Η ΦΥΣΗ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΗΜΗ

ΦΥΣΗ είναι το σύνολο της ενεργούσης ουσίας των κόσμων μεθ’ όλων των εκδηλώσεων, λειτουργιών και νόμων της.

Από τον ανωτέρω ορισμό προκύπτει ότι μόνο η ενεργούσα ουσία, αποτελεί τη Φύση ενώ η μη ενεργούσα ουσία δεν αποτελεί μέρος της φύσεως αλλά, όπως θα δούμε κατωτέρω, αποτελεί την ουσία του ΧΑΟΥΣ. Ενεργούσα ουσία είναι η ουσία η οποία εκδηλώνει την ύπαρξή της, μετέχει στη συγκρότηση των μορφών της Φύσεως και εξελίσσεται αενάως με την εκδήλωση των νόμων της. Νόμοι των ουσιών της Φύσεως είναι δυναμικές εκδηλώσεις των ουσιών της και συνεπώς κανένα εξωτερικό αίτιο δεν παρεμβαίνει στις διεργασίες που λαμβάνουν χωράν στη Φύση.

ΚΟΣΜΟΙ([1]) είναι τα διάφορα επιμέρους τμήματα της Φύσεως. Εκ του ορισμού αυτού προκύπτει ότι η Φύση δεν έχει ενιαία δομή αφού αποτελείται από επιμέρους τμήματα. Τα τμήματα αυτά (οι κόσμοι) έχουν μεγάλες διαφορές στις μεταξύ τους λειτουργίες και αυτός είναι ο λόγος της διακρίσεως των επιμέρους τμημάτων της Φύσεως. Οι διαφορές αυτές οφείλονται στους διαφορετικής δυναμικότητος εκδηλωθέντες ενεργητικούς Νόμους των ουσιών τους. Η εκδήλωση διαφορετικής δυναμικότητος Νόμων οφείλεται στην διαφορετική αφετηρία της συστάσεως και λειτουργίας εκάστου κόσμου γιατί αυτοί συγκροτήθηκαν και οργανώθηκαν βαθμιαία με αποτέλεσμα αυτοί που συγκροτήθηκαν και λειτούργησαν σε προγενέστερο χρόνο έχουν εκδηλώσει μεγαλύτερης δυναμικότητας Νόμους έναντι αυτών που συγκροτήθηκαν και λειτούργησαν μεταγενεστέρως. Συνεπώς οι κόσμοι που εκδηλώθηκαν σε προγενέστερους χρόνους είναι σε υψηλότερη βαθμίδα εξελίξεως με αποτέλεσμα στη Φύση υπάρχει μια απαραβίαστη ιεραρχία. Η διαφορά τους στους ενεργητικούς Νόμους του κάθε Κόσμου δεν διασπά την μεταξύ τους ενότητα, αλλά αντιθέτως προκαλείται μεταξύ των διαφόρου δυναμικότητας Κόσμων αλληλεπίδραση. Αποτέλεσμα αυτής της αλληλεπίδρασης είναι η ατελεύτητη εξέλιξή και αρμονία μεταξύ των κόσμων από την οποία εξασφαλίζεται η συνολική ατελεύτητη εξέλιξη της θείας Φύσεως ως συνόλου.

Το όλο της Φύσεως στον σπουδάζοντα αυτή εμφανίζεται ως ΜΗ ΝΟΗΤΙΚΗ ΦΥΣΗ και ως ΝΟΗΤΙΚΗ ΦΥΣΗ (ή πνευματική Φύση).

Η νοητική φύση προέκυψε εκ της μη νοητικής κατόπιν εκδηλώσεως νόμων οι οποίοι υπήρχαν σ’ αυτήν σε δυναμική (ανεκδήλωτη) όμως κατάσταση. Η από “δυνάμει Είναι” στην “εν ενεργεία Είναι” εκδήλωση των Νόμων αυτών αποτελούν την εμφάνιση της Νοητικής Πνευματικής Φύσεως. Νοητική πνευματική Φύση είναι οι ψυχικές ατομικότατες ενώ μη νοητική Φύση είναι το σύνολο της υλικής ουσίας η οποία απλώς μετέχει στην συγκρότηση των μορφών της Φύσεως. Εκείνα όμως που, από την προαναφερθείσα διατύπωση, αποτελούν πρωτοποριακή για τα κοινωνικά και θρησκευτικά καθιερωμένα ιδέες είναι ότι α) η πνευματική νοητική φύση προέρχεται από την μη νοητική φύση που σημαίνει ότι είναι προϊόν εξελίξεως της υλικής ουσίας και β) ότι η εξέλιξη αυτή της υλικής ουσίας είναι αποτέλεσμα της εκδηλώσεως νόμων οι οποίοι υπάρχουν στην υλική ουσία σε λανθάνουσα κατάσταση. Συνεπώς κανένα εξωτερικό αίτιο δεν παρεμβαίνει σε αυτές τις διεργασίες. Το όλο της Φύσεως εμφανίζει πλήρη εσωτερική συνοχή προς τον εαυτό του (παρά τις διαφορές που υπάρχουν στους διαφόρους κόσμους) και γι’ αυτό υπάρχει η αδιάσπαστη ενότητα στο σύνολο της Φύσεως. Αυτό σημαίνει ότι η νοητική και η μη νοητική ουσία των Κόσμων αποτελούν μια αδιάσπαστη ενότητα και ότι η Νοητική πνευματική φύση δεν μπορεί να εξελίχθη χωρίς την παρουσία της μη νοητικής φύσεως και αντιστρόφως.

ΣΚΟΠΟΣ της απανταχού Φύσεως είναι η εμφάνιση εκ της ουσίας της νοητικών πνευματικών και συνειδητών υπάρξεων.

Σκοπός των συνειδητών υπάρξεων είναι η ατέρμων εκδήλωση νέων ενεργητικών νόμων και ιδιοτήτων καθώς και η απελευθέρωση τους από τους κόσμους κατώτερης ενέργειας και η είσοδος τους σε Κόσμους θειότερης ενέργειας οι οποίοι τους εξασφαλίζουν την ελευθερία των ενεργειών τους και την εξέλιξη των δυνάμεών τους. Αποτέλεσμα της εκδήλωσης ενεργητικών νόμων είναι η ατέρμων εξέλιξή τους στον άπειρο χρόνο. Αποτέλεσμα της ατελεύτητης εξέλιξής τους είναι η απελευθέρωσή τους από κόσμους κατώτερης ενέργειας και η είσοδός τους σε κόσμους θειότερης ενέργειας οι οποίοι τους εξασφαλίζουν διαρκώς και μεγαλύτερη ελευθερία των ενεργειών τους και ταχύτερη εξέλιξη των δυνάμεών τους. Συνεπώς η εκπόρευση, και η ύπαρξη της Φύσεως δεν έγινε τυχαία.

