘΕΥΣ ως Ηλιακός Λόγος:

ο Προμηθεύς (προ-μήτις) έκλεψε το Πνευματικό Πυρ από τον πνευμα­τικό Όλυμπο και το έδωσε στον πλέον εξελιγμένο ζωικό οργανισμό της Γης, τον άνθρωπο, ώστε να αποτελέσει τον νέο του Συνδετικό Λόγο. Αυτό συνιστά την διαφορά του ανθρώπου από τα άλλα ζώα διότι απετέλεσε την εξέλιξιν της Ζωικής Νοήσεως εις Λογική Νόηση. Το γεγονός αυτό εγένετο ως εξής: Ο δημιουργικός Αιθέρας του περιβάλλοντος της μητρός μας Γης εδέχθη την περίπτυξη Πνευματικού Πυρός (εικονιζόμενος ως Προμηθεύς) υψηλοτάτης δυναμικότητος εις στιγμήν κατά την οποίαν αι αστρολογικαί συνθήκαι ενεφάνισαν ευνοϊκούς όρους. Αυτό το πνευματικό πυρ επηρέασε τον αι­θέρα του γήινου περιβάλλοντος και μετεφέρθη ως μεταμορφωτικός λόγος εις το πλέον εξε­λιγμένο ον της Γης, τον άνθρωπο, επέδρασεν επί του συνδετικού του λόγου και ούτω του έδωσε την δυνατότητα να μεταβάλλει την μέχρι τότε Ζωική του Νόησιν εις Λογικήν Νόησιν.

O ΔΙΟΝΥΣΟΣ (μυθολογική αναφορά)

Ο Ζευς μετά την αφομοίωσιν εν τη φύσει αυτού, του Φανητός, κατά τον Θείον Ορφέα, απέκτησεν εκ της Νύμφης Σεμέλης τον Ζαγρέα Διόνυσον Ο Διόνυσος κατ’ αρχάς μεν υπήρξεν χθόνιος Θεότης, μετέπειτα όμως εγένετο Ουρανία Θεότης. Εις τας αλληγορικάς εικόνας του Ορφέως περί του Διονύσου είναι τοποθετημέναι υψίστης σημασίας έννοιαι, αλλά περί αυτών δεν δύναμαι παρά ελάχισrα να είπω. Η Μήτηρ του Διονύσου εικoviζει την ανελιχθείσαν ψυχήν, την υπερβάσασαν κατά την διανόησιν αυτής τα όρια της Τιτανικής φύσεως των ανθρώπων. Την ψυχήν εκείνην η οποία εδέχθη και αφομοίωσεν εν εαυτή τας ενεργητικάς δυνάμεις του Φάνητος δια των σχέσεών της προς τον πνευματικόν άρχοντα του Ουρανού Δία. Εκ των δυνάμεων αυτών εγεννήθη ο Διόνυσος και δια τούτο είναι τέκνον του Θεού Διός και της Περσεφόνης ή Σεμέλης. Αλλά η Σεμέλη, παρά την υπέροχον διανόησιν αυτής έζη εντός της Τιτανική φύσεως των ανθρώπων και ως εκ τούτου είχεν αμέσους σχέσεις προς τους Τιτάνας και συνεπώς ο γεννηθείς Διόνυσος είχεν διπλήν φύσιν, τιτάνας εκ της μητρός του και θεός εκ του πατρός του.

Οι Τιτάνες γνωρίζοντες την διπλήν φύσιν του Διονύσου εβουλεύθησαν να κατασπαράξουν αυτόν και εις στιγμήν κατά την οποίαν ο Διόνυσος ήτο προσηλωμένος εις εν κάτοπτρον βλέπων την μορφήν του, εικών η οποία προδίδει αλληγορικώς (κατά τον Θείον Ορφέα) την Τιτανικήν των ανθρώπων φύσιν, επέπεσαν κατ’ αυτού και τον κατεσπάραξαν διαμελίσαντες δε την φύσιν αυτού την κατέφαγον. Οι κατασπαράξαντες τον Διόνυσον Τιτάνες ήσαν επτά τον αριθμόν και διεμέλισαν την φύσιν αυτού εις επτά μέρη, όσοι είναι οι πλανήται οι επιδρούντες εις το γήινον περιβάλλον. Έκτοτε, απεκάλυψεν ο Θείος Ορφεύς, πάσαι αι ανθρώπιναι φύσεις φέρουν μέρος της διπλής φύσεως του Διονύσου, αλλά τούτο δεν δύναται να φέρει τας ψυχάς αυτών εις το γένος των αθανάτων. Δια να γίνει αυτό, πρέπει εις τας φύσεις αυτάς να αφομοιωθεί ολόκληρος η φύσις του Διονύσου.

Κατά τον διαμελισμόν της φύσεως του Διονύσου έσπευσεν εκ του Ουρανού η Θεά της Σοφίας και έλαβε την καρδίαν του, την μετέφερε και την παρέδωσε εις τον Θεόν Δία. Την καρδίαν του Διονύσου εχρησιμοποίησεν ο Θεός Ζευς προς δημιουργίαν του νέου Διονύσου, του Ουρανίου Διονύσου και είναι πλέον αυτός, όχι ο Διόνυσος ο Ζαγρεύς, η χθονία Θεότης, αλλά ο Διόνυσος ο Ελευθερεύς, εκείνος εις τον οποίον ανέθεσεν ο Θεός Ζεύς την απελευθέρωσιν των ανθρωπίνων ψυχών από τας Τιτανικάς αυτών φύσεις. Συνεπώς Διόνυσος Ελευθερεύς είναι εκείνος ο οποίος μεταφέρει τας ψυχάς των ανθρώπων δια γάμου (δηλ. συζεύξεως) τελουμένου μετ’ αυτών, εις τας φύσεις των αθανάτων. Τούτο επιτυγχάνεται όταν η διανόησίς των αποκτά την δυνατότητα να δέχεται τας ενεργείας (συζευγνύεται) μετά των πέραν των Τιτανικών φύσεων των ανθρώπων οντοτήτων.

Ο ΘΕΟΣ ΕΡΜΗΣ

Η ΜΥΘΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ

Γέννησις του Θεού Ερμού. Ο θεός Ερμής είναι υιός του Διός και της Μαίας, μιας εκ των επτά Πλειάδων, κόρης του Άτλαντα και της Πληιόνης και εγεννήθη εις άντρον του όρους Κυλλήνη (το σημερινό Ζήρεια) δια τούτο και Κυλλήνιος ελέγετο. Ο Ερμής εγεννήθει την τετάρτην ημέραν του μηνός, και δια τούτο η τετάρτη ημέρα εθεωρήθη ιερά. Ο Ησίοδος αναφέρει την γέννηση του Ερμού ως ακολούθως: «Εις τον Δία η  Μαία, θυγάτηρ του Άτλαντος, εγέννησε τον ένδοξον Ερμή, αγγελιαφόρον των θεών, εις το ιερό ανεβαίνοντας κρεβάτι». Επίσης ο Όμηρος δια την Μαία αναφέρει ότι η «σεμνή νύμφη ήτις είχεν ωραίας πλεξίδας, απέφευγε το πλήθος των μακάρων Θεών και κατοικούσε εις σκοτεινόν άνδρον. Εκεί ενώθηκε μαζί της ο υιός του Κρόνου μια βαθεία νύκτα όπου η λευκόλενη Ήρα ήτο βυθισμένη εις ύπνον και δεν το αντελήφθησαν ούτε οι αθάνατοι θεοί ούτε οι θνητοί». Τέλος η παράδοσις αναφέρει ότι εντός του  σπηλαίου εις το οποίον ανετρέφετο υπήρχεν νέκταρ και αμβροσία δια των οποίων η μήτηρ του τον ανέθρεψεν

Τριταίος Ερμής. Ο Θεός Ερμής αναφέρεται ότι από την γέννηση του εθεωρείτο ως Τριταίος, αιτιολογούμενο ως γεννηθείς μετά τον Άρην και τον Απόλλωνα μη υπολογιζομένου του Ηφαίστου.

Ερμαφρόδιτος Επίσης ο Θεός Ερμής θεωρείται ως πατήρ τέκνου το οποίο απέκτησεν μετά της θεάς Αφροδίτης τον Ερμαφρόδιτον όστις είχεν γεννητικά όργανα αμφοτέρων των φύλων.

Δικαιοδοσίαι και δράσις του Θεού Ερμού. Ο Θεός Ερμής εμφανίζεται εις την ελληνικήν παράδοσιν ως κατορθώσας να συμβιβάση πολλαπλούς ρόλους εκτεινόμενους εις άπαντα τα επίπεδα των Θεών και των ανθρώπων τους οποίους χειρίζεται επιτυχώς ένεκα της ευστροφίας του και της δυνάμεως του λόγου τους οποίους διαθέτει. Ο Ερμής αναφέρεται:

Ως έχων τάσιν προς κλοπήν. Τούτο αιτιολογείται διότι ο Ζευς συνεμίγη μετά της μητρός του Μαίας υποκλέψας την Ήραν δια τούτο ο Ερμής είχεν κλήσιν προς την κλοπήν. Μετά μεγάλης δε επιτηδειότητος πραγματοποιούσε την συνήθεια του αυτή, από την βρεφική του ηλικία. Ούτω αναφέρεται ότι βρέφος ον, έκλεψε από τον Ποσειδώνα την τρίαινα, από τον Άρη το ξίφος, από τον Ήφαιστο την πυράγρα, από τον Δία το σκήπτρο, από την Αφροδίτη την πολυκέντητη ζώνη της, από τον Απόλλωνα τας αγελάδας του Αδμήτου και από την μητέρα του Μαία και τας αδελφάς της, όταν ελούζοντο, τα ενδύματα των. Η παράδοσις αναφέρει ότι όταν ο Θεός Απόλλων ανεκάλυψεν την κλοπήν του ποιμνίου το οποίον εφύλαττε και παρέπεμψε τον Ερμή εις τον Δίαν δια να δικασθή. Εκεί ο Ερμής μετά εξαιρετικής ευφράδειας διασκέδασεν τας κατηγορίας και ο Ζευς τον απήλλαξεν της τιμωρίας.

Ως ο εφευρέτης χρησίμων πραγμάτων Ο Ερμής θεωρείται ως εφευρέτης χρησίμων πραγμάτων δια τους ανθρώπους, όπως π.χ. α) κατασκεύασε από κέλυφος χελώνης επτάχορδον λύραν συμφώνως προς τον αριθμό των επτά πλανήτων και την ωνόμασε χέλυν, την οποίαν κατόπιν εδώρισεν εις τον Απόλλωνα και εκείνος ακολούθως εις τον Ορφέα, ο οποίος την μετέτρεψεν εις εννεάχορδη, συμφώνως προς τον αριθμό των εννέα Μουσών, β) εις τον Ερμήν αποδίδεται και η επινόησις της σύριγγος, την οποίαν έδωσε επίσης στον Απόλλωνα και έλαβε ως αντάλλαγμα την εκ χρυσού ράβδον εκ της οποίας ωνομάσθη Χρυσόρραπις και γ) θεωρείται ως ο εφευρέτης της ενοργάνου μουσικής, των γραμμάτων, της γεωμετρίας, της παλαίστρας και άλλων πολλών χαρισμάτων του ανθρωπίνου πνεύματος και δ) θεωρείται ως ο πρώτος διδάξας τας ασκήσεις της παλαίστρας αι οποίαι περιλαμβάνουν πάλη, πυγμαχία, άλμα κλπ.

Ως ψυχοπομπός και το Κηρύκειον του Ερμού. Ο Ερμής θεωρείται ως οδηγών τας ψυχάς των ανθρώπων εις το υποχθόνιο βασίλειο του Άδου δια τούτο και ως χθόνιος θεός εθεωρείτο. Ούτω το έργο της μεταφοράς των ψυχών πέραν της Στυγός δεν ανήκει εις τον Χάροντα αλλά εις τον Ερμήν. Το Κηρύκειον είναι ράβδος εκ χρυσού επί της οποίας περιελίσσονται δυο όφεις και τα σώματά των ενούνται εις δυο σημεία ενώ αι κεφαλαί τους ευρίσκονται εις το άνω μέρος εν επαφή. Επίσης εις το άνω μέρος φέρει πτερά. Η ράβδος αύτη θεωρείται ως σύμβολον ειρήνης και ταυτοχρόνως έχει μαγικήν δύναμιν αποκοιμίζων αλλά και εγείρων τους θνητούς.

Ως Θεός του εμπορείου και των συναλλαγών Ο Ερμής εθεωρείτο ως ο εφευρέτης των μέτρων, των σταθμών, των ζυγών ως και παντός αφορώντος εις το εμπορείον και των συναλλαγών. Τα εκ των εμπορικών συναλλαγών κέρδη εθεωρούνται ως τα δώρα του κερδώου Θεού Ερμού ο οποίος παρίσταται κρατών βαλάντιον ανά χείρας.

Ως Διαγγελέας των Θεών. Ο Ερμής ωρίσθη υπό του πατρός του Διός ως διαγγελέας του και ως μεταφέρων τας βουλάς του.

Η επτάχορδη λύρα Ο Ερμής κατασκευάζει, εκ κελύφους χελώνης επτάχορδη λύρα, κατά τον αριθμόν των επτά πλανητών, την οποίαν ακολούθως δωρίζει εις τον Απόλλωνα και ο οποίος εν συνεχεία την δωρίζει εις τον μυσταγωγό Ορφέα. Εις το σημείον αυτό διευκρινίζεται ότι αι επτά χορδαί της λύρας την οποίαν κατασκεύασεν ο Ερμής συμβολίζουν τας αρμονικάς επιδράσεις των επτά πλανητών εις την  ενσαρκουμένην ψυχήν κατά την στιγμήν της εισόδου της εις το έμβρυον. Οι επιδράσεις αύται αφορούν εις περαιτέρω πορείαν του ενσαρκωμένου ανθρώπου κατ’ αυτήν την ενσάρκωσιν. Πέραν αυτής αι επτά χορδαί συμβολίζουν και τας αρμονικάς αστρολογικαί  επιδράσεις εις τον Συνδετικόν Λόγον της ψυχής των ώστε να προετοιμασθεί δια την μετατροπήν του εις πνευματικόν οργανισμόν. Η παράδοσις από τον Ερμή ενός μουσικού οργάνου, της επτάχορδης λύρας, εις τον θεόν Απόλλωνα συμβολίζει της έννοιας της ΑΡΜΟΝΙΑΣ την οποίαν μεταδίδει εις τον θεόν του πνευματικού Φωτός Απόλλωνα και ο οποίος κατόπιν την μεταδίδει εις τον θείον μυσταγωγόν Ορφέα ίνα και ούτος ακολούθως την μεταδώσει εις τους ανθρώπους. Ο Ορφεύς μετατρέπει την επτάχωρδην λύρα εις εννεάχορδην κατά τον αριθμό των εννέα Μουσών, θυγατέρων της Μνημοσύνης και συνοδών του Απόλλωνος, φορέως του πνευματικού φωτός. Ο Ορφεύς, όπως και κάθε μυσταγωγός, είναι αυτός ο οποίος επηρεάζει τας ψυχάς των μυστών ώστε να εκδηλώσουν εντός των τους εννέα νόμους του πρώτου αναμορφωτικού κύκλου, διαδικασίαν απαραίτητον ώστε να οδεύσουν εις θειοτέρους κόσμους. Η μετατροπή από τον Ορφέα της επτάχορδης λύρας εις εννεάχορδη εις την μυσταγωγικήν φιλοσοφίαν συμβολίζει την αναγκαία βοήθεια του κάθε μυσταγωγού προς τους μύστας δια την μεταμόρφωση του συνδετικού λόγου εις  πνευματικόν οργανισμόν δια της εκδηλώσεως των εννέα νόμων του πρώτου αναμορφωτικού κύκλου. Ας τιμήσουμε και δοξάσουμε την θείαν του παντός αρμονίαν.

ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΑ ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ

Ο Ερμής είναι ο αγγελιοφόρος των θεών στην ελληνική μυθολογία. Ακόμη λειτουργεί ως ψυχοπομπός, οδηγεί δηλαδή τις ψυχές των νεκρών στον Άδη (όπως μαθαίνουμε στην Οδύσσεια), αλλά είναι και προστάτης των κλεφτών, των τυχερών παιχνιδιών και του εμπορίου. Σύμφωνα με τον επικρατέστερο μύθο, πατέρας του Ερμή ήταν ο Δίας και μητέρα του η Μαία, μία από τις Πλειάδες, τις θυγατέρες του Άτλαντα, του γίγαντα που κρατούσε στις πλάτες του τον ουρανό. Πρόκειται για τις Πλειάδες κόρες που αργότερα ο Δίας τις μετέτρεψε σε αστερισμό, μαζί με τον κυνηγό Ωρίωνα, καθώς ο τελευταίος τις καταδίωκε. Πρόκειται ίσως για την πιο συμπαθητική θεότητα του ελληνικού δωδεκάθεου, καθώς συνδυάζει αρχικά πολύ έντονα τα ανθρώπινα με τα θεϊκά στοιχεία, αλλά και γιατί θεωρείται ουσιαστικά ο πρώτος δάσκαλος του ανθρώπινου γένους, Εκείνος είναι που εισήγαγε τα γράμματα και τις επιστήμες στην ανθρωπότητα, δίδαξε τη χρήση της διάνοιας και μάλιστα υπάρχουν μύθοι πoυ αποδίδουν σε αυτόν τη μετάδοση της γνώσης της φωτιάς στους ανθρώπους. Ταυτόχρονα είναι προστάτης του εμπορίου, των θυσιαστικών τελετών και της μαγείας. Εκφράζει με ένα αρχετυπικό σχεδόν τρόπο την ταχύτητα, την ευλυγισία, τη μεταβλητότητα, μα και τους απατηλούς δρόμους που κάποιες φορές ακολουθεί ο νους, καθώς εύκολα απατάται και κάνει λάθη. Διαθέτει, επιπλέον, μια σκιώδη και περισσότερο ανθρώπινη όψη, καθώς είναι πρώτος στην απατεωνιά, το ψέμα και την κλεψιά. Ο βρετανός ακαδημαϊκός Ρ. Φ. Γουΐλετς γράφει τα εξής: «…ο Ερμής είναι ο πλέον συμπαθής, ο πλέον ασταθής, ο πλέον συγκεχυμένος, ο πιο πολυσύνθετος και επομένως ο πιο Έλληνας από όλους τους ολύμπιους θεούς».

Τα βασικότερα γνωρίσματά του, ωστόσο, είναι ότι λειτουργεί ως αγγελιαφόρος των θεών, δηλαδή ως μεσάζοντας μεταξύ αυτών και των ανθρώπων, ενώ επιτελεί και το λειτούργημα του ψυχοπομπού, οδηγώντας τις ψυχές των νεκρών στον Άδη, Επίσης, είναι από τις θεότητες που για τις δραστηριότητες τους χρησιμοποιουν τη σκοτεινή Νύχτα και γιά αυτό θεωρείται πως έχει πολύ καλή σχέση με τη Σελήνη. Μάλιστα αναφέρεται ότι το βράδυ που έκλεψε τα ιερά βόδια του Απόλλωνα, μόλις την τέταρτη μέρα από τη γέννησή του, η Σελήνη βγήκε δυο φορές, για να τον διευκολύνει στη μετακίνησή του από την Πιερία μέχρι τα όρη της Κυλλήνης. Σύμβολά του είναι το κηρύκειο, έμβλημα των γοργόφτερων αγγελιαφόρων, και τα φτερωτά σανδάλια. Στην Εσωτερική Παράδοση ο Ερμής συμβολίζει το ΛΟΓΟ, δηλαδή το σύνολο όλων των διανοιών στο Σύμπαν ή σε κάποιο από τα υποσυστήματα του.

Η καταγωγή του Ερμή είναι πολύ μακρινή και συνδέεται με την προϊστορική Ελλάδα, καθώς υπάρχουν στοιχεία που υποδεικνύουν ότι οι Ερμές, ή Ερμεία, (οι ορθωμένοι λίθοι που χρησιμοποιούνταν για την οριοθέτηση περιοχών και ως οδοδείκτες για τους ταξιδιώτες) ήταν διαδεδομένες στην προϊστορική Κρήτη και σε άλλες περιοχές της αρχαίας Ελλάδας, και θεωρείται πως έχουν στενή σχέση με τα Καβείρια μυστήρια, τα πιο αρχέγονα μυστήρια της ελληνικής επικράτειας στην αρχαιότητα. Όπως είναι γνωστό, από την πτολεμαϊκή περίοδο η πόλη της Αλεξανδρείας στην Αίγυπτο καθίσταται ένα από τα πιο ξακουστά πνευματικα κεντρα της εποχής, στην οποια συναντώνται και αναμιγνύονται όλα τα φιλοσοφικά ρεύματα. Από παλαιότερα, όμως, από τότε που οι Έλληνες ήρθαν σ’ επαφή με τον αιγυπτιακό πολιτισμό και τη θρησκεία του, επήλθε μια ταύτιση τού ελληνικού Ερμή και του αιγυπτιακού Θωθ, καθώς διαπίστωσαν ότι υπήρχαν κοινά χαρακτηριστικά ανάμεσα στις δυο θεότητες. Ωστόσο, κατά την πτολεμαϊκή και τη ρωμαϊκή περίοδο και τους πρώτους μεταχριστιανικούς αιώνες διαμορφώθηκε μια νέα αρχετυπική μορφή, η οποία δεν ήταν ακριβώς ούτε ο Ερμής ούτε ο Θωθ, αλλά ένας συνδυασμός των χαρακτηριστικών και των δύο, διανθισμένων πιθανώς και με επιδράσεις από την ιουδαϊκή παράδοση. Το 2ο αιώνα π.Χ. ο ιουδαίος μυθιστοριογράφος Αρτάπανος έγραψε μια αφήγηση της ζωής του Μωϋσή, στην οποία ταύτιζε τον ήρωά του με τον Ερμή, δηλαδή τον Θωθ, θεωρώντας πως εισήγαγε στους Αιγύπτιους τα πλοία, τις μηχανές, τα όπλα, τη Φιλοσοφία κ.λπ.. Τον θεωρεί, επίσης, επινοητή των ιερογλυφικών. Γενικότερα, πάντως, θεωρείται ότι ο Ερμής της ελληνιστικής περιόδου ήταν μια προσεκτικά κατασκευασμένη κοσμοπολίτικη θεότητα, η οποία κάλλιστα μπορούσε να ταυτιστεί με θνητά πρόσωπα. Για παράδειγμα, οι Λυκάονες δεν είχαν καμιά δυσκολία να αναγνωρίσουν στο πρόσωπο του Απόστολου Παύλου τον ενσαρκωμένο Ερμή, γιατί ήταν ο πιο ικανός ομιλητής. Και τούτο γιατί εξαιτίας της ιδιότητας των Ερμή-Θωθ ως αγγελιαφόρων των θεών, καθιερώθηκε ο ελληνιστικός Ερμής ως «Λόγος», με την έννοια εκεινου που ερμηνευει στους ανθρώπους τη θεϊκή θέληση.

Οι Στωικοί φιλόσοφοι απέδωσαν στον Ερμή έναν ακόμα κεντρικότερο ρόλο στη θεολογία τους, θεωρώντας τον ως Λόγο-Δημιουργό, επηρεασμένοι προφανώς από την αιγυπτιακή αποδοχή του Θωθ ως δημιουργού. Εκείνο, όμως, που γίνεται εμφανές, είναι ότι η ανάμιξη της αιγυπτιακής με την ελληνική θεολογία σε συνδυασμό με την ελληνιστική φιλοσοφία παρήγαγε ένα σύνολο μεγαλύτερο από τα μέρη του, μια θεότητα που πήρε τη θέση της ανάμεσα στους θεούς του ρωμαϊκού πάνθεου. Παρ’ όλο που στην αρχή οι Ρωμαίοι, σαφώς επηρεασμένοι από το αρχαιοελληνικό πάνθεο, εκρωμάισαν τις ελληνικές θεότητες, στη συνέχεια, η αιγυπτιακή επίδραση είχε ως πρώτο αποτέλεσμα να ταυτίσουν τον Ερμή (Λατ. Mercurius) με τον Θωθ, αλλά δε στάθηκαν εκεί. Μπήκαν στον πειρασμό να δώσουν μια μυθολογική ερμηνεία της παρουσίας του Ερμή στην Aίγυπτο. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ο Κικέρων απαρίθμησε τουλάχιστον πέντε πρόσωπα που διεκδικούσαν το όνομα Ερμής. Από αυτά το τρίτο ήταν ο γνωστός Ερμής, καρπός της ένωσης του Δία με τη Μαία, ενώ το πέμπτο, που λατρεύτηκε από το λαό του Φενεού, λέγεται ότι σκότωσε το φύλακα των κοπαδιών του Απόλλωνα, τον Άργο, και για να αποφύγει τις συνέπειες κατέφυγε στην Aίγυπτο. Αυτός, σύμφωνα με τον Κικέρωνα, είναι που δίδαξε στους Aιγύπτιους τους νόμους τους και το αλφάβητό τους, «είναι εκείνος που οι Αιγύπτιοι αποκαλούν Θωθ».

Ο ΘΕΟΣ ΗΦΑΙΣΤΟΣ

Η ΜΥΘΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ

Γενεαλογία Ηφαίστου Κατά την επικρατεστέραν Ελληνικήν παράδοσιν ο Θεός Ήφαιστος είναι υιός του Θεού Διός και της Θεάς Ήρας τον οποίον απέκτησεν αύτη πριν ο Ζευς κήρυξη νόμιμο και τελεία σύζυγο του την Ήραν ή ότι εγεννήθη μόνον εκ της Ήρας άνευ συνουσίας ανδρός κατά ημέραν δυσαρεσκείας και οργής της Ήρας κατά του συζύγου της δι’ ο ωνομάζετο και Απάτωρ. Δια τον Ήφαιστον η παράδοσις αναφέρει ότι ερίφθει δις εκ του Ολύμπου εις την Γην, την πρώτην εκ της μητρός της και την δευτέραν εκ του πατρός του.

Η πρώτη πτώσις του Ηφαίστου εκ του Ολύμπου. Η Ήρα εγέννησε τον Ήφαιστον και επειδή ως βρέφος ήτο δυσειδές, το έρριψε εκ του Ουρανού εις την θάλασσαν ίνα μην γνωσθή εις τους άλλους θεούς και επειδή εφοβείτο τους γονείς της μήπως μάθουν τους κρυφούς της έρωτες μετά του Διός. Ούτος κατά την πτώσιν του εις τη θάλασσα έπαθε βλάβη εις τον έναν του πόδα και ούτω έμεινε χωλός. Εις την θάλασσαν υπεδέχθησαν εις τους κόλπους των και τον ανέθρεψαν με φροντίδα η Ευρυνόμη, κόρη του Ωκεανού, και η Θέτις, κόρη του Νηρέως. Έμεινε δε κοντά των εννέα έτη ευχαριστημένος από τας περιποιήσεις των. Τα εννέα έτη συμβολίζουν τους 9 φυσικούς νόμους τους οποίους πρέπει να εκδηλώση κάθε ψυχική ατομικότητα ώστε να ολοκληρώση τον πρώτον αναμορφωτικόν κύκλον και κατόπιν να οδεύση προς τον πνευματικόν Όλυμπον.

Η Δευτέρα πτώσις του Ηφαίστου εκ του Ολύμπου. Η παράδοσις αναφέρεται και εις δευτέραν πτώσιν του εκ του Ουρανού εκ του πατρός του Διός. Τούτο εγένετο ότε ο Ζευς εκρέμασεν εκ του ουρανού την Ήραν, ο Ήφαιστος λυπηθείς αυτήν προσεπάθησε να την λύση. Πληροφορηθείς ο Ζευς το σχέδιόν του Ηφαίστου τον έριψεν εκ του Ουρανού εις την Γην και κατέπεσεν εις την νήσον Λήμνον ένθα συνέτριψεν τον έναν του πόδα. Εκεί περιέθαλψαν αυτόν οι Σίντιες οι οποίοι τον ετίμησαν και αφιέρωσαν όλόκληρον την νήσον των εις τον Ήφαιστον, ονόμασαν δε και την πόλιν αυτών Ηφαιστιάδα. Μετά δε ταύτα ο Ήφαιστος πήγε εις την Σικελίαν ένθα έστησεν το εργαστήριόν του εις την κορυφήν της Αίτνας και κατόπιν πέρασεν εις τας Λιπάρας νήσους και έστησεν τούτο εις μίαν εξ αυτών ήτις εξ αυτού του γεγονότος ονομάσθη Ιερά.

Έργα του Ηφαίστου  Ο Ήφαιστος κατά την παραμονήν του εις τους υποθαλασσίους χώρους επέδειξε φυσική επιτηδειότητα εις την χαλκευτική τέχνη, εφιλοτέχνησε τα σπήλαια των θαλασσίων νυμφών ως και διάφορα έργα τέχνης και κοσμήματα γυναικών. Όταν εβασίλευσε ο Ζευς εις τον Όλυμπο, έφερε τον Ήφαιστον εις τον Όλυμπο ίνα διακοσμήση τα Δώματα των θεών και πέραν αυτού ετιμήθη γενόμενος οινοχόος των θεών εις τους οποίους προσέφερε το νέκταρ κατά τας ευωχίας των μέχρις ότου εγεννήθη η Ήβη η οποία ανέλαβε αυτό το έργο.  Τότε κατασκεύασεν πολύ λαμπρούς τους οίκους του Διός καθώς ως και των άλλων θεών. Εσχεδίασε και περιεκόσμησε την άμαξα του Ηλίου και το παλάτιον αυτού, εχάλκευσε το σκήπρον και τους κεραυνούς του Διός και εδημιούργησε πολλά άλλα, άξια και θαυμαστά έργα των οποίων η περιγραφή δεν παρουσιάζει ιδιαίτερον ενδιαφέρον. Εν εκ των πρώτων έργων του Ηφαίστου ήταν ο χρυσούς θρόνος την μητρός του Ήρας τον οποίον απέστειλεν εις αυτήν. Ο θρόνος αυτός είχε αφανείς δεσμούς και όταν η Ήρα εκάθησε περιεπλέχθη και ουδείς εκ των θεών ηδύνατο να ελευθερώση αυτήν και ο Ήφαιστος ηρνείτο να την απελευθερώση. Τούτο το έπραξε ο Ήφαιστος δια να τιμωρήση τους γονείς του διότι έρριφθει δις εκ του Ουρανού την πρώτην υπό της μητρός του και την δευτέραν εκ του πατρός του εις την νήσον Λήμνον. Τότε ο Διόνυσος εμέθυσεν αυτόν και ούτω τον επανέφερε δι’ απατηλού τρόπου εις τον Όλυμπον. Όμως δια να απευλευθερώση την Ήραν εζήτησεν διάφορα ανταλλάγματα μεταξύ των οποίων εν ήτο να μαρτυρίση η Ήρα τίνος υιός ήταν. Η Ήρα εμαρτύρησεν ότι ήτο γνήσιος υιός του Διός και τότε έλυσεν την Ήραν και εγένετο συμπάρεδρος των λοιπών Ολυμπίων Θεών.

Ήφαιστος και Προμηθέας Μεταξύ Ηφαίστου και Προμηθέως υπάρχει σημαντική αναλογία. Ούτω αμφότεροι εβοήθησαν τόσον εις την γέννησιν της Θεάς Αθηνάς εκ της κεφαλής του Διός όσον και εις την δημιουργίαν του ανθρώπου από κοινού μετά της Θεάς Αθηνάς. Επί του θέματος αυτού ο Πλάτων αναφέρει ότι το πυρ εδόθη εις τον άνθρωπο υπό του Προμηθέως ενώ υπό του Ηφαίστου εδώθησαν εις τον άνθρωπο αι σχετικαί προς το πυρ τέχναι. Κατ’ άλλην εκδοχήν ο Προμηθεύς έπλασεν τον πρώτον άνδρα και Ήφαιστος δημιουργεί την πρώτην γυναίκα, την Πανδώρα. Εις τας Αθήνας, είχον κοινό βωμό εις τους κήπους του Ακάδημου και εις ορισμένα μέρη ήταν αμφότεροι αντικείμενο της ίδιας λατρείας.