Κατά τις απόψεις της επιστήμης.

Η επιστήμη δέχεται την ατέρμονα και άπειρη εξέλιξη της Φύσεως και ορίζει (κατά το λεξικό του «Ηλίου») την Φύση και το Σύμπαν ως εξής:

Φύση, είναι η συνολική πραγματικότητα, τα πράγματα που εμφανίζουν τάξη, που πραγματοποιούν έναν τύπο ή τα παραγόμενα σύμφωνα προς νόμους αλλά και η ζώσα δύναμη ή αρχή η δημιουργούσα την τάξη και κανονικότητα του κόσμου στη συνολική πραγματικότητα.

Σύμπαν, είναι το ασύλληπτο άπειρο το οποίο κανείς νους δεν θα δυνηθεί να συλλάβει και εντός του οποίου και αυτή η υψιπετής φαντασία χάνεται, εκμηδενίζεται. Η αστρονομία δια ολοένα και τελειότερων οργάνων προχωράει στα βάθη αυτού του απείρου, όπου ανακαλύπτει πανταχού νέους κόσμους, νέα ουράνια σώματα. Ουδαμού υπάρχει απόλυτο κενό, ουδαμού στοιχεία τέρματος, ουδαμού απόλυτο σκότος και νεκρική κατάσταση και το πρόβλημα της ενδότερης φύσεως, της αρχής, του μέλλοντος και του σκοπού του Σύμπαντος παραμένει στο βαθύτερο σκότος του αγνώστου. Τέλος διευκρινίζεται ο όρος Κόσμος, κατά το λεξικό του «Ηλίου», ταυτίζεται με τον όρο Σύμπαν.

Συμπεράσματα

Η επιστήμη δεν έχει διατυπώσει σαφή ορισμό των εννοιών Φύση και Σύμπαν. Επίσης ουδεμία συσχέτιση έχει κάνει της έννοιας της νοητικής Φύσεως με την έννοια της μη νοητικής φύσεως την οποία αναγάγει σε απόψεις που εξετάζονται από την φιλοσοφία.

Η προ της «δημιουργίας([2])» κατάσταση κατά τις απόψεις της φιλοσοφίας([3])

Το παν προ της εκπορεύσεως της Φύσεως υπήρχε σε ανεκδήλωτη κατάσταση. Αυτή η προ της εκπορεύσεως της Φύσεως κατάσταση χαρακτηρίζεται με την έννοια του Χάους([4]). Χάος είναι το άμορφο (το χωρίς μορφική υπόσταση) Άπειρο([5]) το οποίο (Χάος) είναι απροσπέλαστο στην έρευνα του πνεύματος και το οποίο δεν έχει αντικειμενική υπόσταση στην αίσθηση του πνεύματος. Το Χάος (που συμβολίζεται με το Σκοτεινό Θάλαμο), δεν είναι κενός χώρος αλλά ουσιαστικό Είναι σε ανεκδήλωτη κατάσταση. Η κατάσταση του Χάους([6]) είναι απροσπέλαστη στην ανθρώπινη διανόηση. Αυτό οφείλεται στο ότι η διανόηση του ανθρώπου είναι μεταγενέστερο φαινόμενο από την εκπόρευση της Φύσεως εκ του Χάους και την συγκρότηση των κόσμων σε μορφικά Είναι. Συνεπώς το πνεύμα με τις αισθήσεις του έχει, κατ’ άμεσο τρόπο, ως αντικείμενο έρευνάς του την Φύση (το Σύμπαν, το ενεργητικό μορφικό Άπειρο).

Στην κατάσταση του Χάους, η ΖΩΗ([7]), που είναι ο Νόμος ο οποίος εμφανίζει τις ουσίες των Κόσμων στο Είναι τους, δεν είχε μέσα της σπέρμα παραγωγικότητας για να εκδηλώσει το άπειρο φαινόμενο κάλλος των Κόσμων. Το σπέρμα αυτό της παραγωγικότητας ήταν η δύναμη της Ζωής η οποία (δύναμη της) ήταν λανθάνουσα στην Ζωή. Δύναμη είναι εκείνη την οποία νοούμε ως αέναη (αδιάλειπτη) ΚΙΝΗΣΗ της ουσίας των κόσμων, εκείνη που δεν διακόπτει την δράση της στον άπειρο χρόνο. Τα σπέρματα της ΚΙΝΗΣΕΩΣ (κατά νοητή έκφραση) ήταν ανεκδήλωτα στην διαμόρφωση της ουσίας του Χάους και ως εκ τούτου ήταν λανθάνουσα (ανεκδήλωτη) και η ΖΩΗ από την οποία γίνονται οι Κόσμοι. Η ΚΙΝΗΣΗ ήταν το απροσπέλαστο στην έρευνα του πνεύματος Κέντρο του Χάους και η ΖΩΗ ήταν η περιφέρεια (ο φλοιός) του Χάους. Στο Χάος υπήρχε επίσης και το ΦΩΣ χωρίς όμως την παράσταση που έχει στην Φύση και που θα μπορούσε να το χαρακτηρίσει ως Φως, εκ του οποίου εκπορεύτηκε η Συνεχής ουσία.

Η προ της «δημιουργίας» κατάσταση κατά τις απόψεις της επιστήμης.

Η σημαντικότερη σύγχρονη θεωρία για την αρχή του Σύμπαντος είναι η θεωρία της αρχικής μεγάλης έκρηξης (big bang) σύμφωνα με την οποία το Σύμπαν ξεκίνησε με την έκρηξη του “αρχικού ατόμου”. Το αρχικό άτομο ξεκίνησε από μια μαθηματική ανωμαλία (singularity) που σημαίνει ότι είχε απείρως μικρές διαστάσεις, μικρότερες από τις διαστάσεις ενός πρωτονίου, και με άπειρη πυκνότητα και θερμοκρασία. Αυτό προκύπτει από τη λύση των εξισώσεων του Einstein αν θεωρήσουμε τον “παράγοντα κλίμακας” R=0 και τον “παράγοντα χρόνος” t=0.

Ο πρώτος που διατύπωσε την θεωρία της αρχικής μεγάλης έκρηξης ήταν ο Βέλγος Lemaitre το 1927 ο οποίος, εκτός από τις λύσεις των εξισώσεων του Einstein χρησιμοποίησε και τον εξής συλλογισμό: “επειδή η ΕΝΤΡΟΠΙΑ([8]) του Σύμπαντος συνεχώς αυξάνει, θα πρέπει το Σύμπαν να ξεκίνησε από ένα αρχικό άτομο το οποίο είχε την μεγαλύτερη δυνατή οργάνωση, περιείχε όλη την ύλη του Σύμπαντος και από την έκρηξη του οποίου προελθών οι γαλαξίες κλπ που αποτελούν σήμερα το Σύμπαν”. Το 1969 οι Hawking και Penrose απέδειξαν ότι οποιοδήποτε θεωρητικό πρότυπο του Σύμπαντος το οποίο έχει τα χαρακτηριστικά ισότροπους και ομοιογενείας του παρατηρουμένου Σύμπαντος ξεκίνησε από μια μαθηματική ανωμαλία. Τέλος ο Έλληνας Καζανιάς το 1980 διατύπωσε την θεωρία του λεγομένου πληθωρικού Σύμπαντος, σύμφωνα με την οποία το Σύμπαν πέρασε από μια φάση τεράστιας διαστολής (πληθωρισμού) όταν η ηλικία του ήταν μεταξύ 10-35  και 10-32 και από διαστάσεις ενός πρωτονίου που είχε έγινε μεγαλύτερο από το ορατό σήμερα Σύμπαν.

Συμπέρασμα.

Από τα προαναφερθέντα συνάγεται ότι η σχετικιστική κοσμολογία έχει προσεγγίσει την έννοια του Χάους αφού δέχεται ότι το Σύμπαν ξεκίνησε από ένα απείρως μικρό αρχικό άτομο, αλλά δεν έχει υπεισέλθει στην σύσταση αυτού του ατόμου.

Η εκπόρευση της Φύσεως κατά τις απόψεις της φιλοσοφίας

Η Φύση προήλθε αλλά και εξακολουθεί να εκπορεύεται από το Χάος.

Οι ουσίες της Φύσεως δεν δημιουργήθηκαν εκ του μηδενός (όπως ισχυρίζονται ορισμένα φιλοσοφικά συστήματα προερχόμενα εκ των βιβλικών θρησκειών) αλλά υπήρχαν στο Χάος και εξ αυτού εκπορεύτηκαν. Στο Χάος οι ουσίες υπήρχαν σε ανεκδήλωτη κατάσταση και με την εκδήλωσή τους αποτέλεσαν την Φύση. Η εκ του Χάους προέλευση των ουσιών της Φύσεως είναι ο λόγος που χαρακτηρίζονται οι ουσίες αυτές ως αΐδιες (αιώνιες, μη έχουσες αρχή και τέλος) γιατί υπήρχαν σε ανεκδήλωτη κατάσταση (στο Χάος) προ της εκδηλώσεώς τους στην Φύση.

Επίσης και οι δυνάμεις των ουσιών της Φύσεως, οι οποίες συνετέλεσαν να διαμορφωθούν οι Κόσμοι, υπήρχαν σε λανθάνουσα κατάσταση, όπως σε λανθάνουσα κατάσταση θα είναι και οι δυνάμεις οι οποίες θα διαμορφώσουν περαιτέρω τους κόσμους στον άπειρο χρόνο. Συνεπώς οι Κόσμοι έχουν λανθάνουσες δυνάμεις οι οποίες θα εκδηλωθούν σταδιακά και θα τους διαμορφώνουν στον άπειρο χρόνο. Αυτό σημαίνει ότι η εξέλιξη των Κόσμων είναι ατέρμων στον άπειρο χρόνο.

Στο Χάος (κατά την προ της εκδηλώσεως της Φύσεως κατάσταση) η κίνηση (που ήταν τον απροσπέλαστο κέντρο) και η ζωή (που ήταν ο φλοιός) ήταν διαχωρισμένες. Αφετηρία της εκδηλώσεως της Φύσεως ήταν η προσέγγιση του Κέντρου (της κίνησης) στην Περιφέρεια (στην ζωή) που είχε ως αποτέλεσμα την μετάδοση σπέρματος παραγωγικότητας στην Ζωή. Αιώνες αιώνων συνέδραμαν ώστε η απείρως ελαχίστη ΚΙΝΗΣΗ να καταστεί ικανή να προσεγγίσει την περιβάλλουσα ως είδος φλοιού ΖΩΗ και από απείρως ελαχίστη να αποκτήσει την δυνατότητα της άπειρης επέκτασης και της ατελεύτητης μετάδοσης σπέρματος παραγωγής στην ΖΩΗ. Έτσι η ΚΙΝΗΣΗ προσεγγίζει την ΖΩΗ και ως εκ του λόγου τούτου καθίστανται (Κίνηση και Ζωή) ατελεύτητα παραγωγικές δυνάμεων.

Οι εκδηλωμένες αυτές δυνάμεις είναι τα αίτια της μεταφοράς της ουσίας της Φύσεως από το Χάος στο ενεργητικό Είναι των κόσμων.

 Η μεταφορά ουσίας από το Χάος στη Φύση συνεχίζεται ατελεύτητα και επομένως και η εκ του Χάους εκπόρευση της Φύσεως (δηλαδή «Δημιουργία») συνεχίζεται ατελεύτητα.

Εκ του Χάους η πρώτη ουσία που εκπορεύτηκε ήταν η ατομική ουσία. Η ατομική ουσία όμως για να ενεργήσει έπρεπε να βρίσκεται κάπου δηλαδή να βρίσκεται μέσα σε έναν χώρο, γιατί αλλιώς κάθε επέκταση των δυναμικοτήτων της θα ήταν ακατανόητη. Έτσι βρέθηκε σε χώρο και ο Χώρος αυτός είναι η άλλη αηδία ουσία η πάντοτε συνεχής προς τον εαυτόν της. Η άλλη ουσία επειδή είναι συνεχής προς τον εαυτόν της μας δίδει την έννοια του χώρου. Συνεπώς δεν είναι δυνατόν να εννοηθεί χώρος εάν δεν είναι συνεχής, γιατί χώρος είναι εκείνο το οποίο περιέχει κάτι τι το μετρητό και το οποίο δίδει την έννοια της διαστάσεως και όχι το περιεχόμενο κάποιου άλλου. Επομένως ο Χώρος, είναι η εύδιος συνεχής ουσία, είναι η Μονάδα 3 ή απλώς Μονάδα (όπως την αποκαλούσαν οι Πυθαγόρειοι).