Ήφαιστος και Αθηνά  Ο Ήφαιστος αναφέρεται ότι προσεπάθησε να βιάση την θεάν Αθηνά αλλά απεκρούσθη υπ’ αυτής και το σπέρμα του ερίφθη επί της Γαίας με αποτέλεσμα την γέννησιν του Εριχθονίου υπό της Γαίας.  Τον Εριχθόνιο μετά την γέννησίν του τον παρέδωσεν η Γαία εις την Θεά Αθηνά η οποία και τον ανέθρεψε.

Ήφαιστος και Αφροδίτη Ως σύζυγος του Ηφαίστου αναφέρεται η Αγλαΐα, μία εκ των τριών Χαρίτων όμως ως περισσότερον γνωστή φέρεται η θεά Αφροδίτη η οποία του εδώθη ως εν εκ των αναταλλαγμάτων δια την απελευθέρωσιν της Ήρας εκ του χρυσού θρόνου εις τον οποίον την είχεν δεσμεύση. Εις άλλον μύθον αναφέρεται ότι η Αφροδίτη δεν ήταν σύζυγος του Ηφαίστου αλλά του Άρεως. Η επικρατέστερη άποψις τον φέρει ως σύζυγον της Αφροδίτης η οποία τον απατά με τον θεόν του πολέμου Άρην. Περί αυτού τον ειδοποίησεν ο παντεπόπτης Ήλιος και ο Ήφαιστος παγιδεύει αμφοτέρους εις την συζυγικήν κλίνην και μετά την παγίδευσιν καλεί άπαντας τους Ολυμπίους Θεούς να παραστούν εις αυτό το θέαμα.

 ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΑ ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ

Ο Ήφαιστος είναι ο θεός της φωτιάς και της μεταλλουργίας στην ελληνική μυθολογία. Ήταν γιος του Δία και της Ήρας. Αυτό αναφέρεται στους ομηρικούς στίχους, τους οποίους ακολούθησαν οι μεταγενέστεροι συγγραφείς. Ωστόσο, ο Ησίοδος παρουσιάζει τον θεό ως τέκνο της Ήρας και μόνο, που γεννήθηκε με παρθενογένεση, χωρίς τη συμμετοχή πατέρα. Γεννήθηκε άσχημος και παραμορφωμένος, τόσο που η ίδια η μητέρα του, η Ήρα, τον πέταξε από τον Όλυμπο από τη ντροπή της. Ο θεός-βρέφος έπεσε στη θάλασσα, όπου τον περισυνέλεξαν η Θέτις και η Ευρυνόμη, οι οποίες τον ανέθρεψαν για εννέα χρόνια. Μόλις μεγάλωσε, ο θεός έστησε αμέσως το πρώτο του σιδηρουργείο στον βυθό του Αιγαίου, σφυρηλατώντας εκεί όμορφα αντικείμενα για τις δύο αυτές θεότητες. Μια μέρα, η Ήρα, ζηλεύοντας τα κοσμήματα της Θέτιδας, ρώτησε επίμονα τη Νηρηίδα για την προέλευσή τους και, όταν ανακάλυψε ότι τα είχε φιλοτεχνήσει ο γιος που η ίδια είχε περιφρονήσει, πήγε, τον πήρε μαζί της και τον ξανάφερε στο βουνό των θεών. Εκεί, του προσέφερε ένα σιδηρουργείο με 20 φυσερά και του έδωσε για σύζυγο την πανέμορφη Αφροδίτη.

 Η επιστροφή του Ηφαίστου στον Όλυμπο με τον Διόνυσο και τον θίασό του. Σχετικά με την επάνοδο του ΄Ηφαιστου στις κορφές του Ολύμπου υπάρχει και άλλη εκδοχή, σύμφωνα με την οποία έστειλε δώρο στη μητέρα του ένα μοναδικής τέχνης θρόνο, στον οποίο μόλις κάθισε εκείνη παγιδεύθηκε αυτόματα από αόρατα δεσμά και υποχρεώθηκε να ζητήσει τη βοήθεια του περιφρονημένου γιου της προκειμένου να ελευθερωθεί. Στην Ιλιάδα η Αφροδίτη εμφανίζεται να απατά τον Ήφαιστο με τον γοητευτικό Άρη πάνω στη συζυγική του κλίνη, όπου όμως ο άσχημος όσο και έξυπνος θεός της φωτιάς τους αιφνιδιάζει μια μέρα παγιδεύοντάς τους σε ένα λεπτό χρυσό δίχτυ και μετά τους εκθέτει μπροστά σε όλους τους άλλους θεούς. Ο Ησίοδος πάντως εμφανίζει ως σύζυγο του Ηφαίστου την Αγλαΐα, τη νεότερη από τις Χάριτες. Σε κάποιο μεταγενέστερο επεισόδιο, ο Δίας ξανάριξε τον θεό-σιδηρουργό από την κατοικία των θεών, επειδή αυτός είχε σπεύσει να βοηθήσει την Ήρα, όταν εκείνη ήταν κρεμασμένη από τον ουράνιο θόλο, τιμωρημένη για τη θύελλα που είχε στείλει κατά του Ηρακλή. Αυτή τη φορά, η μοίρα του Ηφαίστου ήταν να πέσει σε ξηρά, στη νήσο Λήμνο, όπου τον βρήκαν το δειλινό, εξαντλημένο και με σπασμένα και τα δυο του πόδια από την πτώση στο σκληρό έδαφος, οι Σίντιες. Η περίθαλψη και η φιλοξενία των φτωχών αυτών ανθρώπων κατέστησε από τότε το νησί τους τον αγαπημένο τόπο του θεού πάνω στη γη των θνητών. Εκεί, πάνω στο όρος Μόσυχλον, ξανάφτιαξε το, μόνιμο αυτή τη φορά, εργαστήρι του. Εκεί θα δημιουργήσει πολλά έξοχα αντικείμενα που του παραγγέλλουν οι θεοί, καθώς και όπλα για μερικούς ανθρώπους. Ανάμεσα στα χειροτεχνήματα του Ηφαίστου ξεχωρίζει η πήλινη γυναίκα, η Πανδώρα, την οποία ο Δίας έδωσε ως σύζυγο στον Επιμηθέα για να τον εκδικηθεί εξαιτίας της προσβολής που του είχε κάνει ο αδελφός του Προμηθέας με το κλέψιμο της φωτιάς.

Ήφαιστος και ηφαίστεια Το όνομα του Ηφαίστου δόθηκε στα «ηφαίστεια όρη», τα γνωστά σήμερα στη Γεωλογία ως ηφαίστεια, που με τη σειρά τους βάπτισαν και ολόκληρο κλάδο της, την Ηφαιστειολογία. Είναι προφανές το γιατί οι άνθρωποι φαντάζονταν ότι κάτω από ένα βουνό που έβγαζε καπνό, φωτιά και επιπλέον βροντώδεις ήχους είχε το σιδηρουργείο του ένας θεός. Για τον ίδιο λόγο, εκτός από το Μόσυχλο (που επί αιώνες εξέπεμπε αναθυμιάσεις), άλλες εκδοχές θέλουν το σιδηρουργείο του Ηφαίστου να «υποκρύπτεται» σε άλλα ηφαιστειογενή μέρη, συνήθως στην Αίτνα, στον Βεζούβιο ή στις Αιολίδες Νήσους.

ΠΗΓΗ Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%89%CF%86%CE%B1%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%82

Η ΘΕΑ ΔΗΜΗΤΡΑ

Η ΜΥΘΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ

Γενεαλογία της Θεάς Δήμητρος. Η Δήμητρα είναι η δευτερότοκος θυγάτηρ της Ρέας την οποία κατάπιε ο πατήρ της Κρόνος ομού μετά των λοιπών αδελφών της πλην του Διός. Όταν ο Ζευς κατενίκησεν τον Κρόνον, ούτος εξέμεσε την Δήμητρα ομού μετά των λοιπών αδελφών της δι’ ειδικού υγρού το οποίον έδωσεν η Μήτις εις τον Δία.  Η θεά Δήμητρα ελατρεύετο από πανάρχαιους χρόνους ως η Μεγάλη Μητέρα Γαία  και ως Δήμητρα διότι εξ αυτής προέρχεται η άπειρος γονιμότης και, κατ’ ακολουθείαν, η ζωή εις τους κόσμους δια των αγαθών τα οποία εξασφαλίζει.

Σχέσεις της Δήμητρος μετά των αδελφών της. Κατά την παράδοσιν η Δήμητρα εγέννησε μετά του Διός την Περσεφόνην και μετά του Ποσειδώνος μιαν Κόρην της οποίας το όνομα δεν επετρέπετο να αναφερθή και τον ίππον Αρείωνα. Περί της Κόρης θα αναφερθώμεν εις τον αποσυμβολισμόν. Η λέξις Αρείων ετοιμολογείται ως ο εξαίρετος, ο θαυμαστός, ο διαθέτων αρετήν, διά τούτο ο εν λόγω ίππος είχε ανθρωπίνην φωνήν και εδώθει εις τον βασιλέα Άδραστον. Επίσης η Δήμητρα εγέννησεν μετά του ήρωος Ιασίωνος τον Πλούτον εις αγρόν τρεις οργωμένον. Ο ήρως Ιασίων ήτο υιός του βασιλέως Μίνωος και της νύμφης Φρονίας ή κατ’  άλλους του Κόρυβου ή Κόρυθου και της Ατλαντίδος Ηλέκτρας ή κατ’ άλλους του Διός και της Ατλαντίδος Ηλέκτρας. Ο συμβολισμός ούτος είναι προφανής αν ληφθεί υπ’ όψιν ότι η λέξις ιασίων ετυμολογείται ως ο θεραπευτής ήτοι ο δυνάμενος να απαλλάξη τον καλώς οργωμένον αγρόν από κάθε τι το επιβλαβές δια την καλλιέργεια και τούτο έχει ως αποτέλεσμα την πλουσίαν συγκομιδήν και, κατ’ επέκτασιν τον πλούτον εις τον καλλιεργητήν.

Δήμητρα και Περσεφόνη Η θεότητα μετά της οποίας εταυτίσθη απολύτως η Δήμητρα, ήτο η θυγάτηρ αυτής η οποία αναφέρεται ως Κόρη και ως Περσεφόνη. Μεταξύ Κόρης και Περσεφόνη είναι δυσχερής η μεταξύ των διάκρισις, εάν πρόκειται περί της ιδίας θεότητος ή δυο διαφορετικών θεοτήτων. Κατά μίαν εκδοχήν η μεν Περσεφόνη ήτο σύζυγος του Πλούτωνος, βασιλέως του υποχθονίου κόσμου, η δε Κόρη ήτο η θεά της νέας βλαστήσεως αποτέλεσμα της γονιμοποιού δράσεως της Θεάς Δήμητρος ενώ κατ’ άλλην εκδοχήν επρόκειτο περί της αυτής θεότητος .

Το ιερόν Δράμα

Η αρπαγή της Περσεφόνης Η νεάνις έπαιζε μετά των Νυμφών, θυγατέρων του Ωκεανού και συντρόφων της, εις το μέσον ευρυχώρου λειμώνος, εστολισμένου από θαυμάσια άνθη, των οποίων η ζωντανή εικών ήτο αυτή η ιδία. Το ρόδον, ο κρόκος, το ίον, η ίρις, ο υάκινθος είλκυον εκ περιτροπής το βλέμμα της και ανέδιδον προς χάριν της τα μεθυστικώτερα αρώ­ματά των. Αιφνιδίως βλέπει νάρκισσόν  τινά, ο οποίος υπερείχε όλων των άλλων ανθέων κατά την λάμψιν και την ωραιότητα. Μαγευμένη από την θέαν του, τείνει τας δύο χείρας της να τον εγγίση. Αλλ’ αιφνιδίως η γη ανοίγει και ο Πλούτων εξέρχεται από την σκοτεινήν διαμονήν του, αρπάζει και απάγει δια του χρυσού άρματος του την Κόρην, τρέμουσαν και αλλόφρονα, παρά την αντίστασίν της. Εις μάτην η νεαρά Θεά εκβάλλει εκκωφαντικάς κραυγάς και επικαλείται τον υπέρτατον κύριον του Όλύμπου. Αι κορυφαί των ορέων και οι βυθοί της θαλάσσης αντηχούν από την φωνήν της και τότε η σεβασμία μήτηρ της την ήκουσε. Οξεία λύπη εκυρίευση την καρδίαν της. Εξέσχισε τα κρήδεμνα, τα όποια συνεκράτουν την κόμην της. Έρριψε εις τους ώμους της σκοτεινόν πέπλον και επήδησεν ως πτηνόν εις την τροφοδότειρα γην και εις τα κύματα εις αναζήτησιν του τέκνου της.

Η Δήμητρα αναζητά την Περσεφόνην. Ευθύς ως η Δήμητρα αντελήφθη την απαγωγήν της θυγατρός της Περσεφόνης αναζητεί εις ουρανόν και γην την εξαφανισθείσαν θυγατέρα της και εκ της μητρικής αγάπης υφίσταται αληθινά πάθη τα οποία καθίσταται το πρότυπον του μητρικού πόνου.  Οι Βοιωτοί, κατά μαρτυρίαν του Πλουτάρχου, ετέλουν προς τιμήν της εορτήν της οποίας ο πένθιμος χαρακτήρ ενεθύμιζε το πένθος της Θεάς, στερηθείσης της θυγατρός της ενώ οι λοιποί Έλληνες τεχνίται την παρουσίαζον με πέπλον και προσέδιδον εις το πρόσωπον της έκφρασιν βαθείας θλίψεως.  Επί εννέα ημέρας, η σεβαστή θεά επλανήθη εις όλην την γη κρατούσα εις τας χείρας της ανημμένας δάδας και κατεχομένη καθ’ ολοκληρίαν από τον πόνον της δεν εγεύθη ούτε αμβροσίας ούτε νέκταρος ούτε εβύθισε το σώμα της εις λουτρόν.  Την δεκάτην ημέραν, συναντά την Εκάτην, ήτις είχεν ακούσει τας κραυγάς της Κόρης, αλλά δεν είχεν ίδει τον άρπαγα. Η Δήμητρα την ακούει χωρίς να της απαντά και συνεχίζει, ακολουθούμενη υπό της Εκάτης, τας επιμόνους αναζητήσεις της.  Αι δύο θέαιναι φθάνουν εντός ολί­γου εις τον παντεπόπτην Ήλιον από τα βλέμματα του οποίου δεν διέφυγεν η αρπαγή της Κόρης. Ό Ήλιος αποκαλύπτει εις την Δή­μητρα ότι άρπαξ είναι ο Πλούτων, εις τον οποίον ο ίδιος ο Ζευς επέ­τρεψε να λάβη σύζυγόν του την Περσεφόνην.  Επί τω ακούσματι της ειδήσεως ταύτης, ο πόνος της Δήμητρος γίνεται ασυγκράτητος.  Ωργισμένη και κατά του υπάτου των Θεών, φεύγει από τον Όλυμπον, αποβάλλει τα γνωρίσματα της Θεάς, λαμβάνει ενδύματα και όψιν γραίας και με την μορφήν αυτήν διατρέχει πόλεις και αγρούς εις αναζήτησιν της αγαπημένης της θυγατρός.