Η εκπόρευση της Φύσεως κατά τις απόψεις της επιστήμης.

Η επιστήμη δεν ερευνά τα αίτια που προκάλεσαν την μεγάλη έκρηξη του «αρχικού ατόμου([9])» στο οποίο ήταν συγκεντρωμένη όλη η ουσία της Φύσεως. Οι ερευνητές αρχίζουν να ερευνούν τις συνθήκες του Σύμπαντος αμέσως μετά την Μεγάλη έκρηξη όταν η ηλικία του ήταν μικρό μόνο κλάσμα του δευτερολέπτου, η θερμοκρασία του μερικά τρισεκατομμύρια βαθμούς και η ακτίνα του μικρότερη από την ακτίνα ενός πρωτονίου.

Συμπέρασμα.

Από τα προαναφερθέντα συνάγεται ότι

1) Η επιστήμη θεωρεί ότι η δημιουργία της Φύσεως είναι αποτέλεσμα μιας “μεγάλης έκρηξης”, συνεπώς η «δημιουργία» περατώθηκε και δεν εμφανίζονται νέες ουσίες. Το μόνο που λαμβάνει χώρα στη Φύση είναι η ατελεύτητη εξέλιξη αυτών των ουσιών που την περιγράφει με την αύξηση της εντροπίας του Σύμπαντος. Επίσης αγνοεί τα αίτια που προκάλεσαν την μεγάλη έκρηξη και συνεπώς την δημιουργία της Φύσεως ενώ

2) Η εσωτερική φιλοσοφία πιστεύει ότι η «δημιουργία» του Σύμπαντος δεν περατώθηκε αλλά γίνεται αενάως με την αδιάκοπη μεταφορά ουσίας από το Χάος στο Είναι της εκδηλουμένης Φύσεως. Οι ουσίες αυτές εξελίσσονται αενάως και συνεπώς υπάρχουν στη Φύση ουσίες διαφόρου επιπέδου εξέλιξης (ανάλογα με τον χρόνο εκδηλώσεώς τους). Επίσης, παρά το γεγονός ότι πιστεύει ότι δεν είναι δυνατή η προσέγγιση του Χάους,  γνωρίζει τα αίτια που  την προκάλεσαν με την εφαρμογή του Νόμου της Αναλογικότητας .

Η αϊδιος ουσία της φύσεως κατά τις απόψεις της φιλοσοφίας.

Η εκ του Χάους στο ενεργητικό Είναι της Φύσεως ελθούσα ουσία είναι «αϊδιος» (δηλαδή αιώνια χωρίς αρχή και τέλος) γιατί η ουσία αυτή υπήρχε στο Χάος σε ανεκδήλωτη κατάσταση και με την εκδήλωσή της αποτέλεσε την Φύση. Η ουσία αυτή χαρακτηρίζεται ως αΐδιος γιατί α) εκπορεύτηκε εκ του Χάους που σημαίνει ότι δεν έχει αρχή αφού δεν μπορεί να θεωρηθεί ως αρχή της η στιγμή της εκδηλώσεώς της στη Φύση ούτε στο Χάος υπάρχει αρχή της ουσίας γιατί το Χάος υπήρχε και κανείς δεν το «δημιούργησε» και β) η ατελεύτητη εκδήλωση νέων δυναμικοτήτων εκ της ουσίας αυτής καθιστά αδύνατη την επαναφορά της στο Χάος (γιατί δεν είναι δυνατόν να υπάρξει ουσία στο Χάος με εκδηλωμένες δυνάμεις αφού το παν στο Χάος βρίσκεται σε ανεκδήλωτη κατάσταση) που σημαίνει ότι δεν έχει τέλος. Ως Αΐδιος Ουσία γενικά νοείται το συνόλων των ουσιών της Φύσεως και εμφανίζεται ως αΐδια Ατομική ουσία και ως αΐδια Συνεχής ουσία.

Η αΐδια Ατομική Ουσία είναι η Μητέρα των Κόσμων, το θήλυ της δημιουργίας και ο παθητικός παράγων των κόσμων γιατί υπόκειται στις ενεργητικές επιδράσεις της Συνεχούς Ουσίας προκειμένου να συγκροτηθούν οι μορφές. Αποτέλεσμα της συνεργασίας των δύο αϊδίων ουσιών στη συγκρότηση των μορφών είναι η εκδήλωση νέων δυνάμεων και από τις δύο ουσίες. Η αΐδια Συνεχής Ουσία είναι ο Πατέρας των Κόσμων, είναι το άρρεν της δημιουργίας και ο ενεργητικός παράγων των κόσμων γιατί συγκεντρώνει τα άτομα της ατομικής ουσίας σε μορφές και αποτελεί το Λόγο της υπάρξεως των μορφών.

Τα Άτομα της αΐδιας ατομικής (ή μεριστής) ουσίας χαρακτηρίζονται ως «αεί κινούμενα και ζώντα Είναι» δηλαδή ότι αποτελούν υπάρξεις (Είναι) με εκδηλωμένους τους Νόμους της Κίνησης και της Ζωής (κινούμενα και ζώντα) ατελεύτητα (αεί). Η αηδία Συνεχής ουσία χαρακτηρίζεται ως «αεί ενεργούν Είναι» δηλαδή ύπαρξη (Είναι) με εκδηλωμένο τον Νόμο της Ενέργειας (ενεργούν). Τα Άτομα της ατομικής ουσίας δεν έχουν συνέχεια προς το Άπειρο αλλά απλώς βρίσκονται εντός της συνεχούς ουσίας η οποία πληρώνει με το Είναι της το Άπειρο. Η Συνεχής Ουσία ή Αμέριστη Ουσία είναι το άπειρο περιέχον, εντός του οποίου δρα η Μεριστή Ουσία. Εκ της συνεργασίας των δύο αυτών αϊδίων ουσιών (Ατομικής και Συνεχούς) έγιναν και γίνονται τα πάντα τα οποία είναι προορισμένα σε ατελεύτητες δυναμικές μεταμορφώσεις και εκδηλώσεις Νόμων στον άπειρο χρόνο λόγω της ιδιότητος (δηλαδή της χωρίς αρχή και τέλος) των ουσιών εκ των οποίων έχουν συγκροτηθεί. Ο θείος Πυθαγόρας για τις ουσίες του σύμπαντος έλεγε ότι «τα άτομα της δυάδας (Ατομικής Ουσίας) είναι άρτιος και άπειρος αριθμός ενώ η ουσία της μονάδος (Συνεχής Ουσία) είναι περιττός αριθμός. Η ενέργεια των περιττών αριθμών συγκροτεί και διαλύει τις μορφές των κόσμων που καθίστανται πεπερασμένες. Οι μορφές των κόσμων είναι το άθροισμα των δύο ουσιών και γνωρίζονται με την έννοια των αρτιοπερίσσων αριθμών».

Η αϊδιος ουσία της φύσεως κατά τις απόψεις της επιστήμης.

Η επιστήμη (με βάση τις αρχές της θεωρίας της σχετικότητας) θεωρεί ότι στο Σύμπαν μια μόνον ουσία υπάρχει την οποία ονομάζει γενικά ύλη ή Υλική ουσία και η οποία αποτελείται από άτομα τα οποία συντιθέμενα συγκροτούν τις διάφορες μορφές που υπάρχουν στο Σύμπαν. Το χώρο μέσα στον οποίο οι διάφορες μορφές κινούνται τον θεωρεί κενό και συνεπώς δεν του αποδίδει ιδιότητες ουσίας, όπως συμβαίνει με την μυσταγωγική φιλοσοφία. Επίσης τον χώρο τον θεωρεί αλληλένδετο με τον χρόνο και ομιλεί για χωροχρόνο ή ετεροχρονικό συνεχές στο οποίο ο χρόνος αποτελεί την τετάρτη διάσταση του χωροχρόνου.

Το 17ο αιώνα ο Huygens προκειμένου να εξηγήσει την διάδοση του φωτός μέσα από το χώρο θεώρησε ότι ο Χώρος πληρούται από μια ουσία την οποία ονόμασε Αιθέρα([10]) και την οποία θεώρησε ότι αποτελεί την τετάρτη κατάσταση της ύλης. Για να συγκεράσει την υλική υπόσταση του αιθέρα με την έλλειψη επίδρασης του στην κίνηση των ουρανίων σωμάτων μέσα στην “μάζα” του, θεώρησε τον αιθέρα ως μια μορφή ύλης με άπειρη ελαστικότητα. Σύμφωνα με την θεωρία αυτή θα έπρεπε να παρατηρηθεί διαφορά στην ταχύτητα του φωτός που εκπέμπεται από μια πηγή προς διαφορετικές κατευθύνσεις. Η άποψη αυτή όμως δεν επιβεβαιώθηκε από το πείραμα των Michelson και Morley  με αποτέλεσμα η θεωρία αυτή να εγκαταλειφτεί. Το σφάλμα του Huygens σχετικά με τον Αιθέρα ήταν ότι τον θεώρησε ως μία μορφή ύλης και όχι ως μία άλλη διαφορετική ουσία.

Τα άτομα που μελετάει η επιστήμη αποτελούνται από κέντρο και περιφέρεια, όπως ακριβώς δέχεται και η μυσταγωγική φιλοσοφία για τα Άτομα της ατομικής ουσίας. Το κέντρο των ατόμων που εξετάζει η επιστήμη ονομάζεται Πυρήνας, έχει θετικό ηλεκτρικό φορτίο και αποτελείται από στοιχειώδη σωματίδια που ονομάζονται νουκλεόνια ενώ η περιφέρεια ονομάζεται φλοιός, έχει αρνητικό ηλεκτρικό φορτίο και αποτελείται από τα στοιχειώδη σωματίδια που ονομάζονται ηλεκτρόνια που αδιάλειπτα περιστρέφονται γύρω από τον πυρήνα. Τα στοιχειώδη σωματίδια που αποτελούν την εσωτερική δομή των ατόμων αποτελούνται από άλλα σωματίδια που ονομάζονται κουώρκς και τα οποία θεωρούνται σημειακά δηλαδή δεν έχουν διαστάσεις, όπως θεωρούνται και τα Άτομα που εξετάζει η εσωτερική φιλοσοφία αλλά δεν γνωστή η εσωτερική τους δομή ούτε είναι δυνατόν (προς το παρόν) να συσχετισθούν με τα Άτομα της ατομικής Ουσίας.

Η αϊδιος ουσία της φύσεως κατά τις απόψεις των ιδεαλιστών και υλιστών.

ΟΙ ΙΔΕΑΛΙΣΤΕΣ θεωρούν ότι στο Σύμπαν υπάρχει μόνον ενέργεια και ότι η ύλη είναι συμπυκνωμένη ενέργεια δηλαδή μια κατάσταση της ενέργειας. Επειδή η ενέργεια είναι περισσότερο κοντά στην έννοια που δίνουν για το πνεύμα και επομένως για τις ιδέες η άποψη αυτή χαρακτηρίστηκε ως ιδεαλιστική φιλοσοφία και οι οπαδοί της ως ιδεαλιστές.

Οι ΥΛΙΣΤΕΣ γενικά θεωρούν ότι στο Σύμπαν υπάρχει μόνον ύλη και ότι η ενέργεια είναι υπερσυμπυκνωμένη ύλη δηλαδή μια κατάσταση της ύλης. Ο διαλεκτικός υλισμός θεωρεί ότι η ύλη είναι το βασικό και πρωταρχικό συστατικό του Σύμπαντος και την προικίζει με δύο χαρακτηριστικές ιδιότητες: την αδράνεια και την κίνηση. Την αδράνεια την θεωρεί ως μέτρο της ύλης και την ενέργεια ως μέτρο της κίνησης. Επομένως η ενέργεια αποτελεί μια από τις χαρακτηριστικές ιδιότητες της ύλης και δεν είναι νοητό να ταυτισθεί η ενέργεια με της ύλη. Ύλη χωρίς κίνηση δεν δύναται να υπάρξει καθώς και κίνηση χωρίς ύλη. Έτσι την αφυλοποίηση του ζεύγους ηλεκτρόνιο-ποζιτρόνιο (που όταν συγκρούσουν σχηματίζουν δύο φωτόνια) δεν την βλέπουν ως μετατροπή ύλης σε ενέργεια αλλά ως μετατροπή μιας μορφής ύλης (ηλεκτρόνιο-ποζιτρόνιο) σε μια άλλη μορφή ύλης (δυο φωτόνια) γιατί θεωρούν ότι τα φωτόνια είναι υλικά σωματίδια.