Η Δήμητρα εις το ανάκτορο του Κελεού. Αι περιπλανήσεις της την οδηγούν εις την Ελευσίνα ένθα αποφασίζει να ανακόψη την πορείαν της και να αναπαυθή. Κάθηται, με την καρδίαν σπαραγμένην από τον πόνον, πλησίον του Παρθενίου φρέατος, υπό την σκιάν πυκνής ελαίας. Κατά την εποχήν εκείνην βασιλεύς εις Ελευσίνα ήτο ο μυθικός βασιλεύς Κελεός και κατά την ώραν της παραμονής της παρά τω Παρθένιω φρέαρ, αι θυγατέραι του Κελεού μετέβησαν ίνα πληρώσουν δια δροσερού ύδατος τας χαλκίνους υδρίας των και να τας φέρουν εις το ανάκτορον του πατρός των. Αύται βλέπουν την γραίαν και την ερωτούν ποία είναι και πόθεν έρχεται. Η Δήμητρα, μη θέλουσα να αποκαλυφθή εις τας νεάνιδας, απαντά ότι ανηρπάγη υπό πειρατών και ερρίφθη εις τας ακτάς της Αττικής, από εκεί εδραπέτευσεν και αναζητεί άσυλον αλλά δια να μην είναι βάρος εις τους ξενίζοντας αυτήν, θέλει να αναλάβη εις την οικίαν, εις την οποίαν θα την φιλοξενήσουν, χρέη τροφού ή υπηρετρίας. Αι θυγατέραι του Κελεού επιστρέφουν εις το ανάκτορον διά να ανακοινώσουν την επιθυμίαν της αγνώστου, εις την μητέρα των Μετάνειραν. Αύτη είχεν βρέφος, το όποιον συγκατατίθεται να εμπιστευθή εις την γραίαν. Αι νεάνιδες μεταβαίνουν εκ νέου εις την Δήμητρα, διά να της μεταφέρουν την καλήν αυτήν είδησιν και να την παραλαμβάνουν μεθ’ εαυτών. Μόλις η θεά διέβη το κατώφλιον του ανακτόρου, ουρανία λάμψις φωτίζει το ανάκτορον, διά μέσου του προσωπείου το οποίον την καλύπτει και , παρά την θέλησίν της, προδίδεται η θεϊκότης αυτής. Εις την θέαν αυτής, η Μετάνειρα, κυριευμένη από σεβασμόν αναμεμιγμένον μετά φόβου, της παραχωρεί τον θρόνον εις τον οποίον εκάθητο. Η θεά απλώνει τον πέπλον της προ του προσώπου της και, εν τη θλίψει της, μένει επί πολύ ακίνητος, χωρίς να προφέρη λέξιν, χωρίς να κάμνη την παραμικράν κίνησιν, χωρίς να γευθή φαγητού ή ποτού, το οποίο της προσεφέρθη, διότι ουδέν δύναται να την παρηγόρηση ή να διασκέδαση την δυστυχίαν της.  Μόνον η νεαρά θεραπαινίς Ιάμβη κατορθώνει με τας αστειότητάς της να φέρη το μειδίαμα εις τα χείλη της Θεάς και να την παρακινήση όπως ομιλήση.

Η Δήμητρα ανατρέφει τον Δημοφώντα Η Μετάνειρα ενεπιστεύθη τον υιόν της Δημοφώντα εις την θείαν τροφόν και το παιδίον, εμεγάλωνεν ως θεός άνευ τροφής διότι η Δήμητρα, το έχριε με αμβροσίαν και, κρατούσα αυτό εις την αγκάλην της, εφύσα ελαφρώς επάνω του. Κατά την διάρκειαν της νυκτός, το έκρυπτεν, ως δαυλόν, εις την πυράν εν αγνοία των γονέων του. Ημέραν τινά η Μετάνειρα είδε την Δήμη­τρα να θέτη το παιδίον εις την πυράν. Κατάτρομος εκβάλλει διαπεραστικάς κραυγάς, νομίζουσα ότι το τέκνον της θα κατακαή. Η θεά αποσύρει το παιδίον εκ της πυράς και τότε απευθύνει πικράς επιπλήξεις εις την σύζυγον του Κελεού.  Η πυρά, εις την οποίαν εναπετίθετο εκάστην νύκτα ο Δημοφών, συμφώνως προς ιδέαν αναφερομένην και εις τον μύθον της πυράς του Ήρακλέους, θα εκαθάριζε το παιδίον από τα γήϊνα και φθαρτά στοιχεία του και θα το καθίστα αθάνατον. Ο φόβος της Μετάνειρας το απέτρεψε και ο υιός της δεν θα ήτο προφυλαγμένος από το γήρας και τον θάνατον όμως έχει τιμηθεί ες αεί αφού εκάθησε εις τα γόνατα θεάς και εκοιμήθη εις την αγκάλην της.  Μετά το ανωτέρω συμβάν η Θεά δεν δύναται πλέον να αποκρύψη την ταυτότητάν της, αποκαλύπτει ότι είναι η Δήμητρα και ζητάει από Κελεό να της κτίση ευρύχωρον Ναόν και βωμόν υπέρ την πόλιν και το υψηλόν της τείχος, εις το δεσπόζον ύψωμα του Καλλιχώρου πεδίου. Επίσης του λέγει ότι θα τους διδάξη τα μυστήρια της, τα οποία εις  το μέλλον δέον να οργανώσουν και εις τα οποία δέον να περιλάβουν τελετάς. Ιδού η εξήγησις και η δικαιολόγησις των Ελευσίνιων Μυστηρίων.

Η Δήμητρα διακόπτει την επί της Γης καρποφορίαν  Ο πόνος της Δήμητρος ουδόλως κατεπραΰνθει και εκδηλώνεται δια οδυνηρών συμβάντων. Προετοιμάζει επί της τροφοδότειρας γης έτος φοβερόν και σκληρόν δια τους θνητούς κατά το οποίον ουδείς σπόρος εκ της γης ανεφύη παρά το γεγονός ότι τα άροτρα εσύρθησαν από τους βόας και όργωναν τους αγρούς. Πολυάριθμοι σπόροι λευκής κριθής ερρίφθησαν ανωφελώς εις το έδαφος και ουδείς εβλάστησε.  Το ανθρώπινον γένος θα κατεστρέφετο, αν δεν ανησύχει ο Ζευς δι’ αυτήν την τροπήν των γεγονότων. Ούτος αποστέλλει την αγγελιοφόραν του Ίριδα, εις την Δήμητρα, αλλά αύτη την αποκρούει παρά τας παρακλήσεις της και δηλώνει προς τον Δίαν ότι θα επανέλθη εις τον Όλυμπον και θα επιτρέψει εις την γην να παραγάγη καρπούς, μόνον όταν επανίδη την κόρην της.

Η επιστροφή της Περσεφόνης Ο Ζευς αναγ­κάζεται να υποχώρηση. Αποστέλλει τον Ερμήν εις το Έρεβος, όπως επιτύχη από τον υποχθόνιον βασιλέα Πλούτωνα να αφήση την Περσεφόνην να ανέλθη εις το φως. Ο Πλούτων συναινεί, προτού όμως στείλει την Κόρην εις την μητέρα της, της δίδει κρυφίως και τρώγει κόκκον ροιάς (ροδιάς), όστις ως αποτέλεσμα θα έχη να την εμποδίζη να μένη δια παντός εις την γην και να την αναγκάζη να επανέρχεται εις το βασίλειόν του.  Η Περσεφόνη επιβαίνει τότε του άρματος του συζύγου της, το όποιον σύρουν ατίθασοι ίπποι υπό του Ερμού οδηγούμενοι και εντός ολίγου φθάνει εις το μέρος ένθα διαμένει η Δήμητρα, έμπροσθεν του ναού της. Επί τη θέα της θυγατρός της, η Δήμητρα ορμά, ως Μαινάς των ορέων διά να εναγκαλισθή την κόρην της αλλά και η Κόρη τρέχει και αυτή να εναγκαλισθή την μητέρα της. Τέκνον μου, ερωτά η θεά, μήπως έφαγες τροφήν τινά κατά την διαμονήν σου εις τον Πλούτωνα; Αν δεν έφαγες τότε δύνασαι να κατοικής μεθ’ εμού εις τον Όλυμπο, εάν, αντιθέτως, εδοκίμασες τροφήν τίνα, θα επιστρέφης εις τα βάθη της γης και θα γίνεσαι εκείθεν ένοικος κατά το εν τρίτο του έτους, τα δε έτερα δυο τρίτα θα διέρχεσαι πλησίον εμού και των αθανάτων και δη την ευώδη εποχήν της ανοίξεως, όταν η γη θα στολίζεται δι’ ανθέων και αυτό θα αποτελή υπέροχον θέαμα διά Θεούς και ανθρώπους. Ή Κόρη όμως έχει φάγει κόκκον ροιάς (ροδιάς), καθώς ομολογεί εις την μητέραν της, κατά συνέπειαν θα υποταχθή εις τον νόμον, του οποίου τας διατάξεις προ ολίγου η Δήμητρα ανέφερε και τας οποίας κατόπιν θα καθιερώση ο Ζευς. Ο νόμος ούτος, ουδέν άλλο είναι ει μη ο νόμος της βλαστήσεως και των ετησίων μεταβολών της ζωής των φυτών.

Ο καρπός της ροιάς (ροδιάς) όπως ο καθείς γνωρίζει, είναι ιδιαιτέρως γνωστός διά την ποσότητα των σπόρων του. Την εποχήν της πλήρους ωριμότητός του ημιανοίγεται και αν χειρ ανθρωπίνη δεν συλλέξει αυτόν, τα χίλια σπέρματά του αποσπώνται διαδοχικώς του περιβλήματος των και εντός ολίγου εγκατασπείρονται εις το έδαφος. Η στιγμή αυτή συμπίπτει εν Ελλάδι με το τέλος Σεπτεμβρίου και τας αρχάς του Οκτωβρίου, ολίγον προ της εποχής της σποράς. Η ροιά, αναμφιβόλως, είναι εικών και σύμβολον των σπερμάτων εκείνων τα όποια το φθινόπωρον πίπτουσιν μόνα των εις το έδαφος ή ρίπτονται με την φροντίδα του άνθρωπου, διά να διέλθουν εις τους κόλπους της γης την εποχήν του χειμώνος, δηλαδή την εποχήν κατά την οποίαν διέρχεται η Περσεφόνη πλησίον του Πλούτωνος. Ο καρπός της ροιάς είναι το σύμβολον της Περσεφόνης διότι η ροιά θεω­ρείται ως το συμβολον της ευφορίας και του γάμου, είναι δε, όσον αφορά την Κόρην, το ιερόν εχέγγυον της ενώσεως της νεαράς θεάς μετά του υποχθονίου συζύγου της. Δεν δυνάμεθα όμως να εμβαθύνωμεν περισσότερον εις την εξήγησιν αυτού του συμβόλου.

Η Δήμητρα επιστρέφει εις τον Όλυμπον. Η ένωσις της Περσεφόνης μετά του Πλούτωνος επεκυρώθη αρχικώς υπό του Διός και κατόπιν, δια συμφωνίας επιτευχθείσης μεταξύ των δυνάμεων της γης και του ουρανού. Ούτω επέρχεται η συμφιλίωσις της Δήμητρος μετά του Ολύμπου. Ο θυμός της θεάς κατεπραΰνθη, αφ’ ότου ο Ζευς υπεσχέθη την μετ’ αυτής συμβίωσιν της αγαπητής θυγατρός της κατά τα δύο τρίτα του έτους. Κατ’ ακολουθίαν δέχεται τας προτάσεις τας όποιας της κάμνει η Ρέα, ως απεσταλμένη του Διός, η οποία της λέγει: Ελθέ κόρη μου,  ο Ζευς σε προσκαλεί να επανέλθης εις την χορείαν των αθανάτων. Υπεσχέθη να σου δώση εις τον Όλυμπον τας τιμάς τας οποίας ζητείς και νεύων διά της κεφαλής συγκατετέθη να μη αφήνη την θυγατέρα σου εις τα πυκνά σκότη ει μη μόνον κατά το εν τρίτον του έτους. Αλλ’ ελθέ, τέκνον μου και υπάκουσον. Μη τηρείς έχθραν κατά του θεού Πλούτωνος, υιού και αυτού του Κρόνου και χωρίς αργοπορίαν, πρόσταξε να ωριμάσουν οι καρποί, με τους οποίους τρέφονται άπαντες οι θνητοί. Ή Δήμητρα ενδίδει εις τας παρακλήσεις της Ρέας και ευθύς παύουν τα ολέθρια διά το γένος των ανθρώπων αποτελέσματα της οργής της. Εκείνη η οποία μόλις προ ολίγου, λόγω της στερήσεως της θυγατρός της εμάστιζε την γην δια της στειρότητας, τώρα, ότε της απεδόθη η Κόρη, γίνεται δύναμις ευεργέτις και κάμνει να λάμπει εκ νέου εις το ερημωμένον της γης έδαφος η χαρά και να βλαστάνη η ζωή. Η διακοπείσα ζωή της φύσεως επαναρχίζει, ρυθμιζόμενη του λοιπού από την επίσημον συμφωνίαν, την επελθούσαν μεταξύ ουρανού και γης.

Η Δήμητρα ιδρύει Μυστήρια εις Ελευσίνα Εγκαταλείπουσα την Ελευσίνα, η Δήμητρα ωθεί εις τον ύπατον βαθμόν τας προς τους ανθρώπους ευεργεσίας της, διδάσκουσα εις τους βασιλείς την θείαν επιστήμην της και καθιστώσα τούτους κοινωνούς των σεπτών αυτών μυστηρίων, τα όποια δεν επιτρέπεται ούτε να αμελή τις, ούτε να κοινολογή, διότι το βαθύ προς τους θεούς σέβας συγκρατεί την γλώσσαν. Τα μυστήρια αυτά διεκρίνοντο εις τα εν Άγραις τελούμενα Μικρά Μυστήρια και εις τα εν Ελευσίνη τελούμενα Μεγάλα Ελευσίνια Μυστήρια.

Τα Μικρά Ελευσινία Μυστήρια ετελούντο κατά τον μήνα Ανθεστηρίωνα (Φεβρουάριο) όστις είναι ο μην της ενέρξεως της ανθοφορίας ήτοι η εποχή της Ανόδου της Κόρης. Δια την Κάθοδόν της εις το βασίλειον του Πλούτωνα εγένοντο τελεταί εις περίοδον περιλαμβανομένην μεταξύ θερισμού και σποράς. Εις την Αργολίδα και την Σικελίαν, η Κάθοδος της Κόρης συνέπιπτε με το τέλος του θερισμού, την στιγμήν εκείνην καθ’ ην οι εσπαρμένοι αγροί έχουν χάσει τον εκ σίτου στολισμόν των, όταν νομίζει τις ότι αρχίζει το πένθος της Γης. Εις την Αττικήν, το αυτό μυθολογικόν συμβάν εμνημονεύετο και κατά τας εορτάς των  Θεσμοφορείων. Τα Μεγάλα Ελευσινία Μυστήρια, ετελούντο εις την Ελευσίνα κατά τον μήνα Βοηδρομίωνα (περί το τέλος Σεπτεμβρίου) ένθα η λατρεία της Δήμητρος και της Περσεφόνης παρουσιάζεται με όλην την αίγλην των παραστάσεων της και με τον σεβάσμιον χαρακτήρα της μυστικιστικής τελετουργίας της. Η Ελευσίς ήτο πραγματικώς η ιερά γη των Ελλήνων, η γη η οποία διετήρει τα αποτυπώματα των βημάτων της Δήμητρος, η γη εις την οποίαν τα πάντα αυτήν ενεθύμιζον. Εκεί υπέστη το οδυνηρόν της μαρτύριον, εκεί ενεφάνη εν τη θεία δόξη της, εκεί εδίδαξεν εις τους ανθρώπους τα μυστικά της λατρείας της. Εδείκνυον το φρέαρ εις το οποίον εστάθη, την πέτραν εις την οποίαν εκάθησε, την οικίαν η οποία την εφιλοξένησεν εν τη δυστυχία της, την θέσιν του πρώτου ναού, τον οποίον διέταξεν αυτή να κτίσουν. Εις τα πέριξ της ιεράς πόλεως, οι βράχοι, αι παραμικρότεραι του εδάφους ανωμαλίαι έφερον ονόματα, τα οποία ανεκάλουν εις τας ευλαβείς ψυχάς την ανάμνησιν της επιγείου ζωής της θεάς.

ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΑ ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ

Η Δήμητρα (Δημήτηρ στην αρχ. ελλ.), στην ελληνική μυθολογία, ήταν η ιδεατή ανθρωπόμορφη θεότητα της καλλιέργειας δηλαδή της γεωργίας, αλλά και της ελεύθερης βλάστησης, του εδάφους και της γονιμότητας αυτού συνέπεια των οποίων ήταν να θεωρείται και προστάτιδα του γάμου και της μητρότητας των ανθρώπων. Ήταν Ολύμπια (κύρια) θεότητα.

Η Γέννηση της Δήμητρας Η Δήμητρα ήταν κόρη του Κρόνου και της Ρέας. Αδερφή της Ήρας, της Εστίας, του Δία και του Ποσειδώνα. Η γέννηση της ακολούθησε την ίδια μοίρα με των αδερφών της. Ο Κρόνος κατάπινε τα παιδιά τους μόλις γεννιόντουσαν από φόβο μην του πάρουν το θρόνο. Η Ρέα μην αντέχοντας άλλο να χάνει τα παιδιά της, βοήθησε τον μικρότερο, τον Δία, να εκθρονίσει τον Κρόνο με ένα τέχνασμα και να ελευθερώσει τα αδέρφια του από την κοιλιά τους πατέρα τους.

Οι έρωτες της Δήμητρας Η Δήμητρα ήταν θεά που δεν ήταν γνωστή για τους έρωτες της. Ήταν απόμακρη και ακατάδεκτη, γι’αυτό και οι εραστές της ήταν ολιγάριθμοι. Πρώτοι διεκδηκητές της υπήρξαν τα αδέρφια της. Πρώτος ο Δίας, μεταμορφώθηκε σε ταύρο για να ζευγαρώσει μαζί της. Μετανιωμένος για την πράξη του ευνούχισε ένα κριάρι και άφησε τα όργανά του στην αγκαλιά της Δήμητρας ως ένδειξη μεταμέλειας. Εκείνη δέχτηκε τη συγγνώμη του και μερικούς μήνες μετά γέννησε την μονάκριβη κόρη της Περσεφόνη. Ακολούθησε ο έρωτας του Ποσειδώνα για την θεά. Η Δήμητρα για να γλυτώσει από την πολιορκία του μεταμορφώθηκε σε φοράδα και κρύφτηκε ανάμεσα στα βασιλικά κοπάδια του Όκνιου, γιού του Απόλλωνα. Μόλις ο Ποσειδώνας το αντιλήφθηκε μεταμορφώθηκε σε άλογο και κατάφερε τελικά να ζευγαρώσει μαζί της. Καρποί αυτής της συνεύρεσης ήταν μία κόρη, η Δέσποινα, το όνομα της οποίας δεν έπρεπε ποτέ να προφέρεται, και ένα άλογο με φτερά και μαύρη χαίτη, ο Αρίων. Η οργή της Δήμητρας για τον βιασμό της από τον Ποσειδώνα, της έδωσε το προσωνύμιο Ερινύα. Ο Δίας για να την κατευνάσει έστειλε τις Νύμφες να την λούσουν στον ποταμό Λάδωνα, παίρνοντας έτσι το όνομα Λουσία.

Δήμητρα και Ιασίωνας Ο τρίτος γνωστός εραστής της Δήμητρας ήταν ένας θνητός, ο Ιασίωνας, τον οποίο η θεά ερωτεύτηκε παράφορα. Υπάρχουν δύο εκδοχές για την γνωριμία τους. Η πρώτη τους θέλει να γνωρίζονται στους γάμους του Κάδμου και της Αρμονίας. Η δεύτερη και επικρατέστερη, στην Κρήτη, στο βουνό Ίδη όπου ο Ιασίωνας κυνηγούσε. Και οι δύο εκδοχές πάντως καταλήγουν στην ερωτική συνεύρεση της θεάς και του θνητού σε έναν αγρό που είχε οργωθεί τρεις φορές. Λίγο καιρό μετά η θεά γέννησε τον Πλούτο που χάριζε στους ανθρώπους πλούτη και αφθονία.

Δήμητρα και Περσεφόνη Η Δήμητρα και η κόρη της Περσεφόνη ήταν οι κεντρικοί χαρακτήρες στα Ελευσίνια μυστήρια και πιθανότατα ήταν θεότητες που λατρευόντουσαν πριν από το Δωδεκάθεο. Σε αρκετές περιπτώσεις οι δύο θεότητες συγχέονται ή θεωρούνται μια θεά με δύο πρόσωπα. Η αρπαγή της Περσεφόνης από τον Πλούτωνα θεό του Άδη, είχε ως αποτέλεσμα τον μαρασμό της Δήμητρας. Εγκατέλειψε τον Όλυμπο και άρχισε να περιπλανιέται μαυροφορεμένη και βουβή ανάμεσα στους ανθρώπους ψάχνοντας την Περσεφόνη. Τα νιάτα και το κάλλος της αντικατέστησαν τα γκρίζα μαλλιά και το πένθος.

Η Δήμητρα στην Ελευσίνα Κάποτε έφτασε στην Ελευσίνα και κάθισε κοντά στο Καλλίχορον φρέαρ πάνω σε ένα βράχο που ονομάστηκε αγέλαστος. Εκεί την βρήκαν οι τέσσερις κόρες του βασιλιά Κελεού. Η Δήμητρα δεν αποκάλυψε τη θεϊκή της ταυτότητα λέγοντας τους ότι ερχόταν από την Κρήτη και είχε ξεφύγει από πειρατές. Οι κοπέλες την πληροφόρησαν πως οι γονείς τους λόγω γήρατος δεν μπορούσαν να αναλάβουν την ανατροφή του νεογέννητου γιού τους Δημοφώντα. Η Δήμητρα δέχτηκε να αναλάβει εκείνη την ανατροφή του βρέφους και υποσχέθηκε ότι το παιδί θα μεγαλώσει χωρίς να αρρωστήσει ποτέ. Φτάνοντας στο παλάτι η θεα παρουσιάστηκε στη σύζυγο του Κελεού, Μετάνειρα. Η αίθουσα φωτίστηκε από ένα δυνατό φώς, γεγονός που γέμισε τη Μετάνειρα με δέος για την άγνωστη γρια και της παραχώρησε το θρόνο της. Η Δήμητρα αρνήθηκε και κάθησε βουβή και αγέλαστη δίπλα στο θρόνο αρνούμενη να φάει οτιδήποτε. Μόνο τα αστεία και τα τραγούδια μιας υπηρέτριας, της Ιάμβης, κατάφεραν να την κάνουν να γελάσει. Ετσι σύμφωνα με το μύθο δημηουργήθηκε το ιαμβικό μέτρο. Η Δήμητρα ανέλαβε το μεγάλωμα του Δημοφώντα και αποφάσισε να κάνει το παιδί αθάνατο. Του άλλειφε το κορμί με αμβροσία και το βράδυ τον έβαζε μέσα σε φωτιά για να καούν τα θνητά του μέλη. Οταν η Μετάνειρα είδε τυχαία τις περίεργες μεθόδους της Δήμητρας άρπαξε το γιό της από τα χέρια της και άρχισε να απειλεί τη θεά. Η Δήμητρα εξοργίστηκε και φανέρωσε την πραγματική της ταυτότητα. Διέταξε τον Κελεό να χτίσει ναό με βωμό πάνω στο Καλλίχορον και απομονώθηκε εκεί θρηνώντας για την κόρη της. Δίδαξε στους γιους του Κελεού, Τριπτόλεμο, Διοκλή και Εύμολπο να τελούν τα Ελευσίνια Μυστήρια. Η θλίψη και η οργή για την αρπαγή της Περσεφόνης την οδήγησε στην απόφαση να μην αφήσει κανένα σπόρο να φυτρώσει πάνω στη γη. Η ανθρωπότητα άρχισε να μαστίζεται από λιμό και ο Δίας αποφάσισε πως ήταν καιρός να επέμβει. Έστειλε αρχικά την Ίριδα και μετά διαδοχικά πολλούς θεούς με δώρα για να την πείσει να αφήσει τη γη να καρπίσει και η ίδια να επιστρέψει στον Όλυμπο. Η Δήμητρα όμως απαιτούσε την επιστροφή της Περσεφόνης. Έτσι ο Δίας έστειλε στον Άδη τον Ερμή διατάζοντας τον Πλούτωνα να αφήσει ελέυθερη την Κόρη. Ο Πλούτωνας υπάκουσε αφού πρώτα έδωσε στην Περσεφόνη να φάει έξι σπυριά ροδιού για να τη δέσει για πάντα με τον Κάτω Κόσμο. Η Περσεφόνη γύρισε στην Δήμητρα και η θεά άφησε τη γη να βλαστήσει. Από τότε η Περσεφόνη περνούσε στον Άδη έξι μήνες και τους υπόλοιπους με την μητέρα της στον Όλυμπο.

Μικρά και Μεγάλα Ελευσίνια Τα Μικρά Ελευσίνια ή Ελευσίνια της Άγρας, (από την περιοχή της Αθήνας Άγρα όπου τελούντο), γινόντουσαν το μήνα Ανθεστηριώνας|Ανθεστηριώνα, δηλαδή μέσα Φλεβάρη με μέσα Μάρτη, όταν η Περσεφόνη ανέβαινε στην μητέρα της από τον Άδη. Ήταν στην ουσία προετοιμασία και εξαγνισμός για τα Μεγάλα Ελευσίνια. Σύμφωνα με το μύθο ιδρύθηκαν από την Δήμητρα για τον εξαγνισμό του Ηρακλή από τους φόνους των Κενταύρων, όταν ο ήρωας εξέφρασε την επιθυμία να συμμετάσχει στα Μεγάλα Ελευσίνια. Τα Μεγάλα Ελευσίνια γινόντουσαν το μήνα Βοηδρομιώνας|Βοηδρονιώνα,δηλαδή μέσα Αυγούστου με μέσα Σεπτέμβρη, όταν η Περσεφόνη επέστρεφε στον Πλούτωνα.

Θεσμοφόρια Η μεγαλύτερη γιορτή που γινόταν προς τιμήν της Δήμητρας ήταν τα Θεσμοφόρια, το μήνα Πυανεψιώνα, δηλαδή μέσα Σεπτεμβρίου με μέσα Οκτωβρίου, την εποχή της σποράς. Τελούντο σε όλη την Ελλάδα και ήταν γιορτή που συμμετείχαν μόνο παντρεμένες γυναίκες. Όσο διαρκούσαν τα Θεσμοφόρια οι γυναίκες απείχαν από σαρκικές απολάυσεις, νήστευαν και αντάλλασαν μεταξύ τους άσεμνα αστεία, πιθανώς προς τιμήν των αστείων της Ιάμβης που έκανε τη Δήμητρα να γελάσει. Η γιορτή ολοκληρωνόταν με τα Καλλιγένεια όπου οι γυναίκες γλεντούσαν. Από τη γιορτή των Θεσμοφορίων αποδόθηκαν στη Δήμητρα τα ονόματα Θεσμοφόρος και Καλλιγένεια.

Σύμβολα της Δήμητρας Σύμβολα της Δήμητρας ήταν οι γερανοί, το στάχυ, ο νάρκισσος, η μυρτιά και ο κρόκος. Οι μέλισσες θεωρούντο ιερείες της και στις θυσίες προς τιμήν της προσέφεραν ταύρους, μοσχάρια και μέλι.

Προσωνύμια της Δήμητρας Πρίν το όργωμα οι αγρότες θυσίαζαν στην Προηροσία Δήμητρα, στο θερισμό στην Δρεπανηφόρον, στο αλώνισμα στην Αλωάδα και την άνοιξη στην Δήμητρα Χλόην. Άλλα ονόματα που της απέδιδαν είναι Ιουλώ, Αγλαόκαρπος, Σιτώ, Πολύκαρπος, Σπερμία, Σταχυοτρόφος και Φιλόπυρος. Εκτός από τη Βιβλιοθήκη του Απολλόδωρου σημαντικές πηγές όπου αναφέρεται η Δήμητρα είναι οι Ομηρικοί Ύμνοι που αναφέρονται σε αυτήν, ο Ησίοδος με τη Θεογονία του και ο Παυσανίας. Το όνομά της προέρχεται από το Δη (δωρικό τύπο του Γη) και το μήτηρ και σημαίνει μητέρα γη.

Η ΘΕΑ ΗΡΑ

ΖΕΥΣ ΚΑΙ ΗΡΑ

Η ΜΥΘΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ

Η παράδοσις αναφέρει ότι όταν ο Κρόνος ανέλαβε την κυριαρχίαν εκ του πατρός του Ουρανού, έλαβε την προφητείαν ότι ένα εκ των τέκνων του θα τον εξεθρόνιζε. Κατόπιν αυτού ο Κρόνος κατάπινε τα τέκνα του, μεταξύ των οποίων και την Ήρα. Ο μόνος εκ των τέκνων της Ρέας ο οποίος απέφυγε την κατάποσιν ήταν ο Ζευς. Σχετικώς, η παράδοσις αναφέρει ότι όταν η Ρέα εγέννησε κρυφά τον Δια, πλησίον της πόλεως Λύκτο της Κρήτης εντός ενός σπηλαίου εις την απάτητη κορυφή του όρους Ίδη, τον απέκρυψε από τον Κρόνο και δια να τον εξαπατήσει του έδωσε αντί του βρέφους έναν λίθο περιτυλιγμένον με σπάργανα. Ο Κρόνος κατάπιε τον λίθον αλλά γρήγορα εννόησε την εξαπάτησίν του και προσεπάθησε να ανεύρει τον Δία άνευ όμως αποτελέσματος.

Γέννησις και παιδικά χρόνια της Ήρας Η Ήρα είναι θυγάτηρ του Κρόνου και της Ρέας, συνεπώς είναι τιτανίς, αδελφή του Διός και η τέλεια σύζυγος αυτού. Οι σχετικοί με τα παιδικά χρόνια και τη νεότητα της Ήρας μύθοι αφηγούνται ότι την Ήρα την ανέθρεψαν ο Ωκεανός και η Τηθύς και κατ’ άλλους ότι πέρασε τα πρώτα έτη αυτής εις την Σάμον, εις την Στυμφαλίαν και εις την Εύβοιαν. Οι Σάμιοι ισχυρίζονται ότι η Ήρα είχε γεννηθεί εις την νήσον των, εις τας όχθας του πόταμου Ίμβράσου, κάτωθεν μιας Ιτιάς η οποία, ως και η Βαλανιδιά, ήταν ιερά δέντρα εις την Ελλάδα. Εις την Στυμφαλία λάτρευαν την Ήρα με τριπλό συμβολισμό, ως κόρη, επειδή είχε μεγαλώσει εις την Στυμφαλία, ως γυναίκα επειδή είχε γίνει εκεί σύζυγος του Διός και ως εν χηρεία ευρισκομένη επειδή, δια άγνωστο λόγο είχε εγκαταλείψει τον Δία και είχε καταφύγει εκ νέου εις την Στυμφαλία επί τι διάστημα.

Τιτανομαχία Όταν ανδρώθηκε ο Ζευς, επακολούθησεν κραταιός αγών μεταξύ αυτού και του Κρόνου κατά τον οποίον επεκράτησεν ο Ζευς ενώ ο Κρόνος εξέμεσε τα τέκνα του δια ειδικού υγρού το οποίον του έδωσε η Μήτις. Άπαντα τα αδέλφια του Διός, μετά την απελευθέρωσίν τους πήραν το μέρος του εις την τιτανομαχίαν η οποία επηκολούθησεν και κατά την οποίαν οι Ολύμπιοι Θεοί κατενίκησαν τους Τιτάνας, τους οποίους περιόρισαν εις τα Τάρταρα. Δεν αναφέρωμεν λεπτομερείας της τιτανομαχίας διότι, εν προκειμένω, δεν έχουν ιδιαιτέραν σημασίαν.

Η ένωσις της Ήρας μετά του Διός. Όταν ο Ζευς έφθασε εις νεανικήν ηλικίαν περιηγείτο μεταμορφωμένος διάφορα μέρη του κόσμου. Εις την Σάμο είδε την Ήρα να λούζεται εις τον Παρθένιον ποταμό, (όστις έλαβεν το όνομά του από την παρθενικότητα αυτής) και την ερωτεύθηκε. Τότε μετα­μορφώθηκε εις το πτηνόν Κόκκυγα (κούκον) και κάθισε εις τα γόνατα της. Ενώ δε εκείνη τον κάλυψεν δια να τον θερμάνη, ο Ζευς έλαβε την πρα­γματικήν του μορφήν και ενώθηκε μετ’ αυτής, αφού της υποσχέθηκε να την καταστήση νόμιμη σύζυγο του, όταν θα εβασίλευε. Όταν ο Ζευς εγένετο κυρίαρχος του Ολύμπου εκήρυξεν την Ήρα τέλειαν, νόμιμον και μοναδικήν σύζυγον αυτού. Το πρώτο τέκνον της Ήρας μετά του Διός ήτο ο Ήφαιστος τον οποίον απέκτησεν πριν ο Ζευς την κήρυξη νόμιμο και τελεία σύζυγο. Κατ’ άλλην εκδοχήν ο Ήφαιστος εγεννήθη μόνον εκ της Ήρας άνευ συνουσίας ανδρός δι’ ο ωνομάζετο και Απάτωρ. Το δεύτερον τέκνον της Ήρας μετά του Διός ήτο ο Άρης τον οποίον απέκτησεν μετά την κήρυξη αυτής ως τελείας και νομίμου συζύγου. Κατ’ άλλην εκδοχήν ο Άρης εγεννήθη μόνον εκ της Ήρας διότι αύτη ζηλοτυπούσα δια την γέννησιν της Αθηνάς μόνον εκ του Διός άνευ γυναικός έλαβεν από την ανθούσαν άνθος, το ωσφράνθει και συνέλαβε άνευ ανδρός τον Άρην, δι’ ό και ο Άρης ωνομάζετο Απάτωρ όπως κατ’ αντιστοιχίαν η θεά Αθηνά ωνομάζετο Αμήτωρ. Έτερον τέκνον της Ήρας μετά του Διός ήτο η Ήβη ήτις κατ’ άλλην εκδοχήν εγεννήθη εκ της Ήρας άνευ συνουσίας ανδρός όταν μετέχουσα εις γεύμα του Θεού Απόλλωνος έφαγε άγρια μαρούλια. Η Ήβη εκπροσωπεί την αιώνιαν νεότητα δι ό και προσέφερε εις τους θεούς την αμβροσία, η οποία, μεταξύ των άλλων, τους χαρίζει την αιωνίαν νεότητα. Επίσης η Ήβη μετείχεν, ομού μετά των Ώρών, της Αρμονίας, της Αφροδίτης και της Αρτέμιδος της ορχηστικής ομάδος υπό τους ήχους της λύρας του Θεού Απόλλωνος προς τιμήν των λοιπών Ολύμπιων Θεών. Η Ήβη συνετέλεσεν εις την συμφιλίωσιν της Ήρας μετά του Ηρακλἐως τον οποίον ενυμφαίφθη όταν εγένετο δεκτός εις τον Όλυμπο. Από την ένωσιν αυτήν εγεννή­θησαν ο Αλεξιάρης  κι ο Ανίκητος. Αδελφή της Ήβης είναι η Ειλείθυια, η οποία προστατεύει τας εγκύους εκ των ωδινών των τοκετών και συμμετέχει εις πολύ σημαντικάς τοιαύτας περιπτώσεις διευκολύνουσα αυτούς όπως εις την περίπτωσιν της γεννήσεως του υιού του Διός Ηρακλέους από την Αλκμήνη, την γέννησιν της Αρτέμιδος και του Απόλλωνος από την Λητώ κλπ των οποίων η λεπτομερής αναφορά δεν έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον.

Η θέσις της Θεάς Ήρας εις τον Όλυμπον Η Θεά Ήρα είναι η μεγάλη θήλεια θεότης και η άνασσα του Ολύμπου, του οποίου ο Ζευς είναι, αντιστοίχως, ο μεγάλος άρρην Θεός και, συνεπώς, η Ήρα δεν δύναται ει μη να είναι η σύζυγος του Διός και συμβασιλεύει μετά του Θεού Διός. Αύτη τη βοηθεία του Βορρέα εξαπολύει ορμητικάς πνοάς αι οποίαι αναστατώνουν την θάλασσα και γενικώς εκδηλώνει αναλόγους ιδιότητας μετά του Διός όμως αναφερομένας εις την υλικήν ουσίαν της Φύσεως. Τέλος η παράδοσις αναφέρει ότι ο Ζεύς προσελκύετο από διαφόρους παρθένας και η Ήρα, προκειμένου να επιτυγχάνει την μετ’ αυτού ένωσιν, ελούετο εις τον παρθένιον ποταμόν και ούτω ανακτούσε την παρθενικότητά της.

ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΑ ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ

Στην ελληνική μυθολογία η Ήρα ήταν αδερφή και σύζυγος του Δία, κόρη του Κρόνου και της Ρέας. Ήταν η θεά του γάμου και προστάτιδα των γυναικών. Ζήλευε τον άνδρα της Δία για τις απιστίες του προς αυτήν και πολλές φορές εκδικήθηκε τις γυναίκες με τις οποίες την απατούσε ο Δίας.

Η γέννηση της Ήρας Η γέννηση της βασίλισσας των θεών τοποθετείται σε διάφορα σημεία. Μερικά από αυτά είναι η Σάμος ή η Στυμφαλία ή η Εύβοια. Η μοίρα της δεν ήταν διαφορετική από αυτή των αδερφών της. Ο Κρόνος την κατάπιε, προσπαθώντας να πολεμήσει τη μοίρα του, καθώς η Γαία και ο Ουρανός του είχαν προφητεύσει πως ένας απόγονός του θα διεκδικούσε την εξουσία. Μόνο όταν η Ρέα κατόρθωσε, με τέχνασμα, να ξεγελάσει τον Κρόνο, τότε η Ήρα, μαζί με τα υπόλοιπα αδέρφια της, ξαναείδε το φως.

Ο γάμος Ηρας – Διός Μετά την εκθρόνιση του Κρόνου, ο Δίας τη ζήτησε σε γάμο. Εκείνη αρνήθηκε. Τρελός από έρωτα για την αδερφή του, ο Δίας δεν παραιτήθηκε από τους σκοπούς του. Μια βροχερή, χειμωνιάτικη μέρα, καθώς η θεά περπατούσε στο δάσος, ο Δίας μεταμορφώθηκε σε κούκο και έπεσε στα πόδια της ανυποψίαστης Ήρας. Η θεά λυπήθηκε το μισοπαγωμένο πλασματάκι. Έσκυψε, το πήρε στην αγκαλιά της, το χάιδεψε και το ζέστανε στους παρθενικούς της κόρφους. Τότε ο βασιλιάς των θεών πήρε την πραγματική του μορφή. Επιβλητικός και πανίσχυρος εξουδετέρωσε και τις τελευταίες αντιστάσεις της θεάς. Η Ήρα νικήθηκε, υποτάχτηκε, έγινε για πάντα δική του, αφού πρώτα εξασφάλισε «υπόσχεση γάμου». Κατα μία εκδοχή ο μύθος της ένωσης του Δία και της Ήρας συμβόλιζε την ένωση της καθαροτητας του Ουρανού (εκφραστής του ο Δίας) με τον Αέρα, στοιχείο ζωτικής σημασίας για τον άνθρωπο, που εκφραστής του ήταν η Ήρα. Από το γάμο της Ήρας και του Δία γεννήθηκαν ο Άρης ,η Ήβη και η Ειλείθυια. Σύμφωνα με τον Όμηρο γεννήθηκε και ο Ήφαιστος, ενώ κατα τον Ησίοδο η Ήρα γέννησε μόνη της τον Ήφαιστο, χωρίς τη συμμετοχή του Δία. Συχνά η Ήρα περιγραφόταν ή απεικονιζόταν κρατώντας κάποιο σκήπτρο ως σύμβολο κυριαρχίας ή έχοντας στα χέρια της ρόδι (σύμβολο γονιμότητας). Άλλα γνωστά σύμβολα της Ήρας ηταν το παγώνι, ο κούκος που συμβόλιζε τον ερχομό της άνοιξης και διάφορα λουλούδια και φυτά που συμβόλιζαν την ευλογία της φύσης.

Γιορτές προς τιμήν της Ήρας Προς τιμήν της Ήρας γίνονταν γιορτές σε πολλές πόλεις της αρχαίας Ελλάδας και ονομάζονταν Ηραία. Τα λαμπρότερα Ηραία γίνονταν στο Άργος, τη Σάμο και την Ολυμπία.

Ναοί προς τιμήν της Ήρας Οι ναοί προς τιμήν της Ήρας είχαν το όνομα Ηραίον. Το πιο σημαντικό Ηραίον στον Ελλαδικό χώρο είναι το Ηραίον της Σάμου.

Απόγονοι της Ήρας Απόγονοι της Ήρας ήταν οι Κάδμειοι (αναμεσά τους ο θεός Διόνυσος), οι Πελοπίδες (ο Αγαμέμνονας, ο Μενέλαος, ο Θησέας, ο Αίγισθος, ο Ορέστης, η Ηλέκτρα, η Ιφιγένεια, ο Αμφιτρύωνας, η Αλκμήνη, ο Ευρυσθέας, ο Ιόλαος, ο Ηρακλής) οι Θεστιάδες (η Αλθαία, η Λήδα, ο Μελέαγρος, η Δηιάνειρα, οι Διόσκουροι, η Ελένη, ο Αμφιάραος), ο Ασκληπιός, οι Παλικοί, ο Αιγέας και ο ληστής Περιφήτης.

Λοιπά θέματα Με το όνομα της Ήρας αναφέρονται δύο αστεροειδείς, ο 3 Ήρα (3 Juno) (που για την ακρίβεια ονομάσθηκε από τη ρωμαϊκή θεότητα Γιούνο, αντίστοιχη της Ήρας στη ρωμαϊκή μυθολογία, και ανακαλύφθηκε το 1804) και ο 103 Ήρα (103 Hera), που ανακαλύφθηκε το 1868.

ΠΗΓΗ Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%89%CF%81%CE%B1

Ο ΘΕΟΣ ΖΕΥΣ

1. Η ΜΥΘΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ

Γέννησις και ανατροφή του Διός :  Η παράδοσις αναφέρει ότι όταν ο Κρόνος ανέλαβε την κυριαρχίαν εκ του πατρός του Ουρανού, έλαβε την προφητείαν ότι ένα εκ των τέκνων του θα του εξεθρόνιζε. Κατόπιν αυτού ο Κρόνος κατάπινε τα τέκνα του. Το μόνο εκ των τέκνων του το οποίο απέφυφε την κατάποσιν ήταν ο Ζευς. Όταν η Ρέα εγέννησε κρυφά τον Δια, συνεχίζει η παράδοσις, πλησίον της πόλεως Λύκτο της Κρήτης εντός ενός σπηλαίου εις την απάτητη κορυφή του όρους Ίδης, τον απέκρυψε από τον Κρόνο και δια να τον εξαπατήσει του έδωσε αντί του βρέφους έναν λίθο τυλιγμένον με σπάργανα. Ο Κρόνος κατάπιε τον λίθον αλλά γρήγορα εννόησε την εξαπάτησίν του και προσεπάθησε να ανεύρει τον Δία άνευ όμως αποτελέσματος. Ο Ζευς ανετρέφετο εις το σπήλαιον υπό της τροφού του Αδράστειας (αδελφής της Ίδης), των Ιδαίων Δακτύλων, των Κορυβάντων και Κουρητών και εγαλουχήθη δια του γάλακτος της αιγός Αμάλθειας. Πέραν αυτών αναφέρονται ως τροφοί του Διός αι Νύμφαι Πλειάδες, θυγατέραι της Πληόνης και του Ατλαντα, αίτινες έφεραν εις τον Δία την νύκτα από τας ροάς του Ωκεανού ως τροφήν την ΑΜΒΟΣΙΑΝ, τροφή των θεών, ενώ ένας Αετός εκόμιζε το ΝΕΚΤΑΡ, το οποίο αντλούσε δια του ράμφους του από λίθον το οποίον, κατά τον Ορφέα, είχεν χρώμα ερυθρόν. Εις τον κρυφά ανατρεφόμενον Δίαν μετά τον απογαλακτισμό του αι μέ­λισσαι του πρόσφεραν ως τροφή το μέλι των, κάνοντας τας κυψέλας των εις αυτό το σπήλαιον, το οποίον κατόπιν ό Ζευς τους το εχάρισεν δι’ ασφαλή των κατοικίαν. Το σπήλαιο εγένετο από τότε ιερόν και κανείς δεν ετόλμα να εισέλθη. Εις ορισμένην δε εποχή του χρόνου εφαίνετο ότι εξέζεε (εξήρχετο) από την είσοδο του σπηλαίου λαμπρόν φως το οποίον εθεωρείτο ότι οφείλεται εις το αίμα το οποίον εξήρχετο (εξέζεε) εκ της μήτρας της μητρός του Διός Ρέας κατά την γέννησή του. Εις την ανατροφήν του Διός συνεργοί της Ρέας εγένοντο οι Κορύβαντες, οι οποίοι επειδή είχαν πιάσει από τα δάκτυλα την Ρέα δια να την χειραγωγήσουν εις τα ομαλά περάσματα του Ιδαίου όρους, ονομάσθησαν και Iδαίοι Δάκτυλοι και οι οποίοι δια να μην ακούση ο Κρόνος τα κλάματα του βρέφους, είχον εφεύρει θορυβώδη όρχησιν, την Πυρρίχη, την οποίαν εχόρευαν ένοπλοι εις τρόπο μάχης, μετά θορύβου από τας κλαγάς των όπλων των.

Τιτανομαχία Όταν ανδρώθηκε ο Ζευς, επακολούθησεν κραταιός αγών μεταξύ Διός και Κρόνου κατά τον οποίον επεκράτησεν ο Ζευς ενώ ο Κρόνος εξέμεσε τα τέκνα του δια ειδικού υγρού το οποίον του έδωσε η Μήτις. Άπαντα τα αδέλφια του Διός, μετά την απελευθέρωσίν τους πήραν το μέρος του εις την τιτανομαχίαν η οποία επηκολούθησεν και κατά την οποίαν οι Ολύμπιοι Θεοί κατενίκησαν του Τιτάνας και τους οποίους περιόρισαν εις τα Τάρταρα. Δεν αναφέρω λεπτομερείας της τιτανομαχίας διότι δεν έχουν ιδιαιτέραν σημασίας.

Μήτις η πρώτη σύζυγος του Διός. Πρώτη σύζυγος του Διός ήτο η Μήτις, η θυγάτηρ του Ωκεανού και της Τηθίος και κατά τον Ησίοδον «η Μήτις ήτο η σοφοτέρα θεών και ανθρώπων». Αργότερον η Γαία προέβλεψεν ότι η Μήτις θα εγένα θήλυ τέκνος και κατόπιν άρρεν το οποίο προορίζετο να εκθρονήση τον Δία. Κατόπιν αυτού ο Ζευς κατάπιε την Μήτιν έγγειον είς το θήλυ τέκνον της ώστε να προλάβη την γέννησιν του υιού αυτής και όταν ήλθε το πλήρωμα του χρόνου εγεννήθη εκ της κεφαλής αυτού η Θεά Αθηνά.

Γάμος του Διός μετά της Ήρας Όταν ο Ζευς έφθασε εις νεανικήν ηλικίαν περιηγείτο μόνος του διάφορα μέρη του κόσμου μεταμορφωμένος εις διαφόρους μορφάς. Εις την Σάμο είδε την Ήρα να λούζεται εις τον Παρθένιον ποταμό, (όστις έλαβεν το όνομά του από την παρθενικότητά της) και την ερωτεύθηκε. Τότε μετα­μορφώθηκε εις το πτηνόν Κόκκυγα (κούκον) και κάθισε εις τα γόνατα της. Ενώ δε εκείνη τον κάλυψεν δια να τον θερμάνη, ο Ζευς έλαβε την πρα­γματικήν του μορφή κι ενώθηκε μετ’ αυτής, αφού της υποσχέθηκε να την κάνη νόμιμη σύζυγο του, όταν θα εβασίλευε.