Συμπεράσματα

Από τα προαναφερθέντα καταφαίνεται ότι όλες οι δομές του Σύμπαντος αποτελούνται από κέντρο και περιφέρεια([11]) (άτομα, ηλιακά συστήματα,  γαλαξιακά συστήματα κλπ). Επίσης οι απόψεις επιστήμης και μυσταγωγικής φιλοσοφίας (όπως προκύπτεις από τα αναφερόμενα κατωτέρω) τείνουν να συμπέσουν αν και προς το παρόν υπάρχει διαφορετική εννοιολογική προσέγγιση και διατύπωση η οποία δημιουργεί σύγχυση στους μη γνωρίζοντες. Νομίζω ότι πλησιάζει η εποχή που οι απόψεις αυτές θα ταυτισθούν.

Ως προς τα ΑΤΟΜΑ υπάρχει διάσταση απόψεων μεταξύ μυσταγωγικής φιλοσοφίας και επιστήμης. Τα άτομα που μελετούν οι φυσικές επιστήμες δεν ταυτίζονται με τα άτομα της ατομικής ουσίας που εξετάζει η εσωτερική φιλοσοφία γιατί τα μεν άτομα που μελετούν οι φυσικές επιστήμες δεν είναι άτμητα αλλά διασπώνται σε στοιχειώδη σωματίδια (ηλεκτρόνια, πρωτόνια κλπ) ενώ τα άτομα της εσωτερικής φιλοσοφίας είναι πράγματι άτμητα και χωρίς αμφιβολία αποτελούν την εσωτερική δομή των στοιχειωδών σωματιδίων που μελετούν οι φυσικές επιστήμες. Από αυτό συνάγεται ότι η επιστήμη δεν έχει ανακαλύψει ακόμα τα άτομα που εξετάζει η μυσταγωγική φιλοσοφία αφού ούτε τα άτομα, ούτε τα στοιχειώδη σωματίδια, έχουν τις προαναφερθείσες ιδιότητες που αποδίδονται στα άτομα που εξετάζει η εσωτερική φιλοσοφία. Για τα κουώρκς το θέμα είναι ακόμα ανοικτό.

Ως προς τον ΧΩΡΟ υπάρχει επίσης διάσταση απόψεων μεταξύ μυσταγωγικής φιλοσοφίας και επιστήμης αφού η μεν μυσταγωγική φιλοσοφία θεωρεί τον Χώρο ως ΟΥΣΙΑ (Συνεχή ή Αμέριστη Ουσία) ενώ η επιστήμη θεωρεί τον Χώρο ως ΚΕΝΟ και άρρηκτα συνδεδεμένο με τον Χρόνο (ο οποίος λαμβάνει νόημα με την έννοια της κινήσεως) όπου ο Χώρος και ο Χρόνος συναποτελούν το λεγόμενο χωροχρονικό συνεχές. Στο σημείο αυτό πρέπει να σημειωθεί ότι η διάσταση απόψεων είναι στην πραγματικότητα λεκτική γιατί η μυσταγωγική φιλοσοφία δέχεται την έννοια του χωροχρόνου με διαφορετική διατύπωση αφού θεωρεί ότι «από το Χάος πρώτα εξέρχεται η Ατομική Ουσία η οποία προκαλεί την έξοδο εκ του Χάους της Συνεχούς Ουσίας». Συνεπώς δεν είναι δυνατή η ύπαρξη της Συνεχούς ουσίας της οποίας εκδήλωση είναι ο ΧΩΡΟΣ χωρίς την παρουσία της Ατομικής ουσίας της οποίας εκδήλωση είναι α) η Κίνηση (νόμος της κινήσεως) και η εκ της κινήσεως προκύπτουσα έννοια του ΧΡΟΝΟΥ και β) η εκδήλωση της ΥΠΑΡΞΗΣ της (νόμος της ζωής). Συνεπώς αυτήν η συνύπαρξη και συλλειτουργεί των δύο ουσιών, της Συνεχούς (Αμέριστης) ουσίας η οποία εμπεριέχει την έννοια του ΧΩΡΟΥ και της Ατομικής (Μεριστείς) ουσίας η οποία εμπεριέχει τις έννοιες του ΧΡΟΝΟΥ και της ΥΠΑΡΞΗΣ, περιγράφει με άλλο τρόπο το χωροχρονικό συνεχές της θεωρίας της σχετικότητας, το οποίο (για να είμαστε ακριβέστεροι) θα το χαρακτηρίζαμε ως Ετεροχρονική Ύπαρξη. Έτσι στον όρο αυτό (χωροχρονική ύπαρξη) εμπεριέχονται και οι τρεις νόμοι: Ενεργείας (Χώρος), Κινήσεως (χρόνος), και Ζωής (ύπαρξη) δηλαδή και οι δύο αϊδιες ουσίες του Σύμπαντος: Συνεχούς (νόμος ενεργείας) και Ατομικής (νόμοι κινήσεως και ζωής).

Οι μορφές της Φύσεως κατά τις απόψεις της μυσταγωγικής φιλοσοφίας.

Τα ΑΤΟΜΑ της αμέριστης (ατομικής) ουσίας συγκροτούν όλες τις μορφές του Σύμπαντος από μια πέτρα έως έναν γαλαξία κλπ. Συνεπώς όλες οι μορφές (δηλαδή τα διάφορα υλικά σώματα) αποτελούνται από ΑΤΟΜΑ της αμέριστης ουσίας. Η σύνδεση των ΑΤΟΜΩΝ της αμέριστης ουσίας προς συγκρότηση των διαφόρων αυτών μορφών γίνεται με την βοήθεια της Συνεχούς (αμέριστης) Ουσίας η οποία αποτελεί τον συνδετικό λόγο (δηλαδή την συγκολλητική ουσία) των μορφών. Τα ΑΤΟΜΑ της αμέριστης ουσίας έχουν ενεργούς τους νόμους της Κινήσεως και της Ζωής, ενώ η Συνεχής ουσία έχει ενεργό τον νόμο της Ενέργειας. Συνεπώς η κάθε μορφή έχει ενεργούς τους Νόμους της Κινήσεως, της Ζωής και της Ενέργειας.

Οι μορφές της Φύσεως κατά τις προσωπικές μου απόψεις.

Ένα θέμα που γεννάται είναι σχετικά με την μάζα και την βαρύτητα των μορφών του σύμπαντος αν οφείλονται στην ατομική ουσία ή στην συνεχή ουσία ή και στις δύο. Για το θέμα αυτό δεν βρέθηκε καμιά αναφορά στα κείμενα που αναφέρονται στην μυσταγωγική φιλοσοφία. Κατόπιν αυτού για το θέμα αυτό θα εκφράσουν προσωπικές απόψεις.