Ένωσις του Διός μετά νυμφών και Θεαινών  Η παράδοσις αναφέρει αναφέρει ότι εκ της ενώσεως του Διός μετά Νυμφών και Θεαινών γεννώνται Θεοί, Δαίμονες και Ήρωες, όπως: μετά της Μνημοσύνης γεννώνται αι εννέα Μούσαι (Κλειώ, Ευτέρπη, Θάλεια, Μελπομένην, Τερψιχόρην, Ερατώ, Πολύμνεια, Ουρανεία και Καλλιόπη), μετά της Θέμιδος γεννώνται αι τρεις Μοίραι (Κλωθώ, Λάχεσις και Ατροπός) και αι τρεις Ώραι (Ευρυνόμην, Δίκην και Ειρήνην), μετά της Μαίας γεννάται ο Θεός του πνεύματος Ερμής, μετά της Λητούς γεννάται η Θεά της αγνότητος Αρτέμις και ο Θεός του φωτός Απόλλων, μετά της Ευρυνόμης γεννώνται αι τρεις χάριτες (Αγλαΐαν, Ευφροσύνην και Θάλιαν), μετά της Σεμέλης γεννάται ο Θεός Διόνυσος, μετά της Αλμήνης γεννάται ο ήρως Ηρακλής, μετά της Θεάς Δήμητρος γεννάται η Περσεφόνη και μετά της Θεάς Ήρας γεννώνται οι Θεοί Ήφαιστος και Άρης και αι Θεαί Ήβη και Ειλειθύια.

Αι εννέα Μούσαι  Αι Μούσαι ή Μνείαι αι οποίαι είναι θυγατέραι της Μνημοσύνης και εν αρχή ανεφέροντο ότι ήσαν τρεις. Τα ονόματά τους, κατά τους ποιητάς, ήσαν η Μελέτη, η Μνήμη και η Αοίδια. Κατά νεωτέραν Ελληνικήν παράδοσιν αι Μούσαι ήσαν θυγατέραι του Διός της Μνημοσύνης. Σχετικά αναφέρεται  ότι κατά την τελετήν του γάμου του Διός μετά της Μνημοσύνης ο Ζευς ηρώτησε τους Θεούς τι τους λείπει και αυτοί ανέφεραν ότι τους λείπουν αι Μούσαι. Κατόπιν αυτού ο Ζευς εγέννησεν μετά της μνημοσύνης τας εννέα Μούσας αι οποίαι φέρουν εις τους ανθρώπους την λησμοσύνη από τας φροντίδας της καθημερινότητος. Αι μούσαι είναι αι εξής: Κλειώ ασχολουμένη με την συγγραφήν της ιστορίας, Ευτέρπη ασχολουμένη με τον αυλόν, Θάλεια ασχολουμένη με την κωμωδία, Μελπομένη ασχολουμένη με την τραγωδία, Τερψιχόρη ασχολουμένη με την λύρα, Ερατώ ασχολουμένη με τον χορό, Πολύμνια ασχολουμένη με την διήγησιν, Ουρανία και Καλλιόπη ασχολούμεναι με την επικήν ποίησιν.

2. ΜΥΣΤΗΡΙΑΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ (ΕΠΙΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑ)

Αι αλληγορικαί παραστάσεις του θεού Διός αναφέρονται αφ’ ενός μεν εις την μεταμορφωτικήν δράσιν της Μονάδος (Συνεχούς ουσίας ή Αιθέρος) αφ’ ετέρου δε εις τον Θεόν-Πνεύμα και βασιλέαν του Ολύμπου. Εις τα αγάλματα του Διός φαίνεται σαφώς η διπλή αυτή έννοια εκ των συμβόλων αυτού διότι ενώ εις χείρας φέρει κεραυνόν, εις τους πόδας αυτού φέρει το έτερον σύμβολον τον αετόν. Ούτω ο μεν ΚΕΡΑΥΝΟΣ συμβολίζει την Μεταμορφωτικήν[1] Δράσιν του Αιθέρος εφ’ όλων των Υλικών Μορφών του Απείρου και τούτο διότι η δράσις είναι στιγμιαία και όχι συνεχής (Κεραύνιος Ζευς) ο δε ΑΕΤΟΣ είναι σύμβολον του ελευθέρου πνεύματος του δρώντος εφ’ όλων των Οντοτήτων των κόσμων του Απείρου προς εξέλιξιν αυτών μεταμορφούμενος και δρων αναλόγως του εξελικτικού επιπέδου και συνεπώς αφορά εις την δράσιν του οντογονικού Αιθέρος.

---

[1] Η μεταμορφωτική δράσις του αιθέρος αναφέρεται εις την σύνθεσιν, αποσύνθεσιν και ανασύνθεσιν των μορφών.

ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΑ ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ

Ο Δίας ή Ζευς στην Ελληνική μυθολογία είναι ο νεότερος γιος του Κρόνου και της Ρέας, εγγονός του Ουρανού και της Γαίας. Είναι η ύψιστη θεότητα του αρχαιοελληνικού πανθέου, καθώς και θεός του ουρανού και του κεραυνού. Ο Δίας υπήρξε ανέκαθεν μετεωρολογικός θεός, ελεγκτής της αστραπής, του κεραυνού και της βροχής και επίσης ήταν ο δυνατότερος και σπουδαιότερος θεός όλων των μυθολογικών όντων και θεών. Ο Θεόκριτος περίπου το 265 Π.Κ.Ε. έγραψε: «άλλοτε είναι καθαρός ο Δίας, άλλοτε βρέχει». Στο ομηρικό έπος της Ιλιάδας έστελνε τους κεραυνούς στους εχθρούς του. Άλλα εμβλήματά του, ήταν ο αετός και η αιγίς.

Γέννηση Ο Δίας είναι παιδί του Κρόνου με την Ρέα, και αδελφός των άλλων θεών, της Εστίας, Δήμητρας, Ήρας, του Άδη και Ποσειδώνα. Η γέννησή του αρχίζει με τους πόνους της Ρέας στη Δίκτη της Κρήτης, όπου έκρυψε το παιδί της στο σπήλαιο Ιδαίον Άντρον. Επειδή ο Κρόνος εξουδετέρωνε τα παιδιά του, καταπίνοντάς τα αμέσως μετά την γέννα, η Ρέα κατέφυγε εκεί, ακολουθώντας την συμβουλή που της είχαν δώσει η Γαία και ο Ουρανός. Όταν γεννήθηκε ο Δίας, η Ρέα ξεγέλασε τον Κρόνο δείχνοντάς του αντί για το νεογέννητο, έναν λίθο τυλιγμένο στα σπάργανα, τον οποίο ο Κρόνος κατάπιε. Σύμφωνα με μια άλλη παράδοση η Ρέα κατέφυγε στην Αρκαδία, στο Λύκαιο όρος, όπου γέννησε τον Δία. Κατόπιν έλουσε το βρέφος στην πηγή του ποταμού Νέδα, που ανέβλυσε τότε για πρώτη φορά και κατόπιν μετέβη στην Κρήτη όπου τον παρέλαβαν για να τον φροντίσουν οι Δικταίες νύμφες, οι συντρόφισσες των Κουρητών ή Κορυβάντων. Στην Κρήτη αναφέρονται αρκετά σπήλαια που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο εμπλέκονται στην ανατροφή ή την προστασία του θεού. Ο Δίας όταν μεγάλωσε παρουσιάστηκε μπροστά στον έκπληκτο πατέρα του και, αφού τον μέθυσε τον ανάγκασε να απελευθερώσει τα αδέρφια του.

Η Τιτανομαχία Ο Ησίοδος μας μεταφέρει τα περί της μυθικής Τιτανομαχίας. Σύμφωνα με τον μύθο αυτό, ο Δίας και τα αδέρφια του πολέμησαν εναντίον του Κρόνου και των Τιτάνων για την κυριαρχία επάνω στην Γη. Ορμούμενοι από τον Όλυμπο καταπολέμησαν τους Τιτάνες που είχαν οχυρωθεί στον Όρθυ. Ο αμείλικτος πόλεμος διήρκεσε δέκα χρόνια, ώσπου ο Δίας έλαβε την συμβουλή της Γαίας, για να κατέβει στα Τάρταρα για να απελευθερώσει τους αδελφούς των Τιτάνων, τους Κύκλωπες και τους Εκατόγχειρες. Στα Τάρταρα ο Δίας πάλεψε με το μυθικό τέρας Κάμπη και αφού το νίκησε, απελευθέρωσε τους Κύκλωπες και τους Εκατόγχειρες, οι οποίοι από τότε έγιναν σύμμαχοί του. Οι Κύκλωπες από ευγνωμοσύνη έδωσαν στον Άρη και στον Ποσειδώνα πολεμικά όπλα, και προμήθευσαν τον Δία με τις αστραπές, τη βροντή και το σφυρί, τα οποία από τότε έγιναν σύμβολα της δύναμής του. Οι δε Εκατόγχειρες συνόδευσαν τον Δία στην μάχη και με την βοήθειά τους οι θεοί νίκησαν τους Τιτάνες και τους καταπόντισαν στα Τάρταρα, βάζοντας για φρουρούς τους, τους Εκατόγχειρες. Τον Κρόνο τον φυλάκισαν μαζί με τους Τιτάνες στα Τάρταρα να έχει φρουρό του την Νύχτα, ενώ αργότερα πήρε χάρη και έγινε βασιλιάς των Ηλύσιων Πεδίων, όπου κοιμόταν αιώνια. Ο Δίας και αυτός αναλαμβάνει κατόπιν προτάσεως από την Γαία στους Θεούς την υπέρτατη εξουσία και μοιράζει τον κόσμο σε τρία βασίλεια: Τον ουρανό, την θάλασσα και τον κάτω κόσμο, θέτοντας για αρχηγούς τον εαυτό του, τον Ποσειδώνα και τον Άδη αντίστοιχα.

Η Γιγαντομαχία Επί της βασιλείας του, ο Δίας απειλήθηκε από τους Γίγαντες, οι οποίοι με την προτροπή της Γαίας ζητούσαν να εκδικηθούν την πάταξη των Τιτάνων. Στην Γιγαντομαχία, όπως ονομάστηκε ο πόλεμος που ακολούθησε, ο Δίας αναδείχτηκε νικητής. Οι ολύμπιοι θεοί βοηθούμενοι από τον Ηρακλή και τον Διόνυσο πάλεψαν και νίκησαν σκοτώνοντας ή κατατροπώνοντας όλους τους Γίγαντες.

Ζευς και Μήτις Κατά τον Ησίοδο, πρώτη σύζυγος του Δία ήταν η ελκυστική Μήτις, θεά της γνώσης. Ο Δίας όμως πήρε χρησμό ότι από τον γιο της Μήτιδας μια μέρα θα έβρισκε την ίδια μοίρα όπως ο πατέρας του (Κρόνος) και ο παππούς του (Ουρανός), οι οποίοι εκθρονίστηκαν από κάποιο παιδί τους. Αφού όμως ακόμα και η μέθοδος του Κρόνου δεν είχε αποδειχθεί αποτελεσματική, ο Δίας αποφάσισε όχι να εξουδετερώσει τα παιδιά του, αλλά την ίδια την Μήτιδα πριν αυτή προλάβει να γεννήσει. Ο Δίας κατάπιε την Μήτιδα, όπως είχε κάνει ο Κρόνος με τα παιδιά της Ρέας. Η Μήτιδα όμως ήδη εγκυμονούσε την Αθηνά, και έτσι το Δία μετά από την ενέργειά του αυτή τον έπιασε τρομερός πονοκέφαλος. Ο Ήφαιστος έσπευσε να βοηθήσει με τα εργαλεία του, και με την βοήθειά του γεννήθηκε την Αθηνά, η οποία ξεπήδησε πάνοπλη μέσα από το κεφάλι του Δία.

Ζευς και Ήρα Η Ήρα, επίσης κόρη του Κρόνου και της Ρέας, ήταν αδελφή και τρίτη σύζυγος του Δία. Οι κρυφές σχέσεις πριν από το γάμο τους έδωσαν ως καρπό την Ήβη, την Ειλείθυια (θεά των τοκετών), τον Άρη και, πιθανώς, και τον Ήφαιστο. Πολυτάραχη η σχέση τους, ήταν γεμάτη ραδιουργίες και αντιζηλίες, περιελάμβανε ακόμη και συνωμοσίες ή εναντίωση του ενός απέναντι στη θέληση του άλλου. Υφίσταται η άποψη πως στην έχθρα του ζεύγους ανάγεται στην αντιπαλότητα του πρωταρχικού ζεύγους Ουρανός – Γη και, φυσικά, αντανακλούν την θέση του αρσενικού στα ιστορικά χρόνια της πατριαρχίας.

Απόγονοι του Δία Είναι πολλοί οι μύθοι που παρουσιάζουν τον Δία να έχει ερωτικές σχέσεις με γυναίκες. Γιαυτό γέννησε πολλούς απογόνους, ενώ χαρακτηριστικό είναι ότι ποτέ κανένας μύθος δεν έχει παρουσιάσει τον Δία ως άκαρπο. Πολλές φορές επίσης ο Δίας άλλαζε μορφή για να πλησιάσει και να ενωθεί με τις ερωμένες του.

Γυναίκα	Δίας	Απόγονοι
Θέμις		οι Μοίρες: Κλοθώ, Λάχεσις, Ατροπός και οι Ώρες: Ευνομία, Δίκη, Ειρήνη, κατά άλλους Αὐξώ, Θαλλώ, Καρπώ
Ήρα	ως Κούκος	Ήβη, Ειλείθυια, Άργη. Σύμφωνα με τον Όμηρο επίσης: Ήφαιστος, σύμφωνα με τον Ησίοδο επίσης Άρης
Αίγινα	ως πύρ	Αιακός
Αλκμήνη	Αμφιτρύων	Ηρακλής
Ανάγκη		Αδράστεια, κατά άλλους τις Μοίρες
Αντιόπη	ως Σάτυρος	οδι δίδυμοι Αμφίων και Ζήθος
Αστερία	Αετός
Δανάη	ως χρυσή βροχή	Περσέας
Δήμητρα		Περσεφόνη
Διόνη		Αφροδίτη
Ηλέκτρα		Ιασίων, Δάρδανος, Αρμονία
Ελάρα		Τίτυος
Ευρώπη	ως ταύρος	Μίνωας, Σαρπηδώνας, Ραδάμανθυς
Ευρυνόμη		Οι Χάριτες: Αγλαΐα, Ευφροσύνη, Θάλεια και Ασωπός
Γαραμάντη		Ίαρβος
Ώρα		Κολάξης
Ύβρις		Παν
Ιώ		Έπαφος
Καλλιστώ	Άρτεμις	Αρκάς
Καλύκη		Ενδυμίων
Κάρμη		Βριτομάρτης
Λάμια
Λητώ		Άρτεμις, Απόλλων
Λήδα	ως κύκνος	οι Διόσκουροι Κάστωρ και Πολυδεύκης
Λήδα ή Νέμεσις	ως κύκνος	Ελένη (μυθολογία)
Μαία		Ερμής
Μήτις		Αθηνά
Μνημοσύνη	ως βοσκός	τις Μούσες: Μελέτη, Μνήμη, Αοιδή, Κλειώ, Μελπομένη, Τερψιχόρη, Θάλεια, Ευτέρπη, Ερατώ, Ουρανία, Πολυύμνια, Καλλιόπη
Νιόβη		Άργος
μία Νύμφη		Μέγαρος
Περσεφόνη	ως φίδι	Ζαγρεύς
Πλουτώ		Τάνταλος
Πρωτογένηα		Αίθλιος
Σεμέλη		Διόνυσος
Ταυγέτη		Λακεδαίμων
Θάλεια		οι Παλικοί