Έτσι θεωρώ ότι η ΥΛΗ (μεριστή ουσία) έχει μόνον κίνηση ενώ η ΕΝΕΡΓΕΙΑ (αμέριστη ουσία) έχει μόνο μάζα. Επομένως η αδράνεια και η μάζα την οποία εμφανίζουν τα υλικά σώματα οφείλεται στην ενέργεια (αμέριστη ουσία) που εμπεριέχουν και όχι στη υλική (μεριστή) ουσία. Συνεπώς ­η ΕΝΕΡΓΕΙΑ έχει μάζα (με αποτέλεσμα να εμφανίζει αδράνεια) ενώ η ΥΛΗ έχει μόνο κίνηση ­και δεν έχει μάζα([12]). Εξ αυτού προκύπτει ότι η μάζα την οποία έχει η κάθε υλική μορφή σε κατάσταση ακινησίας της οφείλεται στην συνεχή ουσία η οποία αποτελεί τον συνθετικό της λόγο. Επίσης θεωρώ ότι σε κατάσταση επιταχυνόμενης κινήσεως μιας μορφής η ενέργεια της αυξάνει (γιατί συγκεντρώνει περισσότερη συνεχή ουσία ώστε να συγκρατηθεί η ενότητα της μορφής) συνεπώς η μάζα της αυξάνει πράγμα που το προβλέπει και η ειδική θεωρία της σχετικότητας. Σχετικά έχει όμως παρατηρηθεί ότι τα στοιχειώδη σωματίδια σε κατάσταση ηρεμίας τους έχουν αδράνεια δηλαδή έχουν μάζα διάφορη του μηδενός. Το γεγονός αυτό εξηγείται με την παραδοχή ότι τα στοιχειώδη σωματίδια συγκροτούνται από άλλα σωματίδια τα οποία ονομάζονται κούρκα και συγκρατούνται μεταξύ τους από συνεχή ουσία­. Η άποψη ότι η ενέργεια (δηλαδή η συνεχής ουσία) έχει μάζα οδηγεί στο συμπέρασμα ότι

ολόκληρος ο χώρος (χωροχρονική ύπαρξη ή χωροχρονικό συνεχές) του Σύμπαντος έχει μάζα και ενέργεια. Επίσης ο χώρος περιλαμβάνει άτομα της Μεριστής ουσίας γιατί δεν είναι δυνατόν να νοηθεί χώρος χωρίς την συνύπαρξη των δυο ουσιών, αμέριστης (χώρος) και μεριστής (ύλη).

οι υλικές μορφές του σύμπαντος, έχουν σε μεγάλη συγκέντρωση τόσο Μεριστή (Ατομική) Ουσία όσο και Συνεχή (Αμέριστη) Ουσία, (σε σχέση με το λοιπό διαστημικό χώρο). Αποτέλεσμα αυτού είναι η μάζα των υλικών μορφών να είναι πολύ μεγαλύτερη από την μάζα που λοιπού διαστημικού χώρου. Αυτό μπορεί να διατυπωθεί και ως εξής: η συγκέντρωση σε ένα σημείο της Χωροχρονικής ύπαρξης (ετεροχρονικού συνεχούς) συνεχούς ουσίας σε μεγάλη συμπύκνωση προκαλεί καμπύλωση της Χωροχρονικής ύπαρξης, όπως προβλέπει και η θεωρία της σχετικότητας. Επομένως η καμπύλωση του χωροχρόνου οφείλεται στην συνεχή ουσία των υλικών μορφών και όχι υλική (ατομική) τους ουσία.

Οι μορφές της Φύσεως κατά τις απόψεις της επιστήμης.

Η επιστήμη θεωρεί ότι τόσο τα στοιχειώδη σωματίδια συνδέονται μεταξύ τους για να αποτελέσουν τα άτομα, όσο και τα άτομα για να συγκροτήσουν τις ενώσεις κλπ με την βοήθεια των πεδίων τα οποία αναπτύσσονται μεν στον χώρο αλλά προέρχονται από τα υλικά σώματα και υπάρχουν όσο στο χώρο υπάρχει και το αντίστοιχο υλικό σώμα από το οποίο προέρχεται. Η θεωρία της σχετικότητας δέχεται ότι υπάρχει τόσο ύλη όσο και ενέργεια αλλά η ύλη μπορεί να μετατραπεί σε ενέργεια και αντιστρόφως. Συνεπώς θεωρεί ότι η αύξηση της ενέργειας ενός σώματος έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της μάζας του σώματος αυτού και αντίστροφα, δηλαδή η ενέργεια που προστίθεται στο σώμα προσθέτει μάζα σ’ αυτό και έτσι δίνεται η εντύπωση ότι η ενέργεια έχει υλική υπόσταση.

Συμπεράσματα

Η θεωρία της σχετικότητας προσέγγισε τις απόψεις της μυσταγωγικής φιλοσοφίας αλλά μέχρι ένα σημείο: Δεν ανακάλυψε ακόμα την συνεχή ουσία, από σφάλμα του Einstein, ο οποίος είχε αρνηθεί να δεχθεί την ύπαρξη του αιθέρος (συνεχούς ουσίας) την οποία δεχότανε ο Maxwell ο οποίος διατύπωσε την ηλεκτρομαγνητική θεωρία. Η εισαγωγή της έννοιας του αιθέρος (συνεχούς ουσίας), θα ερμηνεύσει πολλά σκοτεινά σημεία της θεωρίας της σχετικότητας π.χ. το γιατί η ταχύτητα του φωτός είναι σταθερή προς κάθε κατεύθυνση ανεξάρτητα από την κίνηση της φωτεινής πηγής…..

Λυκόφρων

 

---

[1]  ο όρος Κόσμος δεν ταυτίζεται με τους όρους Φύση, Άπειρο και Σύμπαν (Οι όροι Φύση, Άπειρο και Σύμπαν είναι ταυτόσημοι).

[2]  Η χρήση της λέξεως ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ με την έννοια κατασκευάζω κάτι εκ του μηδενός (άποψη η οποία απηχεί τις θέσεις των βιβλικών θρησκειών) είναι ανεπιτυχής γιατί η λέξη «δημιουργώ» κλπ κατά το λεξικό του Καρμπολά (αλλά και άλλων εγκύρων λεξικών) σημαίνει εκτελώ δημόσιο έργο. Στην περίπτωση που αναφερόμαστε στην Φύση θα ήταν ακριβέστερο να χρησιμοποιείται η λέξη Εκδήλωση  ή (το πλέον επιτυχές) ΕΚΠΟΡΕΥΣΗ (Σ. Νάγου 3Β, σελ 14)

[3] Βασίζεται σε εργασίες του Αδ.’. Σπ. Νάγου.

[4] Η έννοια του Χάους και μάλιστα ως ύπαρξης εκ της οποίας προήλθαν τα πάντα δηλαδή ως την προ της εμφανίσεως της Φύσεως ύπαρξη, την αποδέχονται όλοι οι αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι. Ο Ησίοδος στην θεογονία του αναφέρει ως πρώτη ύπαρξη το Χάος και εξ αυτού την εμφάνιση της ΓΗΣ (δηλαδή της υλικής ουσίας ή άλλως μεριστής ή ατομικής ουσίας) και του ΕΡΩΤΟΣ (δηλαδή της μη υλικής ουσίας από την δράση της οποίας γίνονται τα πάντα ή άλλως της αμέριστης ή συνεχούς ουσίας).

[5] Οι όροι «Φύση», «Ενεργητικό Μορφικό Άπειρο», «Παν» και «Σύμπαν» είναι ταυτόσημοι. Επίσης ταυτόσημοι είναι οι όροι «Χάος», «Άμορφο Άπειρο», «ανεκδήλωτο Παν» και «ανεκδήλωτο Σύμπαν»

[6] Την έρευνα του Χάους την πραγματοποιούμε έμμεσα με εφαρμογή του Νόμου της ΑΝΑΛΟΓΙΚΟΤΗΤΑΣ, ο οποίος μας επιτρέπει να θεωρήσουμε ότι η εκ του Χάους εκπορευθήσα ουσία της Φύσεως έχει αναλογικότητα με την κατάσταση του Χάος εκ του οποίου προήλθε. Ο Νόμος αυτός της αναλογικότητας είναι γνωστός και από τον Σμαράγδινό Πίνακα που βρέθηκε στην Αίγυπτο και ο οποίος αναφέρει ότι «το προς τα κάτω αναλογεί τω προς τα άνω και το προς τα άνω είναι ανάλογο τω προς τα κάτω προς επιτέλεση των θαυμασίων του Ενός μόνον πράγματος». Συνεπώς η κατάσταση του Χάους γίνεται νοητή από την μεταφορά της ουσίας του στο ενεργητικό μορφικό Άπειρο (την Φύση) ως τα ΑΤΟΜΑ της ατομικής ουσίας τα οποία έχουν κέντρο (τον Νόμο της Κινήσεως) και περιφέρεια (τον Νόμο της Ζωής). Με την εφαρμογή του Νόμου της Αναλογικότητας, θεωρούμε ότι το ΧΑΟΣ συγκροτείται από κέντρο (την ΚΙΝΗΣΗ) και από περιφέρεια (την ΖΩΗ).

[7] Για την έννοια της «Ζωής» ή νόμου της ζωής, ιδέ στο θέμα 24 «Πυθαγόρειος Αριθμολογία», μέρος Β’ οι μονάδες.

[8] Η ΕΝΤΡΟΠΙΑ είναι ένα μέγεθος που προέρχεται από την διατύπωση του δευτέρου θερμοδυναμικού αξιώματος, σύμφωνα με το οποίο η μεταβολή που γίνεται σε ένα σύστημα έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της εντροπίας. Η αύξηση της εντροπίας συνδέεται με την αύξηση της «αταξίας» που εμφανίζεται σε ένα σύστημα δηλαδή την αύξηση του καταμερισμού και της πολυπλοκότητας ενός συστήματος. Η επιστήμη θεωρεί ότι η εντροπία ήταν μηδέν στο αρχικό άτομο από το οποίο προήλθε το Σύμπαν και ότι με την δημιουργία και εξέλιξη του σύμπαντος η εντροπία συνεχώς αυξάνει καθώς αυξάνει η «αταξία» στο Σύμπαν δηλαδή ο καταμερισμός και πολυπλοκότητα του Σύμπαντος. Το λόγιο των εσωτεριστών «τάξη από το Χάος” δηλαδή ότι η τάξη που υπάρχει στο Σύμπαν προήλθε από το χάος δεν υπονοεί ότι κατ΄ αντιδιαστολή θα πρέπει να θεωρήσουμε ότι στο Χάος υπάρχει αναγκαστικά αταξία. Η απόδοση στο Χάος της έννοιας ότι εκεί υπάρχει η μεγίστη αταξία είναι αυθαίρετη και λανθασμένη.  Το λόγιο «τάξη από το χάος» κατά την γνώμη μου υπονοεί ότι αυτή η τάξη δηλαδή αυτή η νομοτέλεια που υπάρχει στο Σύμπαν προήλθε από το Χάος στο οποίο όλες οι ουσίες υπάρχουν σε ανεκδήλωτη κατάσταση και όχι σε αταξία. Επίσης είναι παρερμηνεία να θεωρήσουμε ότι η «αταξία» που συνεπάγεται την αύξηση της εντροπίας στο σύμπαν (κατά την άποψη της επιστήμης) δεικνύει σύγκρουση απόψεων επιστήμης και φιλοσοφίας γιατί η επιστήμη με την έννοια αταξία εννοεί την πολυπλοκότητα και πολλαπλότητα στο Σύμπαν που δεν σημαίνει ότι αυτή η πολυπλοκότητα και πολλαπλότητα στο Σύμπαν (που συνεχώς αυξάνει) οδηγεί σε χειροτέρευση. Αντίθετα η αύξηση της πολυπλοκότητας και πολλαπλότητας έχουν ως αποτέλεσμα την εξέλιξη του Σύμπαντος στον άπειρο χρόνο.

[9] Το αρχικό άτομο αντιστοιχεί στο χάος της εσωτερικής φιλοσοφίας.

[10] Ο ΑΙΘΕΡΑΣ  (τον οποίο ως  όρο χρησιμοποιούσαν και οι αρχαίοι έλληνες φιλόσοφοι) είναι η Αμέριστη ή Συνεχής ουσία.

[11] Η συγκρότηση αυτή όλων των δομών του σύμπαντος είναι αποτέλεσμα του ΝΟΜΟΥ ΤΗΣ ΑΝΑΛΟΓΙΚΟΤΗΤΑΣ.

[12] Οι απόψεις αυτές πρέπει να αποτελέσουν αντικείμενο περαιτέρω έρευνας .