Οι λέξεις Δίας και Ζευς Ο Δίας ονομαζόταν στα Αρχαία Ελληνικά Ζευς, λέξη που στη γενική πτώση ήταν του Διός, (σπανιότερα του Ζηνός), απ’ όπου προήλθε και η νεοελληνική ονομασία. Σχετικά με την ετυμολογία των λέξεων αυτών υπάρχουν οι παρακάτω απόψεις: 1) Προέρχονται από το αρχαιοελληνικό δίος, που σημαίνει λαμπρός. 2) Προέρχονται από την Ινδοευρωπαϊκή ρίζα *Dyēus, που σύμφωνα με τους γλωσσολόγους έδωσε ακόμα την ελληνική λέξη Θεός, το Λατινικό Deus, το Βεδικό Dyaus, το Γερμανικό Tiwaz και άλλες λέξεις σχετικές με το θείο. 3) Για τον Ι.Θ. Κακριδή το όνομα βρίσκεται και σε άλλους ινδοευρωπαϊκούς λαούς, τους Ινδούς, τους Όμβρους, τους Λατίνους κ.α. Το όνομά του ανάγεται στην ρίζα div-, που σημαίνει ουρανός. Η έκφραση Ζευς πατήρ αντιστοιχεί στο Diespiter (Juppiter) των Ρωμαίων, το Jupater των Όμβρων και το Dyaus Pita των αρχαίων Ινδών

Προσωνύμια ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΑ: Ουράνιος, Αιθέριος, Νεφεληγερέτης, Εριβρεμέτης (βαριά βροντή), Υψιβρεμέτης, Ερίγδουπος, Αστεροπητής, Στεροπηγερέτης, Αργικέραυνος, Τερπικέραυνος, Όμβριος, Υέτιος, Ικμαίος (καλοκαιρινά μελτέμια), Καταιβάτης, Καππώτας, Κεραυνός, Ευάνεμος, Κερασφόρος, Κελαινεφής (μαύρα σύννεφα), οικογένεια – οίκος, Ερκείος (έρκος=φράγμα, περίβολος), Γαμήλιος, Ηραίος, Πατήρ, Πατρώος, Φράτριος ΚΟΡΥΦΕΣ ΒΟΥΝΩΝ: Ακραίος, Επάκριος, Ελλάνιος, Κορυφαίος, Λαρίσιος, Παρνήθιος, Ιθωμάτας, Ολύμπιος, Λύκαιος, ΔΙΑΦΟΡΑ: Όρκιος (όρκος), Ύπατος, Μέγιστος, Άριστος, Πολιεύς, Βουλαίος, Τέλειος, Ελευθέριος, Φίλιος, Ξένιος, Ικέσιος, ,Φύσιος, Σωτήρ, Κτήσιος (οικουρός όφις), Μειλίχιος, Χθόνιος, Καταχθόνιος

ΠΗΓΗ: http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%96%CE%B5%CF%8D%CF%82  ΚΑΙ http://www.theogonia.gr/theoi/theoid/Dias.htm

Ο ΘΕΟΣ ΑΠΟΛΛΩΝ

1.  Η ΜΥΘΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ

Γέννησις του Θεού Απόλλωνος.  Ο Απόλλων είναι τέκνο του Θεού Διός και της νύμφης Λητούς. Η παράδοσις αναφέρει ότι η Λητώ κυοφόρησε τα τέκνα της Άρτεμιν και Απόλλωνα εις τα Δίδημα (πόλη κειμένη πλησίων της Μιλήτου) και υπήρχε προφητεία ότι θα έτικτε τα δίδυμα τέκνα της εις τόπον ο οποίος δεν είχε ακόμη εκδηλωθεί εις το φως του Ηλίου και τοιούτος τόπος ήταν η Δήλος. Δια την Δήλον ελέγετο ότι προήλθε εκ της Αστερίας, αδελφής της Λητούς, η οποία προκειμένου να αποφύγει τον έρωτα του Διός κατέπεσε εις την θάλασσα και έγινε βράχος κάτω από την επιφάνεια της θαλάσσης. Όμως ο Ποσειδών την έφερε εις την επιφάνεια προκειμένου να δεχθεί την γέννηση των τέκνων του Διός (Αρτέμιδος και Απόλλωνος) και ο Ζευς την τοποθέτησε επί τεσσάρων κιόνων και την εστερέωσε δι’ αδαμαντίνων αλύσων.

Η πρώτη γεννηθείσα Άρτεμις ακολούθως εβοήθησε την μητέραν της Λητώ ίνα γεννήση τον Απόλλωνα δια τούτο εις τον Ορφι­κόν Ύμνον της Προθυραίας, αναφέρεται ως Ειλείθυια ενώ εις τον Ορφι­κόν Ύμνον της Αρτέμιδος αναφέρεται ως λοχεία (επιλόχειος – προστάτιδα των τοκετών). Επίσης η παράδοσις αναφέρει ότι ο Απόλλων εγεννήθη κάτωθι ενός δένδρου φοίνικος. Η λέξις φοίνιξ σημαίνει επίσης και το πορφυρούν χρώμα και αυτό συμβολίζει το πορφυρούν χρώμα δι’ ου βάφεται ο ουρανός προς ανατολάς προ της εμφανίσεως του ηλίου. Ωσαύτως ο νεαρός θεός, άμα τη γεννήσει του σχίζει τα σπάργανά του και ζητάει από την μητέρα του το τόξο και τα βέλη του, όπως ο ήλιος άμα τη εμφανίσει του εις τον ορίζοντα δια των ακτίνων του βάλει ακαταπαύστως προς την γην και την καταυγάζει δια του φωτός του.

Η κατάκτησις των Δελφών υπό του Απόλλωνος. Η πρώτη πράξις του Θεού Απόλλωνος ήτο η κατάκτησις των Δελφών αλλά προς τούτο έπρεπε να φονεύση τον κατέχοντα αυτούς Πύθωνα (ΣΗΜ Πύθων σημαίνει ο σηπόμενος . Τοξεύει και φονεύει τον Πύθωνα και ούτω κατακτά τους Δελφούς, τους οποίους όρισεν ως τόπον ιερόν και ως έδραν μυσταγωγικού σκηνώματος. Παραλείπομεν ενταύθα τας λεπτομερείας της θανατώσεως του Πύθωνος, αι οποίαι δεν έχουν ιδιαιτέραν σημασίαν. Περαιτέρω η παράδοσις αναφέρει ότι ο Απόλλων προκειμένου να εξαγνισθή δια τον φόνον του Πύθωνος, εξηναγκάσθη να υπηρετήση τον Άδμητο, βασιλέα των Φερρών εις την κοιλάδαν των Τεμπών, επί εννέα έτη. Ο μύθος της θανατώσεως του Πύθωνος απετέλεσεν εις Δελφούς την βάσιν της εορτής των Σεπτηρίων τελουμένη ανά εννεαετίαν.

Παραθετικά του Θεού Απόλλωνος Τα συνηθέστερα παραθετικά του Απόλλωνος είναι: Φοίβος Απόλλων από το όνομα της μάμμης του και συμβολίζει τον φωτεινόν τον λαμπρόν θεόν. Μουσαγέτης (ή Μουσηγέτης), ήτοι ηγέτης των εννέα Μουσών και συνεπώς ηγέτης της αρμονίας του παντός. Επίσης εθεωρείτο ως μουσικός, ποιητής, ευρετής της φόρμιγγος, της επτάχορδης κιθάρας και κάτοχος της λύρας την οποίαν ο θεός Ερμής είχεν κατασκευάσει και του την χάρησεν. Παιάν Άναξ ή Ιήιος Απόλλων, εκ της επικλητικής ιαχής «Ιή παι» δια της οποίας αι Παρνασσίδαι νύμφαι τον ενεθάρρυναν εις τον αγώνα του κατά του δράκοντα της Γης Πύθωνος. Ωσαύτως εν Δήλω και Λίνδω τον απεκάλουν Ούλιον Απόλλωνα, έχοντα ανάλογον σημασίαν μετά του Ιήιον Απόλλων όστις εθεωρείτο ως θεός της υγείας. Εκατηβόλος, Έκατος, Εκηβόλος και Εκάεργος, ως τον «μακράν βάλλοντα», αλλά και τον λάμποντα και συνεπώς τον εκ του μακρόθεν δρώντα.

2. ΜΥΣΤΗΡΙΑΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ (ΕΠΙΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑ)

Στην ελληνική  μυστηριακή παράδοση ο Απόλλων συμβολίζει το νόμο του πνευματικού φωτός ενώ η δίδυμη αδελφή του Άρτεμις τον νόμο της πνευματικής αγνότητας.  Για να εκδηλωθεί σε μια ψυχική ατομικότητα το Πνευματικό Φως πρέπει προηγουμένως να εκδηλωθεί μέσα της ο νόμος της πνευματικής αγνότητας. Αυτή την έννοια η ιερή παράδοση την εμφανίζει με την γέννηση της Αρτέμιδος πρώτης και ακολούθως επιβοηθεί στην γέννηση του διδύμου αδελφού της Απόλλωνος

ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΑ ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ

Ο Απόλλωνας είναι Μέγας θεός του Ελληνικού Πανθέου (Απλών στη θεσσαλική διάλεκτο), με γύρω στις 350 επικλήσεις, προσωνύμια και τοπικές λατρείες του, θεραπευτής, μάντης και ηλιακός («Φοίβος»). Πιθανότατα να αποτέλεσε έμπνευση για το θεό Απλού στην ετρουσκική μυθολογία. Γεννήθηκε από το θεό Δία (που στις επικλήσεις του αίθριος, ανέφελος, υψινεφής, αλληγορείται σε αέρα και ουρανό) και τη θεομητρική θεότητα Λητώ (που αλληγορείται στο αστροφώτιστο νυκτερινό στερέωμα). Η επίκλησή του «Δήλιος» σημαίνει φυσικά όχι μόνον τον γεννηθέντα στη νήσο Δήλο, αλλά και τον Θεό που κάνει δήλα και ορατά τα πάντα, αλλά και τα πάντα ορά («πανδερκές έχων φαεσίμβροτον όμμα» σύμφωνα με τον 34ο Ορφικό Ύμνο, δηλαδή ως ο θεός που η ματιά του φωτίζει τους θνητούς και παρατηρεί τα πάντα). Από τη δοξασία ότι αιτία όλων των γινομένων είναι ο Ήλιος, του οποίου το φως εισχωρεί στις κρυμμένες αιτίες, ο (σύμφωνα με τους μαγικούς παπύρους της συλλογής Papyri Graecae Magicae) «τηλεσκόπος και κοίρανος κόσμου» θεός Φοίβος Απόλλων σχετίζεται στενά με τις λειτουργίες της λεγόμενης Ειμαρμένης και των Μοιρών, ως Θεός μαντευτής (Αγνόμαντις, Αληθής, Δαφναίος, Μαντικός, Μοιραγέτης, Λοξίας, Προόψιος, Τριποδιλάλος). Η μαντική ιδιότητα του Απόλλωνα εξηγείται και από το γεγονός ότι η μουσικοπαραγωγός ιδιότητά του, όπως θα δούμε παρακάτω, του επιτρέπει πλήρη διαύγεια όρασης στα διάφορα σημεία της χρονικής κίνησης, της οποίας χρονικής κίνησης στυλοβάτης και γεννήτωρ είναι ο Ρυθμός, ένα τμήμα του τρισυπόστατου (Ρυθμός, Μελωδία, Αρμονία) που ορίζει τη Μουσική.

Ο θεός Απόλλων σχετιζόταν με τη Νεότητα και το Κάλλος (επειδή ως Ήλιος ξεπροβάλλει αιωνίως νέος την κάθε αυγή και στη συνέχεια με το φως του καταδεικνύει όλα τα επί γης ωραία και «θαυμαστά». Σχετικές επικλήσεις του οι Κουροτρόφος, Ολβιουργός, Τελειότατος, Φάνης, Χαροποιός), με την Ιατρική και τη Θεραπευτική (επειδή το ηλιακό φως χαρίζει υγεία, απολυμαίνει, και επίσης αυξάνει τα υγιεινά και θεραπευτικά φυτά. Σχετικές επικλήσεις του οι Παίων, Αλεξίκακος, Ηπιόχειρ, Ιατρός), με τη Μουσική (επειδή ό,τι φωτίζεται δονείται ως τμήμα της Συμπαντικής Μουσικής) και την κάθε είδους εικαστική δημιουργία (κύριος των Μουσών, Θεός Μουσαγέτης ή Μουσηγέτης. Σχετικές επικλήσεις του οι Μουσικός, Κιθαρωδός, Μουσαγέτης). Ιερά φυτά του η δάφνη, ο ηλίανθος, η άρκευθος, η μυρίκη, το ηλιοτρόπιο και ο υάκινθος. Η Δάφνη είναι η νύμφη κόρη του ποταμού Πηνειού, που αγάπησε ο μεγάλος Έλληνας θεός όμως χωρίς μεγάλη επιτυχία. Έτσι μετά από θερμή επίκλησή της στη Γαία μεταμορφώθηκε στο ομώνυμο φυτό. Ο Απόλλων παρά του ότι δε βρήκε ανταπόκριση στο ερωτικό του κάλεσμα στη Δάφνη την τίμησε κάνοντάς την το γνωστότερο ιερό του φυτό. Ο Υάκινθος αποτελεί επίσης ένα αγαπημένο πρόσωπο για το θεό του Ήλιου. Ο Απόλλων ερωτεύτηκε τον πρίγκηπα της Σπάρτης, αλλά επίσης και ο θεός του δυτικού ανέμου, ο Ζέφυρος. Έτσι ενώ οι δύο εραστές, Απόλλων και Υάκινθος έπαιζαν με ένα χρυσό δίσκο, ο Ζέφυρος φύσηξε και χτύπησε θανατηφόρα τον πανέμορφο νέο. Τότε ο Απόλλων από το αίμα του ερωμένου του έφτιαξε το Ιερό του φυτό. Ιερά σύμβολά του ο Τρίπους, η Κιθάρα και το τόξο ή βέλος. Ιερά ζώα ο λύκος, το γεράκι, ο κύκνος, το κοράκι, ο πετεινός, ο τζίτζικας, το δελφίνι και το κριάρι. Ιερό λατρευτικό χρώμα του το Χρυσό. Όπως και στη Θεά Αθηνά, ιερός αριθμός του είναι το Επτά (δηλαδή ο αριθμός της πληρότητας, του πνεύματος και του μακροκόσμου). Άλλες γνωστότερες επικλήσεις του οι Αγραίος, Αγρέτης, Άκτιος, Αμυκλαίος, Γεννήτωρ, Δειραδιώτης, Διονυσοδότης, Εναγώνιος, Επάκυιος, Ήλιος, Κάρνειος, Κιθαρωδός, Κουροτρόφος, Νόμιος, Ογκαίος, Ογκεάτας, Πτώος, Πύθιος, Σπόνδιος, Τμώος,Τυρίτης, Υπερβόρειος κ.ά.

Τοπικές ονομασίες: Στην αρχαία Κρήτη ο θεός Απόλλων ονομάζονταν Ταρραίος Απόλλων μετά την επικράτηση των Δωριέων από το όνομα της αρχαίας πόλης Τάρρα, όπου και είχε καταστεί το μεγαλύτερο κέντρο λατρείας του στο νησί. Κατά τους δωρικούς μύθους, στην Κρήτη ο Απόλλωνας ζήτησε εξιλαστήριο καθαρμό για το φόνο του δράκοντα Πύθωνα στους Δελφούς, τον οποίο και έτυχε στην πόλη Τάρρα, στην οικία του ιερέα Καρμάνορα. Από την πόλη αυτή αναπτύχθηκε η λατρεία του θεού ως Ταρραίος Απόλλων σ΄ όλη την Κρήτη που λατρεύονταν μαζί με την αδελφή του Αρτέμιδα (Βριτομάρτιος) προς τιμή των οποίων ιδρύθηκαν μεγάλοι ναοί.

ΠΗΓΗ http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CF%80%CF%8C%CE%BB%CE%BB%CF%89%CE%BD